Nerwica wegetatywna to rodzaj zaburzeń na tle psychicznym, których objawy pacjent wiąże z występowaniem innych jednostek chorobowych. Objawami nerwicy wegetatywnej są najczęściej: kołatanie serca, odczuwanie silnego niepokoju, lęku, nadpotliwość, duszność, suchość w ustach. Objawy nerwicy są związane ze stresem i napięciem psychicznym. Leczenie nerwicy wegetatywnej opiera się na psychoterapii.
Nerwica wegetatywna (somatyczna) – pierwsze objawy, jak leczyć
Spis treści
Co to jest nerwica wegetatywna?
Nerwica wegetatywna jest chorobą zaliczaną do grupy nerwic, czyli chorób o podłożu psychogennym, które objawiają się najczęściej jako zaburzenia czynności organizmu, a w prawidłowych warunkach kontrolowane są przez wegetatywny układ nerwowy.
Ten typ nerwicy (nazywany również nerwicą narządową) jest jednostką chorobową bardzo często spotykaną w populacji ogólnej. Jej objawy mogą pojawić się u osób w każdym wieku – zarówno u dzieci i młodzieży, a także u osób w wieku podeszłym. Statystycznie rzecz biorąc, objawy nerwicy somatycznej zdecydowanie najczęściej obserwowane są w populacji kobiet w średnim wieku.
Choroba ta, mimo iż występuje często, w znacznym odsetku przypadków pozostaje nierozpoznana. Pacjenci w celu znalezienia przyczyn męczących ich dolegliwości poddawani są licznym badaniom oraz stosują różnorodne środki, w tym farmakoterapię.
W przypadku nerwic wegetatywnych, badania nie wykazują zwykle znaczących odchyleń od normy, a jeśli takowe zostaną stwierdzone, to ich obecność nie jest w stanie wyjaśnić zgłaszanych przez chorego objawów, a w szczególności ich nasilenia. Objawy nerwicy wegetatywnej nie ustępują pod wpływem leczenia, które zwykle jest skuteczne w przypadku obecności tego typu dolegliwości. Dlaczego? Bo nerwica wegetatywna to zaburzenie psychosomatyczne, a więc mające swoją przyczynę w psychice – objawy fizyczne wynikają z przyczyn psychicznych.
O nerwicy wegetatywnej mówi się, gdy zgłaszane przez pacjenta objawy wegetatywne (na przykład kołatania serca, bóle głowy) nie znajdują odzwierciedlenia w jego stanie somatycznym, a żadne badania nie wykażą konkretnej przyczyny tych dolegliwości.
Objawy nerwicy wegetatywnej
Nerwica wegetatywna może objawiać się na bardzo wiele różnych sposobów, ale ich wspólną cechą jest głębokie przekonanie pacjenta o tym, że jego organizm nie funkcjonuje w sposób prawidłowy. Przeświadczenie to jest na tyle silne, że zmusza chorego do poszukiwania pomocy lekarskiej i wykonywania licznych badań diagnostycznych.
W zdecydowanej większości przypadków objawy zgłaszane przez pacjentów dotyczą nieprawidłowego funkcjonowania układu krążenia, a zwłaszcza zaburzeń pracy serca – zbyt szybkie bicie serca, kołatania serca, ale również bóle serca. Zespół tych objawów określa się często jako nerwicę serca.
Inne często spotykane objawy to:
- suchość w ustach,
- częste uczucie parcia na mocz i oddawanie moczu,
- ściskanie w gardle, które niekiedy utrudnia połykanie,
- nudności, biegunki,
- duszność,
- bóle w różnych okolicach ciała (najczęściej ból w klatce piersiowej i bóle brzucha),
- nadpotliwość.
Charakterystyczne jest drżenie rąk.
To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie
Mogą pojawić się symptomy ze strony przewodu pokarmowego – żołądka i jelit. Nasileniu pod wpływem stresu może ulec choroba refluksowa i wrzodowa. Skurcze i ból określane są także jako nerwica żołądka. Mogą dokuczać bóle i skurcze jelit, zaburzając ich prawidłową pracę (nerwica wegetatywna jelit).
U pacjentów często stwierdza się współwystępowanie różnego rodzaju zaburzeń nastroju (częściej o charakterze jego obniżenia, do depresji włącznie), zaburzenia lękowe, uczucie silnego lęku, niepokoju, pobudzenie, rozdrażnienie, a czasami nawet agresję i wybuchowość. Te ostatnie zakwalifikować można jako objawy silnej nerwicy wegetatywnej.
