Ból głowy i wymioty – co to znaczy?

Ból głowy i wymioty – jakie są przyczyny?

Migreny są najczęstszą przyczyną współwystępowania bólu głowy i wymiotów czy nudności. Osoby cierpiące na tę chorobę zwykle są tego świadome – wiedzą, że ich dolegliwości mogą nasilać hałasy, migające oraz ostre światło, natomiast ulgę przynosi odpoczynek w cichym, ciemnym pomieszczeniu.

Migrenowy ból głowy (ból w lewej lub prawej skroni) zwykle występuje kilka razy w miesiącu i przeważnie jest szybko oraz trafnie diagnozowany, natomiast trzeba pamiętać o wielu innych przyczynach wymiotów i bólu głowy. Należą do nich:

• hipoglikemia, czyli niski poziom cukru we krwi;
• odwodnienie;
• stan po spożyciu alkoholu, nadużywaniu nikotyny lub kofeiny;
• silny stres lub niedobór snu;
• zatrucie pokarmowe lub zatrucie związkami wdychanymi, np. tlenkiem węgla;
• wysokie ciśnienie krwi;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, grypa i inne infekcje wirusowe;
• krwiak, udar lub guz ośrodkowego układu nerwowego;
• ostry atak jaskry;
• choroba wysokościowa;
• wczesna ciąża i rzucawka (stan przedrzucawkowy) u ciężarnych.

Do innych przyczyn bólu głowy i wymiotowania zalicza się również: anemię, poważne choroby nerek oraz wątroby czy chorobę lokomocyjną.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Ból głowy i nudności – objaw udaru mózgu i krwiaka?

Jak postępować w przypadku bólu głowy i nudności lub wymiotów, skoro przyczyny mogą być błahe (np. stres i przemęczenie), a z drugiej strony zagrażające życiu, np. krwiak wewnątrzczaszkowy? Działanie jest tu zależne od okoliczności wystąpienia objawów, a także od wieku, płci i ogólnego stanu zdrowia.

Z pewnością pilnej konsultacji lekarskiej, a wręcz natychmiastowego udania się do szpitala wymagają sytuacje niosące podejrzenie patologii wewnątrzczaszkowej. Alarmującym sygnałem powinien być ostry, silny ból głowy, opisywany zwykle jako najsilniejszy w życiu oraz:

• zaburzenia świadomości;
• niewyraźna lub bełkotliwa mowa;
• silne zawroty głowy;
• sztywność karku, czyli niemożność przyciągnięcia głowy do klatki piersiowej;
• intensywne, silne wymioty, nieustępujące w ciągu 24 godzin;
• nudności lub wymioty występujące po urazie głowy, nawet niewielkim.

Bezwzględnie należy udać się do lekarza w przypadku silnego bólu głowy występującego z nudnościami lub wymiotami, a w przypadku występowania powyższych sygnałów alarmowych – wręcz pilnie.

Ból głowy i wymioty u osoby starszej lub przyjmującej leki przeciwkrzepliwe z powodu chorób serca mogą oznaczać udar mózgu, nawet jeśli nie występuje typowa asymetria twarzy i osłabienie kończyny górnej lub dolnej.

Badanie lekarskie pozwala zwykle wykluczyć groźne patologie wewnątrzczaszkowe, choć niekiedy konieczne jest skierowanie pacjenta na tomografię komputerową głowy. Jest to podstawowe badanie, które już w kilka minut pozwala wykluczyć obecność krwiaka czy udaru mózgu.

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Nadciśnienie i cukrzyca – przyczyna wymiotów i bólu głowy

Warto także zwrócić uwagę na okoliczności, w jakich wystąpił ból głowy i wymioty. Analizując je, można z powodzeniem wykluczyć lub wysunąć podejrzenie zatrucia pokarmowego czy oddechowego, np. kiedy ktoś przebywał w pomieszczeniach świeżo malowanych czy miał kontakt zawodowy z chemikaliami.

Warto zapytać o choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Osoby chore na cukrzycę mogą mieć niski poziom cukru we krwi i narzekać na ból głowy, nudności, często zgłaszają przy tym drżenie rąk, pocenie się, senność i głód. Silny ból głowy przy nadciśnieniu tętniczym może wystąpić z powodu bardzo wysokich wartości ciśnienia, np. przy pominięciu dawki przyjmowanych leków.

