Widzenie tunelowe – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest widzenie tunelowe?

Widzenie tunelowe, określane także jako widzenie peryferyjne, to nic innego jak ograniczenie pola widzenia. Wszystko, co postrzegamy, wygląda jak widziane przez rurę bądź z głębi tunelu. Peryferyjna utrata wzroku polega na także na utracie zdolności widzenia rzeczy na boku, w górze, w dole, w centralnym polu widzenia oraz powyżej lub poniżej centralnego pola widzenia. Problem ten dotyczy najczęściej osób starszych, choć może pojawić się u dzieci i osób młodych. W niektórych przypadkach rozwija się powoli niezauważalne, całymi latami a w innych pojawia się nagle. Problem ten dotyczy najczęściej osób starszych. W niektórych przypadkach rozwija się powoli, całymi latami, a w innych pojawia się nagle.

Utrata widzenia bądź nagłe pojawienie się widzenia tunelowego może być objawem:

• następstwo udaru niedokrwiennego,
• następstwo guza mózgu,
• urazów głowy,
• urazów i chorób oczu,
• migreny,
• zażywania leków,
• zażywania środków odurzających,
• może być związana z innymi poważnymi symptomami, np. utratą przytomności, silnym bólem głowy czy problemami z mową,

W każdym przypadku pojawienia się dolegliwości związanych z widzeniem tunelowym należy natychmiast skontaktować się ze specjalistą. W szczególności ma to na celu wyeliminowanie stanów, które mogłyby okazać się zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta, np. udaru mózgu. Nie należy zażywać żadnych dodatkowych leków bądź czekać, aż objaw ustąpi.

Przyczyny widzenia tunelowego

Przyczyny widzenia tunelowego mogą być różnorodne – od uszkodzenia czy zwyrodnienia bocznych części siatkówki po jaskrę, zaćmę, odwarstwianie siatkówki, migrenę oraz nadużywanie alkoholu czy leków.

Jaskra a widzenie tunelowe

Jaskra może objawiać się mroczkami w polu widzenia, bólem oka, silnie przekrwionymi oczami, utratą wzroku, silnym bólem głowy, nudnościami oraz wymiotami. Bardzo często pojawia się ograniczenie pola widzenia (widzenie tunelowe). Mamy tu także do czynienia z wzrostem ciśnienia w przedniej komorze oka, która powoduje ucisk na małe naczynia odżywiające nerw wzrokowy. To z kolei może doprowadzić do zaniku nerwu wzrokowego.

Odwarstwienie siatkówki a widzenie tunelowe

Odwarstwienie siatkówki to sytuacja, w której siatkówka oddziela się od podstawowych naczyń krwionośnych zaopatrujących ją w tlen i składniki odżywcze. Konsekwencją tego procesu jest widzenie tunelowe, falowanie obrazu, błyski w oku, muszki w polu widzenia czy pogorszenie wzroku. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest uraz oka lub bardzo wielki wysiłek fizyczny, zmiany zapalne oraz nowotworowe rozwijające się w naczyniówce i unoszące siatkówkę.

Migrenowy ból głowy a widzenie tunelowe

Migrenowe bóle głowy dzielą się na te z aurą i bez. Mogą powodować tymczasową utratę wzroku, podwójne widzenie, migotanie światła, widzenie niewyraźne, pojawienie się plam, nadwrażliwość na światło oraz widzenie tunelowe. Zaburzenia wzroku mogą pojawić się w czasie, a także po ataku migreny, głównie dotyczy to migreny z aurą. Trwają one najczęściej kilka minut, a następnie ustępują. Przyczyną widzenia tunelowego w migrenie z aurą mogą być impulsy nerwowe, które, poruszając się w mózgu, powodują różnego rodzaju zakłócenia.

Używki i wysiłek fizyczny a widzenie tunelowe

Wykazano, iż alkohol, niektóre leki, środki halucynogenne oraz zatrucia (np. rtęcią) mogą powodować widzenie tunelowe. W przypadku zażywania alkoholu wizja staje się niewyraźna lub podwójna, ponieważ mięśnie oczu tracą zdolności percepcyjne. Leki czy narkotyki halucynogenne mogą powodować zaburzenia widzenia, w tym zmiany w polu widzenia. Należy również zwrócić uwagę na okresy intensywnego wytwarzania adrenaliny (np. wzmożone ćwiczenia fizyczne), których konsekwencją mogą być problemy ze wzrokiem, ograniczenie pola widzenia oraz widzenie tunelowe.

Guzy mózgu a widzenie tunelowe

Guzy mózgu mogą dawać różne objawy. Jest to w dużym stopniu zależne od umiejscowienia guza, tempa jego wzrostu, ogólnego stanu zdrowia pacjenta czy jego wieku. Szybko rosnące guzy powodują wzmożenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego, które objawia się silnymi bólami głowy, mdłościami, wymiotami, zaburzeniami świadomości, obniżeniem sprawności intelektualnej oraz bardzo często obustronnym obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego. U prawie wszystkich pacjentów z nowotworem płata potylicznego pojawiają się zaburzenia widzenia, mroczki, zamazany obraz, falowanie obrazu, widzenie podwójne, widzenie tunelowe, problem z odróżnianiem barw czy omamy wzrokowe.

Psychiczne przyczyny zaburzenia widzenia

Negatywne emocje mogą przyczynić się do powstania tzw. psychologicznego widzenia tunelowego. Wynika to z faktu, iż napięcie, złość, frustracja, gniew czy lęk zmieniają i silnie ograniczają rzeczywiste pole widzenia. W zaistniałej negatywnej dla nas sytuacji koncentrujemy się tylko na wycinku tego, co moglibyśmy zobaczyć. Wszelkie negatywne emocje sprawiają zatem, że widzimy tunelowo. U osób z depresją i zaburzeniami nerwicowymi widzenie tunelowe oraz problemy ze świadomością występują bardzo często. Dodatkowo może pojawić się zez bądź oczopląs.

Diagnostyka i leczenie widzenia tunelowego

W przypadku pojawienia się problemów ze wzrokiem należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Przyczyny widzenia tunelowego są bardzo różnorodne i wymagają szczegółowej diagnostyki. Duże znaczenie ma wywiad rodzinny oraz rozmowa z pacjentem na temat jego chorób, przebytych urazów głowy i oczu oraz zażywanych leków. Na tej podstawie lekarz (neurolog, okulista, neurochirurg, psycholog, psychiatra) podejmie decyzję co do dalszego leczenia.

Leczenie widzenia tunelowego zależne jest od przyczyny powstania nieprawidłowości. Należy pamiętać, by nigdy nie bagatelizować problemów ze wzrokiem, a zwłaszcza tych, które się nasilają. W niektórych przypadkach widzenie tunelowe może ustąpić samoistnie (np. po dużym wysiłku fizycznym), w innych wymagane będzie zastosowanie leków i terapii psychologicznej (udar niedokrwienny, zaburzenia nerwicowe, depresja), a w jeszcze innych interwencja chirurgiczna (guzy mózgu).