Ablutofobia – co to jest, jakie są przyczyny i objawy, jak wygląda leczenie?

Ablutofobia – co to?

Ablutofobia to inaczej bardzo silny lęk przed kąpielą. Schorzenie to jest stanem nerwicowym, który dotyczy częściej dzieci i kobiet, rzadziej występuje u mężczyzn.

Osoba cierpiąca na ten rodzaj fobii odczuwa ogromy strach przed myciem, czyszczeniem swojego ciała i zanurzeniem się w wodzie, a czasem lęk powoduje sam widok wanny lub kabiny prysznicowej.

Lęki i fobie są pojęciami, które choć często używane zamiennie, oznaczają coś innego. Lęk jest pojęciem szerszym. Fobia także jest pewnym rodzajem lęku, ale dotyczy sytuacji lub czynnika, który nie powinien w normalnych warunkach wywoływać strachu.

Lęk odczuwany przed upadkiem z wysokości, ukąszeniem jadowitego pająka czy utopieniem jest czymś całkowicie normalnym, natomiast strach związany z przejściem przez niewysoki most, ciarki na samą myśl o niewielkim pajęczaku czającym się pod naszym łóżkiem czy ogromny lęk związany z obmyciem ciała jest już fobią – stanem wymagającym prawidłowego podejścia i leczenia. Należy pamiętać, że mogą występować także u dzieci.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Ablutofobia – przyczyny

Lęk fobiczny może posiadać różnorodne przyczyny. Pierwszą z nich jest ewolucyjne znaczenie niektórych rodzajów fobii. Tyczyć się to może lęków, takich jak arachnofobia czy ofidiofobia. Kiedyś lęk przed jadowitym wężem czy pająkiem mógł ochronić przed narażeniem na poważne kłopoty lub śmierć, lecz dziś, szczególnie w naszym klimacie, jest nieuzasadniony. Oczywistym jest fakt, że przy pomocy tej teorii ciężko tłumaczyć występowanie ablutofobii.

Inna teoria – teoria behawiorystyczna mówi, że fobie tworzą się w mechanizmie kojarzenia określonych sytuacji z niebezpieczeństwem. Dziecko pogryzione przez psa może w przyszłości rozwinąć kynofobię, a pociecha rodziców cierpiących na entomofobie może nauczyć się przesadnych reakcji na owady od dorosłych. To właśnie ta teoria najlepiej może tłumaczyć występowanie ablutofobii. Ten rodzaj lęku może zostać spowodowany przymuszaniem do kąpieli w okresie dzieciństwa, obecności przy kąpieli osób, których dziecko się boi lub wstydzi oraz nieprzyjemnymi odczuciami związanymi z myciem ciała, takimi jak zbyt zimna czy zbyt gorąca woda. Irracjonalny lęk może też być spowodowany wydarzeniami nie mającymi związku z obiektem go wywołującym.

Ostatnia teoria zakłada duże znaczenie podświadomości w kształtowaniu fobii. Według niej lęki mogą być spowodowane przeniesieniem agresji na dany obiekt lub przypisaniu mu własnych, negatywnych emocji.

Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie

Ablutofobia – objawy

Objawy fobii związanej z myciem są podobne do tych charakteryzujących wszystkie inne typy fobii (różne fobie – te same objawy powodowane innym czynnikiem wyzwalającym) i obejmują: odczuwanie dyskomfortu w związku z mającą nadejść sytuacją wywołującą lęk oraz wpadanie w panikę może zdarzyć się w pobliżu wanny, nawet gdy osoba cierpiąca na ablutofobię nie musi z niej skorzystać.

Podczas kąpieli, lub tuż przed nią, może wystąpić:

• próba zagłuszenia odgłosu płynącej wody krzykami i płaczem, zakrywanie oczu,
• potliwość i drżenie dłoni,
• przyspieszona akcja serca i oddech,
• suchość w ustach,
• trudność ze złapaniem oddechu,
• zaburzenia widzenia,
• ból głowy,
• drętwienia,
• omdlenia.

Unikanie mycia się powoduje brzydki zapach osoby cierpiącej z powodu ablutofobii, aby go zniwelować chory: nadużywa dezodorantów i silnych perfum, często pierze ubrania, zawsze ma ze sobą ubrania i buty na zmianę

Ablutofobia może powodować lęki antypacyjne (lęk przed wydarzeniem się danej sytuacji – w tym przypadku – lęk na samą myśl o konieczności wzięcia kąpieli), co może prowadzić do depresji. Fobia może także powodować inne choroby związane z przewlekłym stresem

Ablutofobia – leczenie fobii

Jedną z metod leczenia wszystkich rodzajów fobii jest bezpośrednia konfrontacja z lękiem. Choć metoda ta z całą pewnością budzi obawy to narażenie na obiekt powodujący strach, w kontrolowanych warunkach, może pokazać osobie, że jej lęki są irracjonalne i doprowadzić do przełomu w terapii.

Duże znaczenie dla leczenia lęków ma trening relaksacyjny. Jego celem jest zrelaksowanie się pacjenta, następnie osoba cierpiąca z powodu fobii powinna wyobrazić sobie sytuację powodującą u niej lęk – zmierzyć się z nią i ponownie przejść w stan relaksu.

W leczeniu ablutofobii niezbędne jest także nauka zachowań w pewnych sytuacjach – bezwarunkowe nauczenie się reakcji na określone bodźce, co pomaga w normalnym funkcjonowaniu.

Dobre efekty w przypadku niektórych fobii może przynosić terapia. Czasami niezbędne jest wprowadzenie do leczenia farmakoterapii.