Bacznej uwagi wymagają też wszystkie osoby, a szczególnie dzieci po urazie głowy, ale także biorące udział w wypadkach komunikacyjnych, czy po jakichkolwiek upadkach, nawet jeśli nie stwierdzono urazu głowy.

Krwiak wewnątrzczaszkowy może paradoksalnie nie dawać początkowo objawów, natomiast jego powiększenie się lub pękniecie (nawet kilka dni po urazie) może być tragiczne w skutkach.

Czytaj również: Ropień mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Nudności i ból głowy – czy to migrena?

Większość przypadków bólu głowy w skroniach z wymiotami lub nudnościami stanowi objaw niegroźnych chorób, takich jak migrena, rzadziej odwodnienie lub silny stres. Nie jest do końca jasne, dlaczego w przebiegu ataku migrenowego bólu głowy tak często pojawiają się nudności i/lub wymioty.

Istnieje teoria tłumacząca tę zależność spadającym poziomem serotoniny lub rozszerzaniem naczyń krwionośnych i niewielkim obrzękiem mózgu, jaki obserwuje się w przebiegu migreny.

Na migrenę z wymiotami częściej chorują kobiety oraz osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną. W przypadku nawracających dolegliwości warto udać się do lekarza, który dobierze odpowiednie leczenie, a także pomoże zidentyfikować czynniki wywołujące napady.

Zobacz też: Choroba morska – przyczyny, objawy, leczenie

Ból głowy i wymiotowanie u dziecka – co to znaczy?

Wymioty i ból głowy u dziecka są najczęściej spowodowane zatruciem pokarmowym, chorobą lokomocyjną lub infekcją. Gdy dziecko wymiotuje i boli je głowa, należy podejrzewać zatrucie pokarmowe lub infekcję żołądkowo-jelitową. Zwykle tej ostatniej towarzyszy biegunka. Jeśli dodatkowo pojawia się gorączka, krew w stolcu lub nietypowe zachowanie, należy koniecznie udać się do pediatry.

Niezależnie od przyczyny, gdy dziecko boli głowa i wymiotuje, trzeba poić je małymi porcjami zimnego napoju, aby uniknąć odwodnienia. Małemu pacjentowi można podawać także specjalne doustne płyny nawadniające z elektrolitami dla dzieci (dostępne bez recepty w aptece).

Jeśli jednak nudności u dziecka nie pozwalają mu pić, konieczna jest hospitalizacja oraz nawadnianie dożylne. W przypadku braku infekcji niezbędna jest diagnostyka bólów głowy i wymiotów, u dzieci mogą one, podobnie jak u dorosłych, oznaczać migrenę, bóle napięciowe głowy, a także groźne procesy wewnątrzczaszkowe.

Ból głowy i wymiotowanie – leki przeciwbólowe?

Leczenie bólów głowy z wymiotami lub nudnościami uzależnione jest od ich przyczyny. Być może konieczne jest właściwe leczenie nadciśnienia tętniczego lub cukrzycy, zmiana stylu życia na mniej stresujący lub zdrowa dieta.

W przypadku migren z wymiotami stosuje się zarówno typowe leki o działaniu przeciwbólowym, jak i doraźnie środki przeciwwymiotne. Jeśli nudności są na tyle silne, że uniemożliwiają połknięcie tabletki, leki można przyjmować np. w postaci czopków.

Osoby cierpiące na migrenę zwykle dobrze znają swój organizm i potrafią przewidzieć nadchodzący atak. W takich sytuacjach najlepiej położyć się w cichym i zacienionym miejscu, zrobić zimny okład na kark, a także zjeść coś i napić się, ponieważ głód i niski poziom cukru mogą także indukować napad migreny.

Z leków dostępnych bez recepty zastosowanie mają tabletki na bólu głowy z ibuprofenem, paracetamolem czy kwasem tolfenamowym, a także preparaty złożone, np. z dodatkiem kofeiny. Ważne, by lek brać jak najwcześniej.

Przy silnych dolegliwościach stosuje się także leki na ból głowy na receptę z grupy tryptanów, a także środki przeciwwymiotne, jak np. metoklopramid.