Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn – jakie objawy i leczenie?

Zapalenie cewki moczowej, pęcherza i nerek a bakterie w moczu

Zapalenie dróg moczowych może dotyczyć różnych elementów tego układu – cewki moczowej, pęcherza moczowego i nerek. Zwykle drobnoustroje chorobotwórcze (najczęściej obecna w moczu bakteria E. coli ) dostają się do organizmu „od dołu”, czyli poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego, a dalej przez moczowody do nerek.

Taka infekcja dróg moczowych określana jest jako wstępująca. Rzadziej występuje zakażenie zstępujące, gdzie drobnoustroje schodzą z nerek do dolnych dróg moczowych. Zasada ta dotyczy obu płci – kobiet i mężczyzn. Bakterie w moczu na każdym z tych etapów mogą wywołać zapalenie, które będzie miało nieco inne objawy. Kobiety ok. 30 razy częściej chorują na zapalenie dróg moczowych z powodów różnicy w budowie cewki moczowej (krótsza u kobiet).

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Przyczyny zakażenia dróg moczowych u mężczyzn

Najczęstszą przyczyną zakażenia dróg moczowych u mężczyzn są bakterie, zwłaszcza Escherichia coli. W przypadku infekcji dróg moczowych u mężczyzn, zwłaszcza zapalenia pęcherza lub zapalenia cewki moczowej u mężczyzn ważne jest każdorazowo wykluczenie chorób przenoszonych drogą płciową m. in. rzeżączki, chlamydiozy, rzęsistkowicy oraz zakażeń wirusami brodawczaka HPV lub opryszczki HSV.

Ryzyko zapalenia pęcherza u mężczyzn zwiększają wszystkie czynniki utrudniające naturalny odpływ moczu, np. przerost prostaty, kamica moczowa, nieprawidłowości anatomiczne takie jak np. nietypowo wąska cewka moczowa. Problem z oddawaniem moczu stwierdza się po operacjach układu moczowego lub procedurach medycznych takich jak cystoskopia albo cewnikowanie pęcherza mogą przyczynić się do zakażenia.

Ryzyko zakażenia dróg moczowych wzrasta także w przypadku niektórych chorób ogólnoustrojowych np. cukrzycy i chorób utrudniających samodzielne dbanie o własne potrzeby higieniczne, jak np. zaawansowana choroba Alzheimera oraz dolegliwości wymagających długotrwałego unieruchomienia tak jak po złamaniu kończyny. Również starszy wiek sprzyja zachorowaniu na zapalenie dróg moczowych.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

Jakie są objawy zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn?

Warto pamiętać, że niekiedy zapalenie pęcherza może przebiegać skąpoobjawowo (jako infekcja samoograniczająca się). U osób o obniżonej odporności i starszych ludzi zapalenie pęcherza może stanowić również przyczynę tzw. urosepsy. Zapalenie dróg moczowych u mężczyzn może mieć różny obraz kliniczny, zwykle jednak występują takie objawy, jak

• ból, pieczenie lub szczypanie podczas oddawania moczu,
• częste i silne parcie na pęcherz,
• uczucie niepełnego oddania moczu, nieprzyjemne wrażenie „nie do końca” pustego pęcherza,
• wydzielina z cewki moczowej,
• ból w okolicy podbrzusza,
• częste oddawanie moczu u mężczyzn, czyli częstomocz,
• gorączka,
• mętny mocz o nieprzyjemnym zapachu,
• ból lub pieczenie cewki moczowej.

Wśród objawów zapalenie pęcherza u mężczyzn należy wymienić także krew w moczu lub krew nasieniu.

Zakażenie układu moczowego u mężczyzn – jak leczyć?

Po pierwsze i najważniejsze, trzeba pić dużo wody, żeby regularnie przepłukiwać drogi moczowe. To pomoże usunąć drobnoustroju z organizmu. Poza tym zapewni właściwe nawodnienie ciała, co jest bardzo ważne w przypadku infekcji i gorączki.

Ponadto warto często oddawać mocz, od razu kiedy pojawi parcie na mocz, nie czekając ani chwili. Można też pilnować regularności oddawania moczu (co 2–3 godziny oraz przed pójściem spać). Częstsze opróżnianie pęcherza sprawia, że bakterie nie zalegają w moczu i nie namnażają się w drogach moczowych.

