Bakterie w gardle – jakie objawy wywołują, które są przyczyną chorób gardła?

Bakterie w gardle – które odpowiadają za infekcje bakteryjne?

Ból gardła i trudności w przełykaniu to częste dolegliwości, dotykające zarówno dzieci, jak i dorosłych. Zazwyczaj zapalenie gardła ma podłoże wirusowe, ale zdarzają się także przypadki bakteryjnego zakażenia gardła – stanowią one około 10–30 proc. przypadków. Najczęstszą bakterią powodującą nieżyt gardła jest Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec β-hemolizujący grupy A. Te streptokoki w gardle powoduje przede wszystkim rozwój ropnego zapalenia gardła i anginy. Ponadto bakteria ta odpowiada za rozwój zapalenia ucha środkowego, szkarlatyny, a także może generować rozwój schorzeń autoimmunologicznych, takich jak gorączka reumatyczna i kłębuszkowe zapalenie nerek.

Kolejną bakterią powodującą zapalenie bakteryjne gardła jest Streptococcus agalactiae (GBS), czyli paciorkowiec z grupy B. Ta bakteria odpowiada przede wszystkim za rozwój okołoporodowych zakażeń gardła u noworodków, których matki były nosicielkami tej bakterii. Tego typu zakażenia gardła u noworodków obciążone są wysoką śmiertelnością, gdyż powikłane są zapaleniem płuc, opon mózgowo-rdzeniowych czy sepsą. To właśnie dlatego każda kobieta w ciąży powinna wykonać test w kierunku nosicielstwa GBS.

Kolejnym paciorkowcem prowadzącym do zapalenia gardła jest Streptococcus pneumoniae, czyli dwoinka zapalenia płuc. Bakteria ta występuje w jamie nosowo-gardłowej u wielu osób w ramach nosicielstwa, co oznacza obecność bakterii w gardle bez rozwoju objawów chorobowych. Nosicielstwo Streptococcus pneumoniae w gardle stwierdzane jest u około 15 proc. dorosłych i nawet 90 proc. dzieci. Te bakterie chorobotwórcze zagrażają przede wszystkim dzieciom, osobom starszym oraz z osłabioną odpornością. W ramach profilaktyki zakażenia dwoinką zapalenia płuc wykonywane są obowiązkowe szczepienia ochronne podawane niemowlętom po ukończeniu 6. tygodnia życia.

Następną bakterią powodującą choroby gardła, która może kolonizować jamę nosowo-gardłową jest Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty. Gronkowiec w gardle może powodować zapalenie gardła czy zapalenie migdałków. Rzadziej występujące bakterie chorobotwórcze w gardle to:

• Haemophilus influenzae (pałeczka hemofilna typu B) oraz Haemophilus parainfluenzae,
• Moraxella catarrhalis,
• Serratia marcescens,
• Neisseria gonorrhoeae.

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Bakterie w gardle – objawy typowe dla infekcji

Zarówno zapalenie gardła generowane bakteriami, jak i infekcje powodowane przez wirusy dają szereg podobnych objawów. Najbardziej charakterystyczne objawy bakteryjnego zapalenia gardła to:

• zaczerwienione i podrażnione gardło,
• ból gardła,
• drapanie w gardle, pieczenie, łaskotanie,
• chrypka,
• trudności z połykaniem,
• ogólne osłabienie
• gorączka,
• zmniejszenie apetytu.

W celu wstępnego różnicowania obecności wirusów i bakterii w gardle stworzono tzw. skalę Centora. Jeśli u chorego stwierdzane są co najmniej trzy spośród następujących objawów: gorączka powyżej 38 st. C, powiększenie węzłów chłonnych, wysięk na migdałkach podniebiennych lub brak obecności kaszlu – sugeruje to zapalenie gardła powodowane przez bakterie. Oczywiście ostateczne rozpoznanie stawiane jest w oparciu o wymaz z gardła i wynik badania bakteriologicznego.

Bakterie w gardle – antybiotyk to konieczność

Wybór antybiotyku stosowanego w zapaleniu gardła uzależniony jest od rodzaju bakterii wywołujących zapalenie i wrażliwości bakterii na antybiotyki. Kluczowe znaczenie ma zatem wynik posiewu z gardła i antybiogramu. W przypadku zapalenia gardła spowodowanego przez paciorkowce, najczęściej stosowane są penicyliny, amoksycylina, cefalosporyny. W przypadku zakażenia gardła Staphylococcus aureus penicylina bardzo często okazuje się być nieskuteczna, dlatego stosuje się głównie cefalosporyny, zaś zakażenia gronkowcem metycylinoopornym leczy się wankomycyną. Penicylina może okazać się nieskuteczna także w przypadku Haemophilus influenzae i parainfluenzae oraz Moraxella catarrhalis. Zaleca się wówczas stosowanie cefalosporyny bądź amoksycyliny.

Ważne jest, aby zażyć antybiotyk do końca – nawet jeśli objawy choroby ustąpią wcześniej. W przeciwnym razie może dojść do ponownego namnażania się bakterii.

Domowe sposoby leczenia bakterii w gardle – wspomagają antybiotykoterapię

Domowe leczenie chorego gardła i jego zakażeń wywołanych przez bakterie służy działaniu objawowemu – może łagodzić objawy choroby, ale nie wyleczy jej przyczyny. Można stosować metody łagodzące podrażnione błony śluzowe gardła i nawilżające je. Dobrze sprawdzi się domowej roboty syrop z cebuli, miodu i cytryny, sok z malin, herbata z lipy i czarnego bzu czy sok imbirowy. Działanie aseptyczne i przeciwbólowe wykazują ponadto płukanki ziołowe, przede wszystkim z szałwii, tymianku, rumianku czy porostu islandzkiego. Niektórzy stosują ponadto płukankę z roztworu soli – należy jednak uważać, aby roztwór nie był zbyt stężony i nie podrażniał śluzówki gardła.

Bakterie a zapalenie gardła – powikłania

Nieleczone lub niedokładnie doleczone stany zapalne gardła wywołane przez bakterie mogą skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Powikłania miejscowe dotyczą powstawania ropni w obrębie migdałków czy jamy gardłowej. Jeszcze groźniejsze są powikłania ogólnoustrojowe – gorączka reumatyczna, posocznica, zapalenie kłębuszków nerkowych, zapalenie wsierdzia czy zapalenia wielostawowe.