Ból gardła – objawy, przyczyny i leki na bolące gardło

Ból gardła – przyczyny

Bolące gardło – jakie są przyczyny bólu gardła?

Drapanie, kłucie lub pieczenie nasilające się przy przełykaniu, przez które jedzenie staje się przykrym obowiązkiem, a nie przyjemnością – to typowe objawy chorego gardła. Ból gardła to często jeden z pierwszych symptomów zbliżającej się infekcji. Przyczyny bolącego gardła są zróżnicowane. Najczęściej powodem dolegliwości jest:

• infekcja gardła (wirusowe lub bakteryjne zapalenie gardła – gardło boli, piecze, odczuwalna jest suchość w gardle);
• alergiczne zapalenie gardła (łaskotanie w gardle, swędzenie, wrażenie guli w gardle);
• podrażnienie gardła wynikające z ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza (niewystarczające nawilżenie gardła, kłucie, chrypka);
• ciało obce w gardle (częsta przyczyna bólu gardła u dziecka).

Dokładny opis miejsca oraz rodzaju odczuwanego bólu może pomóc w diagnozie przyczyny tej dolegliwości. W zależności od długości trwania dolegliwości wyróżniamy dwa rodzaje bólu gardła: ostry ból gardła oraz przewlekły ból gardła.

To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?

Ostry ból gardła – bakteryjne i wirusowe zapalenie gardła

Ból gardła – sposoby na złagodzenie bólu gardła

Ostry ból gardła pojawiający się nagle, ze współtowarzyszącymi objawami, takimi jak ból głowy, bóle mięśni, gorączka zwiastuje najczęściej zapalenie gardła. Najczęściej mamy do czynienia z wirusowym zapaleniem gardła, spowodowanym przez przenoszone drogą kropelkową adenowirusy i enterowirusy.

Często towarzyszy mu wodnisty katar oraz powiększenie węzłów chłonnych. Największa częstotliwość zapadalności na tego rodzaju infekcje gardła przypada w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną, gdy nasz układ odpornościowy jest najbardziej osłabiony.

W przypadku bólu gardła o podłożu wirusowym konieczne jest pozostanie w łóżku przez przynajmniej 4 dni, do czasu aż złe samopoczucie minie. Leczenie bolącego gardła przebiega w tym przypadku objawowo. Stosowane są także leki pomagające zmniejszyć towarzyszące chorobie dokuczliwe objawy – gorączkę czy dreszcze.

Chore gardło to często także objaw zakażenia bakteriami. Bakteryjne zapalenie gardła wywołane zazwyczaj przez paciorkowce β-hemolizujące nazywamy anginą (paciorkowcowe zapalenie gardła, angina paciorkowcowa).

Zobacz też: Cholinex – kiedy stosować?

Angina najbardziej typowa jest u dzieci, które szczególnie źle znoszą silny ból gardła przy przełykaniu, wysoką gorączkę, sięgającą nawet 40^oC oraz bóle stawów. Charakterystycznym objawem anginy jest także ropny nalot na zaczerwienionych, powiększonych migdałkach.

Infekcją gardła o podłożu bakteryjnym jest także o wiele bardziej poważne zapalenie nagłośni. Wśród jej objawów wymienia się trudności z połykaniem, świszczący oddech, gorączkę oraz duszność. W przypadku obu chorób konieczny jest kontakt z lekarzem oraz antybiotykoterapia.

Przewlekły ból gardła

Ból gardła – co oznacza długotrwały nieżyt gardła?

Przewlekłe zapalenie gardła, czyli przewlekły nieżyt gardła (błony śluzowej gardła) najczęściej wywołany jest częstym narażaniem go na czynniki drażniące. Silnie podrażnione gardło to zwykle efekt nałogowego palenia tytoniu bądź nadużywania alkoholu.

Dolegliwościom może towarzyszyć nieprzyjemna suchość w gardle, zwłaszcza jeżeli przebywamy w pomieszczeniach o niewystarczającym nawilżeniu powietrza (np. klimatyzowanych) lub oddychamy przez usta. Przyczyną nawracającego bólu gardła jest także tendencja do używania ostrych przypraw, a także spożywanie zbyt gorącego jedzenia.

Przewlekłe zapalenie gardła może mieć także związek z chorobami wewnętrznymi, takimi jak:

• zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy, której towarzyszy chrypka i obniżenie głosu);
• refluks żołądkowo-przełykowy (częsty ból gardła współwystępuje m.in. ze spływaniem wydzieliny, suchością w ustach, pieczeniem w gardle);
• cukrzyca (podobnie jak antybiotykoterapia predysponuje do grzybicy gardła);
• choroby nerek (paciorkowcowe zapalenie gardła może być powodem kłębuszkowego zapalenia nerek).

Czasami bolące gardło i dyskomfort to wynik oddziaływania czynników innych niż zapalenie, na przykład zatrzymania ciała obcego w gardle lub przełyku. Następuje wówczas nasilenie bólu gardła przy przełykaniu śliny i pokarmów.