Kolejny sposób to codzienne picie soku z żurawiny lub spożywanie tych owoców albo specjalnych preparatów z nimi. Mają nie tylko właściwości antyseptyczne, ale też zmniejszają przyczepność do nabłonka dróg moczowych bakterii E.coli, które najczęściej powodują zapalenie pęcherza, a ponadto – zakwaszają mocz. Niskie pH to niekorzystne warunki dla bakterii w moczu. Również witamina C może pomóc obniżyć pH moczu.

W ramach profilaktyki warto zawsze dbać o higienę intymną i nosić przewiewną bieliznę z naturalnych materiałów. Obcisłe majtki ze sztucznych włókien mogą źle wpływać nie tylko na ryzyko zakażenia dróg moczowych, ale także na płodność u mężczyzn.

Kiedy do lekarza?

Ze względu na to, że u mężczyzn zapalenie pęcherze jest dużo rzadsze niż u kobiet we wszystkich przypadkach warto zgłosić się do lekarza. Absolutnie koniecznie należy skonsultować się z lekarzem, jeśli objawy nasilają się, występuje krew w moczu, wysoka gorączka, silny ból okolicy lędźwiowej, podbrzusza, jąder lub prącia.

Prawdopodobnie lekarz zleci badanie ogólne moczu i posiew moczu. To pierwsze jest niedrogim i prostym badaniem, które jednak podaje wiele ważnych informacji. Można się dowiedzieć, czy w moczu są krwinki czerwone (krwinkomocz lub krwiomocz) lub białe (leukocyturia, czyli leukocyty w moczu to wskaźnik infekcji dróg moczowych) oraz czy występują bakterie w moczu.

Posiew moczu to dokładniejsze badanie, pozwala ono określić, nie tylko czy są bakterie w moczu, ale też jakie i w jakiej ilości. Często wykonuje się posiew wraz z antybiogramem, który mówi nam, na jakie leki jest wrażliwy dany patogen. To pozwala precyzyjnie dobrać farmakoterapię. Ważne jest prawidłowe pobranie moczu do tych analiz. Mocz trzeba oddać do odpowiedniego pojemnika (można go odebrać w aptece lub laboratorium).

Leczenie zapalenia pęcherza moczowego warto rozpocząć od przyjmowanie dostępnej bez recepty furaginy w tabletkach. Terapia powinna trwać siedem dni i nie należy jej przerywać. Furagina to lek, który niszczy bakterie obecne w moczu.

Badanie moczu i inne badania przy chorobach dróg moczowych

W przypadku posiewu moczu jest to sterylne opakowanie i nie wolno otwierać go wcześniej, żeby nie zanieczyścić próbki przypadkowymi bakteriami. Mocz do badania trzeba oddać rano, ze środkowego strumienia, czyli najpierw oddać nieco moczu do toalety, a dopiero potem do pojemnika. W porannej próbce będzie najwięcej bakterii, a pobieranie ze środkowego strumienia zapewnia spłukanie bakterii zalegających w drogach moczowych i daje bardziej miarodajny wynik. Przed oddaniem moczu trzeba dokładnie umyć wodą z mydłem lub ze środkiem do higieny intymnej ujście cewki moczowej – u mężczyzn trzeba dokładnie umyć żołądź po odsunięciu napletka,a następnie wytrzeć się jednorazowym ręcznikiem. To sprawia, że do próbki trafią tylko bakterie z moczu, a nie ze skóry okolic intymnych.

W zależności od obrazu klinicznego lekarz może też skierować na inne badania. Może to być pobranie krwi w celu analizy parametrów funkcji nerek lub badanie nosicielstwa szczególnych patogenów przenoszonych drogą płciową (np. chlamydie) albo na badania obrazowe takie jak USG w celu oceny budowy dróg moczowych.

Prawdopodobnie na podstawie wyników lekarz zaleci odpowiedni antybiotyk na zapalenie pęcherza (zwykle z grupy fluorochinolonów), najczęściej na okres 7 do 14 dni. Bardzo ważne jest, aby brać leki przez cały zalecony okres, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. Dzięki temu można całkowicie wyeliminować bakterie z moczu. Jeśli pacjent przerwie leczenie przed końcem kuracji bakterie mogą pozostać w pęcherzu i uaktywnić się później, a nawet stać się odporne na użyty antybiotyk.