Ból głowy po wysiłku (wysiłkowy ból głowy)

Ból głowy po wysiłku – kiedy się pojawia?

Powysiłkowy ból głowy (ang. exertional headache) pojawia się podczas albo po przedłużonym, ciężkim wysiłku fizycznym. Najczęściej spotyka się go po bieganiu, tenisie ziemnym, pływaniu, podnoszeniu ciężarów i kajakarstwie. Bóle głowy po wysiłku występują częściej po ćwiczeniu przy gorącej, dusznej i wilgotnej pogodzie, szczególnie bez uprzedniej rozgrzewki, po uprawianiu sportów wysokościowych oraz przy rodzinnym obciążeniu migreną. Po wystąpieniu bólu głowy po wysiłku należy skonsultować się z lekarzem. Jeżeli ból pojawia sie pierwszy raz w życiu lub jest o bardzo wysokim nasileniu, należy uczynić to bezzwłocznie. Bóle głowy po wysiłku dzieli się na znacznie częstsze, pierwotne (bez uchwytnej przyczyny) oraz wtórne (będące symptomem choroby).

To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?

Bóle pierwotne trwają zazwyczaj od kilku minut do 48 godzin, narastają stopniowo i mają charakter pulsujący. Pacjenci mogą odczuwać przy nich nudności, ale nie wymiotują. Zlokalizowane są jedno lub obustronnie, a ich nasilenie określa się na umiarkowane lub silne. Mimo to bóle pierwotne nie są szkodliwe, gdyż u ich podstawy nie leży żadna choroba. Póki co nie ustalono pochodzenia bólów pierwotnych, ale badacze przypuszczają, iż mają one związek z poszerzeniem podczas wysiłku naczyń krwionośnych w mózgu, co zwiększa ciśnienie wewnątrz czaszki.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Przyczyny bólu głowy po wysiłku

Bóle wtórne zazwyczaj trwają dużo dłużej, od 24 godzin po 30 dni. Ich początek jest ostry, nagły. Obecne są nudności i wymioty. Lokalizują się po obu stronach głowy, a w 1/3 przypadków bólowi towarzyszą objawy neurologiczne np. podwójne widzenie (diplopia), sztywność karku. Może dojść do utraty przytomności. Bóle wtórne często wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Ich przyczyną może być:

• infekcja zatok przynosowych;
• choroba niedokrwienna serca;
• guzy w obrębie ośrodkowego układu nerwowego;
• nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze;
• utrudnienie w odpływie płynu mózgowo-rdzieniowego, prowadzące do wodogłowia, np. zespół Arnolda-Chiariego;
• krwotok podpajęczynówkowy lub śródmózgowy;
• uraz;
• migrena.

Bardzo często są to tak zwane naczyniowe bóle głowy, są efektem zaburzenia w obrębie naczyń krwionośnych wewnątrz mózgu lub doprowadzających krew do mózgu, np. tętniaki mózgu, malformacje tętniczo-żylne.

Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem

Ból głowy po wysiłku – diagnostyka

Mimo że najczęściej zdarzają się bóle pierwotne, jeżeli objawy są niepokojące, lekarz powinien zlecić badania obrazowe mózgu, czyli tzw. neuroobrazowanie. Jest to szczególnie konieczne, jeśli ból trwa ponad kilka godzin, uderza nagle, bardzo silnie, wystąpił u osoby powyżej 40 roku życia lub jeżeli towarzyszą mu nudności, wymioty lub zaburzenia widzenia.

Z badań obrazowych może zostać wykorzystana tomografia komputerowa (badanie przy użyciu promieni rentgenowskich), rezonans magnetyczny (wykorzystuje pole magnetyczne) oraz angiografia rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej (z podaniem kontrastu do obwodowego naczynia krwionośnego, w celu bardzo dobrego uwidocznienia naczyń krwionośnych w mózgu i dostrzeżenia ewentualnych tętniaków czy malformacji). Jeżeli ból głowy jest bardzo silny i pojawił się nagle, a diagnostyka obrazowa nie wykazuje zmian chorobowych, zachodzi potrzeba wykonania punkcji lędźwiowej.

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Ból głowy po wysiłku – leczenie i zapobieganie

W przypadku bólów wtórnych podstawą jest wyeliminowanie ich przyczyny, tzn. w przypadku guza – jego wycięcie, w przypadku tętniaka – jego embolizacja.

W przypadku bólów pierwotnych lekarz może zalecić przyjmowanie Indometacyny (leku przeciwzapalnego) oraz propranololu (leku z grupy beta blokerów). Leki te powinno się przyjmować regularnie, aby zapobiec nawrotowi bólu. Jeżeli bóle głowy po wysiłku są wyjątkowo częste i nieprzewidywalne, zachodzi konieczność przyjmowania tych leków codziennie. Jeżeli wysiłek fizyczny można przewidzieć i zaplanować, należy godzinę lub dwie przed nim zażyć indometycynę lub lek z grupy tryptanów, popularnie stosowanych w przerywaniu napadów migreny.

Przed wysiłkiem fizycznym należy się odpowiednio rozgrzać. Powinno się unikać długich i ciężkich ćwiczeń fizycznych przy wysokiej temperaturze, w wilgotnym klimacie oraz na wysokościach.

Przeczytaj też: Ból głowy i wymioty – co oznaczają?

Ból głowy w czasie seksu i orgazmu

Ból głowy w trakcie seksu i po stosunku określany jest jako headache associated with sexual activity, HASA. Jest to specyficzna odmiana bólu głowy po wysiłku. Częściej występuje u mężczyzn oraz osób cierpiących na migrenę, napięciowy ból głowy lub ból głowy po wysiłku.

W przypadku bólu głowy w czasie seksu również wyróżniamy 2 postaci – pierwotną i wtórną, dlatego diagnostyka jest taka sama (tomografia komputerowa, nakłucie lędźwiowe itd.).

• Bóle głowy pierwotne po stosunku są nie do przewidzenia, gdyż nie występują przy każdym stosunku.
• Za postać wtórną mogą być odpowiedzialne: leki (np. amiodaron, czyli lek przeciwarytmiczny; doustne środki antykoncepcyjne; pseudoefedryna; marihuana), udar niedokrwienny mózgu, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, pheochromocytoma (guz chromochłonny nadnerczy).

Wyróżniamy trzy typy bólu głowy związanego z aktywnością seksualną:

1. typ 1 – obustronny ból lokalizujący się z tyłu głowy, nasilający się w miarę wzrostu zaangażowania podczas stosunku;
2. typ 2 – bardzo silny, pulsujący ból, pojawiający się tuż przed lub w trakcie orgazmu; jego objawy są najbardziej niepokojące, gdyż przypominają ból towarzyszący krwawieniu podpajęczynówkowemu; dlatego też natychmiast powinny być zgłoszone lekarzowi;
3. typ 3 – jest uogólniony, pozycyjny,

W przypadku występowania tego bólu zaleca się, aby stosunki były częstsze, ale mniej męczące. Można również przed współżyciem stosować propranolol (40-200 mg/dobę) lub indometacynę (25-225 mg/dobę). Zazwyczaj, nawet jeśli wystąpiły objawy neurologiczne, cofają się one bez śladu. W niektórych przypadkach zaobserwowano jednak przetrwałe ubytki neurologiczne jako następstwo bólu głowy związanego z aktywnością seksualną.