Tępy ból głowy – co oznacza uciskowy, rozpierający ból głowy?

Jaki ból głowy może być tępy?

Ból głowy stanowi jeden z najczęstszych objawów zgłaszanych przez pacjentów w każdej grupie wiekowej. Szacuje się, że nawet ponad 80 proc. populacji sporadycznie doświadcza dolegliwości bólowych, a około 20 proc. cierpi na przewlekły ból głowy. W większości przypadków jest to symptom łagodny, niekiedy jednak bywa związany z ciężkim, zagrażającym życiu schorzeniem. Można wyróżnić dwa rodzaje bólów głowy: pierwotny – gdy brak jest organicznej przyczyny bólu oraz wtóry – w tym przypadku dolegliwości bólowe głowy są objawem znanego procesu chorobowego. Wśród postaci pierwotnego bólu głowy znajdują się:

• migrena,
• ból głowy typu napięciowego (uciskowy ból głowy),
• trójdzielno-autonomiczne bóle głowy (w tym, m.in. klasterowy ból głowy, hemikrania napadowa, SUNCT – krótkotrwały, jednostronny),
• inne rzadkie bóle głowy – np.: kłujący ból głowy, ból głowy przy kaszlu, wysiłkowy ból głowy, ból głowy związany z aktywnością seksualną.

Wtórne bóle głowy mogą być spowodowane urazami głowy lub szyi, zaburzeniami naczyniowymi i innymi zaburzeniami wewnątrzczaszkowymi, przyjmowanymi substancjami chemicznymi lub ich odstawieniem, zakażeniem, chorobami oczu, uszu, nosa i zatok przynosowych, zębów a także pojawiają się w przebiegu schorzeń psychicznych. Przyczyną dolegliwości bólowych są również nerwobóle głowy.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Tępy ból głowy jako ból napięciowy – przyczyny

Bardzo często u pacjentów skarżących się na tępy ból głowy rozpoznaje się tak zwany napięciowy ból głowy.

• Schorzenie to częściej dotyka kobiety i zazwyczaj rozpoczyna się w młodym wieku.
• Uważa się, że jego podłożem mogą być nieprawidłowe reakcje na napięcie emocjonalne i doświadczane stresy.
• Pacjenci zgłaszają najczęściej występowanie niezbyt silnego bólu o charakterze tępym, rozpierającym lub ucisku, obejmującego całą głowę „jak obręcz”. Czasem skarżą się tylko na ból skroni lub tępy ból głowy z tyłu.
• Zazwyczaj dolegliwości bólowe nasilają się powoli i trwają od kilku minut do kilku godzin, choć u niektórych pacjentów mogą utrzymywać się nawet kilka dni. Bardzo rzadko utrzymuje się ciągły ból głowy z dłuższymi lub krótszymi przerwami.
• Nawroty objawów wyzwalane są przez niewyspanie, zmęczenie lub obciążenie psychiczne. Co ważne, tępy ból nie nasila się pod wpływem wykonywania codziennych czynności lub aktywności fizycznej – ta cecha odróżnia napięciowy ból głowy od migreny.
• Zazwyczaj bólowi nie towarzyszą inne objawy, choć mogą pojawić się nudności i światłowstręt. W większości przypadków dolegliwości nawracają przez całe życie.

To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?

Uciskowy ból głowy w chorobach neurologicznych

Nie sposób wymienić wszystkich schorzeń neurologicznych kiedy pojawia się tępy ból głowy. Choć w większości przypadków migrena ma charakter pulsujący i jest jednostronny, niektórzy pacjenci opisują go jako tępy, obejmujący całą głowę lub tylko z lewej lub prawej strony. Nasila się przy ruchach i aktywności fizycznej. Dla napadu migreny charakterystyczny jest również ból głowy i mdłości a także światłowstręt.

Poranny ból głowy i ucisk, który wybudza pacjenta ze snu może wskazywać na obecność guza mózgu. Ból głowy w tym przypadku jest tępy o umiarkowanym nasileniu, umiejscowiony głęboko, nasilający się przy zmianie pozycji ciała, towarzyszą mu nudności lub wymioty.

Nagły, bardzo silny tępy ból głowy ze sztywnością karku ale bez gorączki, który pojawił się po podniesieniu ciężkiego przedmiotu lub po kaszlu, sugeruje krwotok podpajęczynówkowy wskutek pękniętego tętniaka lub malformacji naczyniowej. Jest to stan zagrożenia życia, dlatego w tym przypadku należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. U osoby starszej jednostronny ból okolicy skroniowej może być spowodowany zapaleniem tętnicy skroniowej. Zazwyczaj dolegliwości bólowe mają charakter tępy i świdrujący z epizodami przeszywającego, kłującego bólu.

Przeczytaj również: Jak leczyć hipochondrię?

