Żylaki powrózka nasiennego – leczenie

Przyczyny żylaków powrózka nasiennego

Etiologia żylaków powrózka nasiennego w dalszym ciągu nie jest poznana. Istnieje kilka teorii na ten temat. Większość z nich zakłada, że przyczyną jest zwiększone wsteczne ciśnienie żylne, co powoduje następowe poszerzenie się żył splotu. Ciśnienie żylne może się zwiększać w przypadku niewydolności zastawek żylnych, ostrych anatomicznych kątów odpływu żylnego oraz w przypadku ucisku z zewnątrz.

Możliwy jest również wpływ adrenaliny, która wypływa z żyły nadnerczowej (bliskie ujście do żyły głównej dolnej z żyłą jądrową) i obkurcza naczynia.

Żylaki powrózka nasiennego ujawniają się zwykle w okresie dojrzewania płciowego. Szacuje się, że dotyczą nawet 15% populacji. Prawie zawsze dotyczą lewej strony, rzadko występują obustronnie. Prawostronne żylaki powrózka nasiennego obserwowano u chorych z odwróceniem trzewi, co dobitnie świadczy o uwarunkowaniach anatomicznych w patogenezie ich powstawania.

Objawy żylaków powrózka nasiennego

W większości przypadków żylaki powrózka nasiennego nie dają wyraźnych dolegliwości i są wykrywane podczas badania lub samobadania przez pacjenta jako guzowate, stwardniałe twory wyczuwalne w obrębie moszny nad jądrem, w 90% przypadków po lewej stronie. Najlepiej widoczne są w pozycji stojącej.

Objawami mogącymi występować w przypadku pojawienia się żylaków powrózka nasiennego są:

• uczucie ciężkości w mosznie,
• ból jąder,
• ból w pachwinie,
• niewielki obrzęk w obrębie moszny powodujący dyskomfort,
• nadmierne ucieplenie moszny,
• ból odczuwany podczas wzwodu.

Większe żylaki mogą powodować uszkodzenie jądra.

Diagnostyka żylaków powrózka nasiennego

Żylaki powrózka nasiennego zazwyczaj są wykrywane poprzez samobadanie. Można je stwierdzić w badaniu palpacyjnym w pozycji stojącej z próbą Valsalvy. Jest to nasilony wydech przy zamkniętej głośni, co w gruncie rzeczy oznacza parcie. Pozwala to ocenić stopień zaawansowania żylaków.

Wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania żylaków powrózka nasiennego:

1. Stopień I – żylaki są małe, często niewyczuwalne podczas badania palpacyjnego, ujawniają się podczas próby Valsalvy w pozycji stojącej;
2. Stopień II – większe, choć nadal niewidoczne żylaki, które jednak da się już wyczuć przy palpacji;
3. Stopień III – duże, widoczne i wyczuwalne żylaki.

Z badań dodatkowych czasem wykonuje się USG z badaniem przepływu w naczyniach.

Żylaki powrózka nasiennego są często diagnozowane podczas badań w kierunku męskiej bezpłodności. Szacuje się, że ich obecność może odpowiadać nawet za około 40% przypadków bezpłodności wśród mężczyzn. Zwiększony przepływ krwi w tej okolicy i wzrost temperatury powoduje zmniejszenie liczby plemników (zmniejszenie ich wytwarzania).

Wskazania do leczenie żylaków powrózka nasiennego

Leczenie żylaków powrózka nasiennego polega na ich usunięciu lub uniemożliwieniu w nich przepływu krwi. Można to zrobić podczas operacji klasycznej lub laparoskopowej albo też metodami małoinwazyjnymi. Ma to spowodować odpływ krwi innymi naczyniami bezpośrednio do żyły głównej dolnej i ustąpienie zalegania krwi w obrębie moszny.

Wskazaniami do leczenia zabiegowego są

• duże żylaki w III stopniu zaawansowania,
• niepłodność,
• ból w okolicach narządów płciowych,
• dyskomfort odczuwany przez pacjenta.

Operacja żylaków powrózka nasiennego

Zabieg chirurgiczny wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Poprzez nacięcie wykonane po lewej stronie brzucha lub laparoskopowo z trzech niewielkich nacięć, przez które przeprowadza się kamerę i narzędzia laparoskopowe, dociera się do naczyń żylnych i podwiązuje się wewnętrzne naczynia powrózka nasiennego. Metoda jest bardzo skuteczna. Wyniki badań naukowych mówią o wyleczeniu w ponad 86% przypadków i poprawie płodności u 76% mężczyzn.

Ból po operacji żylaków powrózka nasiennego jest zazwyczaj niewielki i pacjent dość szybko wraca do normalnej aktywności. Do najczęstszych powikłań po operacji należy powstanie wodniaka jądra (nagromadzenia się płynu między osłonkami jądra a wyrostkiem otrzewnej). Bardzo rzadko dochodzi do niedokrwienia jądra czy zapalenia jądra.

Żylaki powrózka nasiennego – embolizacja

Techniki małoinwazyjne (embolizacja, skleroterapia) mają w swoim założeniu doprowadzić do zamknięcia naczyń. Embolizacja jest metodą leczenia stosowaną przez radiologów interwencyjnych. W znieczuleniu miejscowym przez wkłucie lub niewielkie nacięcie w pachwinie uzyskuje się dostęp do żyły udowej. Umieszczany jest w niej cewnik, którym dochodzi się do żyły jądrowej. Wykonuje się flebografię (podaje kontrast i przy pomocy promieniowania rentgenowskiego ocenia przepływ w żyłach). Następnie poprzez cewnik podaje się środek obliterujący i/lub wprowadza do światła żyły specjalne spirale embolizujące (coile), w celu zamknięcia przepływu w naczyniu.

W przypadku obustronnych żylaków powrózka nasiennego zabieg wykonywany jest z jednego wkłucia. Następnie ponownie wykonuje się flebografię, aby ocenić skuteczność zabiegu. Dane pochodzące z literatury naukowej mówią o nawet 96% skuteczności embolizacji żylaków powrózka nasiennego. Zaletami zabiegu w porównaniu do leczenia operacyjnego jest mniejsza inwazyjność, szybsza rekonwalescencja po zabiegu, znieczulenie miejscowe zamiast ogólnego.