Dowiedz się więcej jakie są inne przyczyny kołatanie serca
Nerwica somatyczna – jakie są czynniki ryzyka?
Warto zaznaczyć fakt, że objawy występujące u pacjentów z nerwicą somatyczną nigdy nie są objawami izolowanymi. Oznacza to, że poza głównym objawem, którym na przykład może być kołatania serca, pacjent zwykle skarży się także na inne, zazwyczaj niepowiązane ze sobą dolegliwości.
Jakie są przyczyny nerwicy wegetatywnej? Wystąpienie objawów typowych dla tego schorzenia jest nierozłącznie związane ze stresem w codziennym życiu. Ale przewlekły stres to nie wszystko. Pewien wpływ na powstawanie i nasilenie objawów nerwicy wegetatywnej mają także urazy psychiczne, konflikty wewnętrzne, ale także nasza osobowość – zaburzenia o charakterze nerwicowym częściej obserwuje się u pacjentów z osobowością lękową i zależną, ale również u egocentryków.
Jak rozpoznać nerwicę wegetatywną?
Stwierdzenie nerwicy wegetatywnej nie jest zadaniem łatwym, przede wszystkim ze względu na mnogość dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów. Samo rozpoznanie utrudnia również fakt, że pacjenci często zmieniają lekarza, zanim ten zdąży przeprowadzić pełną diagnostykę, ponieważ nie potrafią uwierzyć w to, że ich dolegliwości mogą mieć podłoże psychiczne.
Rozpoznanie jest tak zwanym rozpoznaniem poprzez wykluczenie – oznacza to, że aby móc rozpoznać nerwicę wegetatywną, konieczne jest przeprowadzenie licznych badań diagnostycznych w celu wykluczenia chorób o podłożu somatycznym mogących być przyczyną prezentowanych przez pacjenta objawów.
Psychoterapia nerwicy wegetatywnej
Należy pamiętać, że diagnostyka tego zaburzenia jest procesem długotrwałym. Najskuteczniejszym – i tym samym najczęściej polecanym sposobem leczenia w przypadku nerwicy wegetatywnej jest psychoterapia. Metoda ta pozwala na zmniejszenie nasilenia stresu i lęku, dzięki czemu nasilenie oraz częstość pojawiania się objawów powinny ulec znacznemu zmniejszeniu. Psychoterapia umożliwia pacjentowi zrozumienie tego, co leży u podłoża jego dolegliwości, a bez tego skuteczne leczenie staje się niemożliwe.
Jak leczyć nerwicę wegetatywną?
W niektórych przypadkach może okazać się konieczne zastosowanie leczenia farmakologicznego – zwykle leków o działaniu przeciwlękowym oraz przeciwdepresyjnym. Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku zaburzeń nerwicowych stanowi ono jedynie uzupełnienie podstawy leczenia, jakim jest psychoterapia.
Pacjenci często pytają o leki bez recepty. O ile nie dochodzi do interakcji z lekami na receptę, mogą być stosowane pomocniczo. Ziołowe tabletki zawierające wyciąg z kozłka lekarskiego i szyszek chmielu delikatnie łagodzą stany lękowe i pomagają zasnąć. Podobnie działa dziurawiec. Wszelkie domowe metody pomagające opanować nerwicę powinny być nakierowane na stworzenie otoczenia generującego jak najmniej negatywnych dla organizmu czynników wywołujących objawy nerwicowe.
Dobre efekty przyniesie odpoczynek od czynników nasilających stan nadmiernej nerwowości.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Jarema M., Rebe-Jabłońska J., Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
- Wciórka J., Rybakowski J., Pużyński S., Psychiatria. Tom II. Psychiatria kliniczna, Wydanie 1. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011.
Opublikowano: 19.03.2015;
aktualizacja: 21.10.2024
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paweł Stacha
Lekarz
Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pracuje jako młodszy asystent w Oddziale Chorób Wewnętrznych Zespołu Szpitali Miejskich w Chorzowie oraz jako lekarz w Poradni Rejonowej w Rudzie Śląskiej. Zainteresowania medyczne – choroby wewnętrzne – głównie gastroenterologia i endokrynologia. W wolnym czasie pływa, jeździ na rowerze i na nartach.
5
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 27.12.2018
opublikowany 18.09.2022
opublikowany 17.11.2022
opublikowany 29.09.2024
opublikowany 06.10.2024