Złogi w nerkach – przyczyna kolki nerkowej

Kamica nerkowa – jakie są przyczyny?

Kamica nerkowa to schorzenie, które występuje u około 5% kobiet i u 10% mężczyzn. Wynika z obecności złogów w nerkach, a dokładniej w kielichach lub w miedniczkach nerkowych, czyli w miejscu odchodzenia moczowodu do pęcherza moczowego.

Na skłonność do tworzenia się kamieni nerkowych wpływa wiele czynników, takich jak np. rodzinne występowanie kamicy, dieta, przyjmowanie niektórych leków, choroby układu kostno-stawowego i przewodu pokarmowego.

Dopóki złogi są małe, nie wywołują żadnych objawów, jednak kamienie w nerce powiększające się z upływem czasu, doprowadzając do bolesnego ataku kolki, która może przebiegać z powikłaniami. Kamica nerkowa u dzieci powstaje na skutek takiego samego mechanizmu jak u dorosłych.

Złogi w nerkach a pH moczu i zapalenie dróg moczowych

Przyczyną powstawania kamieni w nerkach jest obecność w moczu substancji, które pod wpływem pewnych czynników wytrącają się, gromadzą i tworzą nierozpuszczalne złogi.

Tworzeniu się złogów nerkowych sprzyjają:

• duże stężenie substancji kamicorodnych, takich jak szczawiany w moczu, jony wapnia, fosforany, kwas moczowy;
• zmieniony odczyn (pH moczu);
• zastój moczu w przebiegu m.in. refluksu (cofania) pęcherzowo-moczowodowego, zwężenia moczowodu, przerostu gruczołu krokowego;
• nawracające zakażenia układu moczowego (ZUM) – zapalenia pęcherza moczowego, cewki moczowej lub nerek.

Często mówi się, że kolejną przyczyną skłonności do powstawania złogów na nerkach jest spożywanie niewystarczającej ilości płynów, a w związku z tym oddawanie małych ilości zagęszczonego moczu.

Ból lędźwi i problemy z oddawaniem moczu – złogi na nerkach?

Kiedy kamienie w nerkach są małych rozmiarów, nie powodują żadnych dolegliwości. Oznacza to, że przez wiele lat kamica nerkowa może być bezobjawowa. Zdarza się, że złogi w nerce są stwierdzane przypadkowo, np. w badaniu ultrasonograficznym wykonywanym z zupełnie innego powodu.

Objawy kamicy nerkowej pojawiają się, gdy złogi są duże i jeden z nich wędruje przez wąski moczowód. Taki stan nazywany jest atakiem kolki nerkowej. Charakteryzuje się ona bardzo silnym bólem w lędźwiach (lub okolicy lędźwiowej), po prawej lub lewej stronie – w zależności od lokalizacji złogu, który promieniuje do spojenia łonowego lub do wewnętrznej strony uda.

Ból ma charakter kolkowy – ostry, o zmiennym nasileniu, ściskający. Często towarzyszą mu nudności i wymioty oraz zaburzenia w oddawaniu moczu, takie jak ciągłe parcie na mocz czy oddawanie moczu małymi ilościami.

Kolka nerkowa – jak ją rozpoznać?

W celu rozpoznania kolki nerkowej lekarz zbiera dokładny wywiad. Ważny jest czas występowania objawów, charakter bólu, dolegliwości towarzyszące. Ból kolkowy towarzyszy też innym chorobom jamy brzusznej, dlatego przed postawieniem rozpoznania ataku kolki nerkowej należy wykluczyć: choroby pęcherzyka żółciowego i jelit, odmiedniczkowe zapalenie nerek, a także schorzenia ginekologiczne u kobiet.

Pomocne w postawieniu diagnozy są m.in.: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, USG jamy brzusznej. Promienie rentgenowskie przenikają swobodnie przez większość rodzajów kamieni na nerkach, natomiast złogi o wysokim stopniu wysycenia wapniem promienie X pochłaniają, przez co można je zaobserwować w prześwietleniu jamy brzusznej.

Jeśli mamy do czynienia z kolką nerkową, pojawia się także dodatni objaw Goldflama , czyli ból okolicy lędźwiowej w trakcie badania przez lekarza.

Atak kolki nerkowej ma charakter nawracający – pacjenci, którzy już raz go doświadczyli, mogą podejrzewać wystąpienie kolejnego. Podczas kolki stosuje się leki rozkurczające, przeciwbólowe i opioidowe. Ulgę w bólu przyniosą także ciepłe okłady (termofor).

Złogi (kamienie) nerkowe – zapobieganie czy litotrypsja?

W przypadku kamicy nerkowej należy pamiętać przede wszystkim o spożywaniu dużych ilości płynów – około 2–2,5 litra, tak aby nerki wyprodukowały około 2 litrów niezagęszczonego moczu. Co więcej, można sięgnąć po naturalne preparaty zawierające wyciąg z żurawiny, która posiada delikatne działanie moczopędne.

Kolejnym ważnym aspektem jest system żywienia w przypadku kamicy nerkowej. Dieta, jeśli obfituje w pokarmy pochodzenia zwierzęcego (głównie mięso, sery, twarogi), może nasilać skłonność do tworzenia się złogów. W jadłospisie warto ograniczyć ilość spożywanego szpinaku, rabarbaru, produktów sojowych, buraków ćwikłowych, migdałów i soli kuchennej.

Istotne jest też leczenie zakażeń układu moczowego, a w niektórych sytuacjach przyjmowanie leków zmieniających odczyn pH moczu czy zabiegi litotrypsji (rozbijania, kruszenia kamieni).