Bardzo charakterystyczne jest łatwe męczenie się mięśni żucia a także stany podgorączkowe, bóle mięśni i stawów, osłabienie, spadek masy ciała. Kluczowa jest szybka diagnostyka i wdrożenie leczenia, gdyż schorzenie związane jest z poważnymi powikłaniami: utratą wzroku, udarem mózgu lub zawałem serca. Należy pamiętać, że tępy ból głowy na czubku może być także spowodowany zaburzeniami naczyniowymi – pojawia się m. in. w przebiegu udaru mózgu, przemijającego napadu niedokrwiennego czy zakrzepicy naczyń żylnych mózgowia.

Wielu chorych skarży się na ból głowy od kręgosłupa, związany ze zmianami zwyrodnieniowymi w odcinku szyjnym. Warto wiedzieć, że u niektórych pacjentów po nakłuciu lędźwiowym celem pobrania płynu mózgowo – rdzeniowego do badania może rozwinąć się tzw. popunkcyjny ból głowy. Towarzyszą mu zawroty głowy.

Przeczytaj też: Ból głowy i wymioty – co oznaczają?

Tępy ból głowy – przyczyną może być infekcja

Należy pamiętać, że tępy ból głowy jest również jednym z głównych objawów zakażenia układu nerwowego, które najczęściej przybiera formę zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych. Obraz kliniczny schorzenia jest dość charakterystyczny – występuje ostry, silny i tępy ból głowy w potylicy, gorączka oraz sztywność karku. Mogą dołączyć się nudności lub wymioty, światłowstręt oraz zaburzenia świadomości.

Pojawienie się opisywanych objawów powinno być natychmiast skonsultowane z lekarzem, gdyż stanowi zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Trzeba jednak pamiętać, że ogólnoustrojowe infekcje, zwłaszcza wirusowe (choroba przeziębieniowa, grypa) również są przyczyną bólu głowy i gorączki. W tych przypadkach nie obserwuje się jednak sztywności karku.

Warto jeszcze wspomnieć, że miejscowe stany zapalne w obrębie ucha, np. ostre zapalenie ucha środkowego lub wyrostka sutkowego oraz oka – zapalenie rogówki, tęczówki lub ciała rzęskowego również dają ból głowy po jednej stronie. Kolejną jednostką chorobową w której pojawia się tępy ból głowy jest ostre zapalenie zatok przynosowych. Co ważne, zatokowy ból głowy nie jest dominującym objawem przewlekłego stanu zapalnego zatok, chyba, że dojdzie do ponownego zaostrzenia procesu zapalnego.

Inne przyczyny tępego bólu głowy

Jak wspomniano wcześniej, tępy ból głowy pojawia się nie tylko w chorobach neurologicznych. Warto wiedzieć, że liczne schorzenia internistyczne również mogą przebiegać z dolegliwościami bólowymi głowy. Należą do nich m.in. przewlekła niewydolność oddechowa z hiperkapnią, przewlekła niewydolność nerek, hiperklacemia w przebiegu choroby nowotworowej, hiponatremia, anemia, choroba Hashimoto, zapalne choroby jelit czy toczeń rumieniowaty układowy.

Warto podkreślić, że często wspominany przez pacjentów ciśnieniowy ból głowy jest zjawiskiem bardzo rzadkim. Samo nadciśnienie tętnicze nie daje dolegliwości bólowych głowy a dopiero nagłe, znaczne podwyższenie wartości ciśnienia, na przykład u pacjenta z guzem chromochłonnym powoduje silny ból głowy. Codzienny ból głowy może mieć okulistyczną przyczynę. Dolegliwości bólowe występują u pacjentów z wadami refrakcji (nadwzroczność, astygmatyzm, starczowzroczność) lub pracujących przy niewłaściwym oświetleniu.

Wymieniając przyczyny tępego bólu głowy nie wolno zapomnieć o chorobach zębów i dziąseł, które mogą promieniować i wywoływać ból po prawej stronie głowy lub po lewej stronie głowy. Trzeba mieć również świadomość, że przewlekły ból głowy może być jedną z masek depresji, zwłaszcza u osób starszych. U niektórych pacjentów uciskający ból głowy jest skutkiem nadużywania leków przeciwbólowych – jest to tzw. polekowy ból głowy.

Wyraźnie widać, że leczenie tępego bólu głowy zależy od przyczyny podstawowej. Jeżeli nie występują dodatkowe niepokojące objawy neurologiczne jak sztywność karku, ból oczu, problemy z widzeniem, omdlenia, utrata równowag, wówczas doraźnie można przyjąć dowolny lek bez recepty (ibuprofen, paracetamol, Etopiryna). Powtarzający się, przewlekły i ciągły ból wymaga wizyty u neurologa i wdrożenie drobiazgowej diagnostyki (badania krwi, tomograf lub rezonans magnetyczny).

Bibliografia

Neurologia praktyczna, A. Prusiński, wyd. PZWL,2015;

Neurologia Merrita, t.3, H. Kwieciński, A. Kamińska, wyd. Elselvier Urban&Partner, 2012;

Harrison Neurologia w Medycynie Klinicznej, S. L. Hauser, wyd. Czelej, 2008;