Żylaki powrózka nasiennego

Czym jest powrózek nasienny?

Powrózek nasienny to swoisty tunel długości około 15-20 centymetrów, w którym znajdują się wszystkie struktury anatomiczne przebiegające z kanału pachwinowego do moszny. W jego przebiegu wyróżnia się odcinek pachwinowy oraz mosznowy. Ściany powrózka zbudowane są z osłonek tkankowych tożsamych z osłonkami jądra, pomijając błonę kurczliwą i skórę moszny.

Struktury przebiegające w powrózku nasiennym odpowiadają za wyprowadzenie plemników z narządów znajdujących się w mosznie oraz prawidłowe ukrwienie, unerwienie jąder i najądrzy oraz właściwy odpływ chłonki. Żylaki powrózka nasiennego najczęściej diagnozowane są u młodych mężczyzn, w okresie dojrzewania.

Czym są żylaki powrózka nasiennego?

Krew odpływa z jądra żyłami układającymi się w otaczający tętnice splot wiciowaty. Naczynia tego splotu nie są wyposażone w specjalne zastawki zapobiegające cofaniu się krwi, jak to ma miejsce na przykład w kończynach dolnych. W sytuacji kiedy odpływ krwi jest utrudniony naczynia żylne patologicznie się poszerzają i są to żylaki powrózka nasiennego.

Ze względu na upośledzenie odpływu krwi żylnej z jądra może wzrosnąć temperatura w nim panująca. To z kolei pogarsza warunki spermatogenezy (powstawania nasienia) i może powodować ograniczenie płodności. Ocenia się, że żylaki jąder mogą być najczęstszą przyczyną niepłodności u mężczyzn. Ze względu na odczyny immunologiczne, przy żylakach powrózka nasiennego może dojść do uszkodzenia drugiego jądra.

Żylaki powrózka nasiennego – przyczyny

• Przyczyn powstawania żylaków powrózka nasiennego upatruje się w odmiennej budowie anatomicznej ukrwienia jądra lewego i jądra prawego. Krew ze splotu wiciowatego uchodzi do żył jądrowych, odpowiednio prawej i lewej. Prawa żyła jądrowa uchodzi bezpośrednio do żyły głównej dolnej, lewa zaś jest dłuższa i pod kątem prostym uchodzi do żyły nerkowej lewej. Taka sytuacja utrudnia odpływ krwi z lewego jądra (utrudniony odpływ powoduje poszerzenie naczyń). Duże znaczenie w rozwoju żylaków powrózka nasiennego może mieć utrudnienie przepływu krwi przez naczynia żylne odprowadzające krew z jądra.
• Dodatkową niekorzystną okolicznością jest możliwość ucisku lewej żyły jądrowej przez tętnicę nerkową lewą i tętnicę krezkową górną. Z tego powodu w ponad 90% mamy do czynienia z żylakami powrózka lewego.
• Inną przyczyna może być upośledzenie odpływu krwi spowodowane zakrzepicą żylną. Duże znaczenie w powstawaniu żylaków jąder ma niewydolność żylna u mężczyzn.
• Żylaki powrózka nasiennego mogą rozwijać na skutek ucisku żył przez masy nowotworowe. Nowotwory jądra są jednak rzadko przyczyną żylaków jąder.
• Żylaki jąder najczęściej tworzą się u młodych mężczyzn w okresie dojrzewania. Na szczęście w tym wieku nie są one na ogół związane z chorobami nowotworowymi, co nie znaczy jednak, że jakiekolwiek niepokojące objawy można bagatelizować.

Objawy żylaków powrózka nasiennego

Objawy jakie mogą wystąpić w przypadku żylaków powrózka nasiennego to:

• uczucie ciężkości w mosznie,
• ból jąder,
• ból w pachwinie,
• niewielki obrzęk w obrębie moszny powodujący dyskomfort,
• nadmierne ucieplenie moszny,
• ból odczuwany podczas wzwodu.

Większe żylaki jąder mogą powodować uszkodzenie jądra.

Żylaki powrózka nasiennego – diagnostyka

Najważniejsze jest badanie lekarskie, w którym można zaobserwować poszerzenie naczyń żylnych widoczne na skórze moszny w pozycji stojącej. Objaw ten często nazywany jest obrazowo „workiem z glistami”. Bywa, że pacjenci samodzielnie wykrywają żylaki powrózka nasiennego.

Oprócz tego żylaki powrózka mogą powodować ból okolicy moszny. Dodatkowo możliwe jest wykonanie badania ultrasonograficznego, które ukaże wsteczny odpływ krwi. Oceny zaawansowania patologii dokonuje się na podstawie klasyfikacji Ostera.

Jednym z najważniejszych wskazówek jakie sugerują obecność żylaków jest męska bezpłodność. Szacuje się, że ich obecność może odpowiadać nawet za połowę przypadków bezpłodności wśród mężczyzn. Zwiększony przepływ krwi w tej okolicy i wzrost temperatury jest przyczyną mniejszej liczby plemników. Spermatogeneza, czyli wytwarzanie plemników nie przebiega w tych warunkach prawidłowo.

Leczenie żylaków powrózka nasiennego

W przypadku małego zaawansowania choroby wystarczy obserwacja. Jeżeli jednak choroba postępuje konieczne jest leczenie inwazyjne. Leczenie żylaków powrózka nasiennego podejmowane jest, gdy u pacjenta stwierdza się niepłodność, skarży się on z powodu bólu i dyskomfortu. Leczenie żylaków jąder może być przeprowadzone metodą laparoskopową bądź klasyczną.

Zabieg laparoskopowy polega na zamknięciu poszerzonych naczyń żylnych. Alternatywą dla takiego leczenia jest chirurgiczne wycięcie adekwatnych do postępu schorzenia odcinków naczynia żylnego. Jedną z metod leczenie jest także tak zwana embolizacja.