Z kolei nawracający ból gardła może wiązać się z przewlekłym zapaleniem migdałków podniebiennych. Leczeniem typowym dla tego rodzaju schorzenia jest tonsillektomia, czyli usunięcie migdałków.

Ból gardła – leki i domowe sposoby na chore gardło

Sposoby na ból gardła

W leczeniu bólu gardła ważne jest, czy ma on podłoże wirusowe czy bakteryjne. Wirusowe zapalenie gardła należy „przeleżeć” w łóżku aż do ustąpienia objawów. Przy wysokiej gorączce można zażyć leki przeciwgorączkowe, choć zakłada się, że poniżej 38^oC nie jest to wskazane.

Antybiotyk na gardło przepisywany jest przez lekarza w bakteryjnym zapaleniu gardła. Należy przyjmować go w równych odstępach czasu i nie przerywać terapii aż do momentu wybrania całego opakowania. Pamiętajmy, że antybiotyk nie pomoże na infekcję wirusową i surowo wzbronione jest zażywanie go bez wskazań lekarza.

Leki na gardło bez recepty wspomagająco stosowane są najczęściej, kiedy ból pojawia się w przebiegu przeziębienia czy grypy. Na ból gardła dobre są tabletki zawierające chlorowodorek benzydaminy, które warto stosować nie tylko kiedy boli gardło, ale dodatkowo gdy pojawia się obrzęk, a gardło jest zaczerwienione.

Substancję tę można stosować także w leczeniu bólu gardła w ciąży. Popularnym składnikiem tabletek do ssania na gardło jest również chlorowodorek lidokainy zalecany w dolegliwościach wywołanych przez infekcje górnych dróg oddechowych. Związek ten znajdziemy również w preparatach w formie sprayu. W domowym leczeniu bólu gardła u dzieci zastosowanie znajdują lizaki zawierające ekstrakty roślinne. Powlekając śluzówkę gardła specjalnym filmem, łagodzą ból oraz uczucie suchości, pieczenia i drapania w gardle.

Skutecznym domowym sposobem na ból gardła jest jego płukanie. Czym płukać gardło? Pomocne może okazać się płukanie gardła solą, a dokładniej roztworem złożonym z połowy szklanki letniej wody i łyżeczki soli.

Znany z właściwości leczniczych jest także miód, szczególnie lipowy i z drzew iglastych, tymiankowy bądź szałwiowy. Na gardło pomoże gorąca herbata z miodem oraz płukanka z 4 łyżeczek miodu i szklanki ciepłej wody.

Popularnymi i skutecznymi specyfikami naturalnymi, pomocnymi w infekcji gardła są także: imbir, rumianek, szałwia oraz cebula. Z trzech pierwszych składników możemy przygotować płukanki, zaś z cebuli – syrop, przysypując cukrem cebulę pokrojoną w talarki i zostawiając ją na noc, aż puści sok. Przy bólu gardła ważne jest także picie dużej ilości płynów (nawet 3 litrów dziennie).

Ból, pieczenie, drapanie, suchość w gardle – zapobieganie

Jak zapobiegać i zwalczać ból gardła

Często swoim postępowaniem narażamy nasze gardło na podrażnienia i ból. Jak zatem zmienić swoje nawyki, aby się przed tym uchronić?

• Przede wszystkim należy unikać poddawania go działaniu zmiennych temperatur. Osłaniać gardło, gdy wychodzimy na chłodne powietrze, nie jeść zimnych potraw, np. lodów zaraz po wypiciu gorącej herbaty (prowadzi to do podrażnienia gardła, a co za tym idzie, do rozwoju jego stanu zapalnego).
• Nie powinniśmy także pić szybko i gwałtownie zimnych napojów, aby gardło zdążyło się przyzwyczaić do niskiej temperatury.
• Należy ubierać się odpowiednio do panującej wokół temperatury, aby nie dopuścić do wychłodzenia organizmu ani do jego przegrzania.
• Starajmy się unikać oddychania przez usta, zwłaszcza, gdy jest chłodno. Powietrze omija wtedy nos, który ma za zadanie je ogrzewać i trafia prosto do gardła, oziębiając je.
• W okresach, gdy jesteśmy szczególnie wrażliwi na zapalenia gardła, unikajmy w miarę możliwości dużych skupisk ludzi i nie przebywajmy w otoczeniu ludzi kichających i kaszlących.
• Dbajmy o higienę, często myjąc ręce.
• Ograniczmy kontakt z dymem tytoniowym, substancjami o ostrym zapachu, drażniącymi błonę śluzową nosa i gardła.
• Pijmy minimum 2 litry płynów na dobę, aby ograniczyć wysychanie śluzówek.

Ból gardła jest objawem, który może mieć wiele różnych przyczyn i nie zawsze jesteśmy w stanie wskazać je sami. Jeśli pomimo wdrożonego przez nas leczenia objawy nie ustępują lub wręcz się nasilają, należy zasięgnąć porady lekarza.

Wypowiedź laryngologa na temat bólu gardła