Urazy jąder i moszny

Budowa jąder i moszny

Jądra są narządami parzystymi zaliczanymi do wewnętrznych narządów płciowych męskich. Wraz z przylegającymi do ich tylnych brzegów najądrzami leżą w mosznie. Lewe jądro jest większe i położone na ogół nieco niżej. W strukturze jądra można wyróżnić dwie części pierwszą jest miąższ jądra, drugą otaczająca go błonę biaława. Błona biaława jest strukturą silnie unerwioną i dlatego bardzo wrażliwą. Każde z jąder okryte jest osłonkami. Są one odpowiednikami warstw przedniej ściany brzucha. Jest to spowodowane faktem zstępowania jąder z jamy brzusznej do moszny co odbywa się w okresie okołoporodowym. Wymieniając od wewnątrz, czyli od powierzchni błony białawej wyróżniamy następujące osłonki:

• osłonkę pochwową jądra,
• powięź nasienną wewnętrzną,
• mięsień dźwigacz jądra,
• powięź mięśnia dźwigacza jądra,
• powięź nasienną wewnętrzną,
• błonę kurczliwą,
• skórę moszny.

Przyczyny obrażeń jądra i moszny

Najczęściej urazy moszny prowadzące do obrażeń to urazy tępe. Dominują ciężkie stłuczenia. Do powstania obrażeń moszny i jąder prowadzą często uszkodzenia spowodowane pracą zawodową, np. w wyniku urazy wywołanego przez maszynę. Najczęstszą grupę stanowią urazy nabyte w trakcie wypadków komunikacyjnych i pobić. Często są następstwem uprawniania wybranych dyscyplin sportowych, np. kolarstwa, hokeja, piłki nożnej, sportów walki czy innych dyscyplin kontaktowych. Na ogół obrażenia jąder dotyczą mężczyzn w wieku między 15 a 40 rokiem życia, co związane jest głównie z aktywnością zawodową, a czasami młodzieńczą brawurą.

Typy obrażeń moszny i jąder

Wyróżnia się obrażenia otwarte i zamknięte. Z otwartymi mamy do czynienia w przypadku przerwania ciągłości skóry moszny. W przypadku uszkodzenia samej moszny najczęściej zdarza się powstanie ubytku skórnego. Jeżeli chodzi o jądro to może ono ulec stłuczeniu, rozerwaniu bądź rozkawałkowaniu.

Stłuczenie jądra może być powikłane wytworzeniem się krwiaka, ale możliwy jest również przebieg stłuczenia bez rozwoju krwiaka jądra. Istotą zaś rozerwania jądra jest przerwanie ciągłości osłonki białawej. Rozkawałkowanie jądra jest najcięższym i najgroźniejszym w skutkach możliwym obrażeniem tej okolicy ciała. Na skutek urazu może dojść również do pourazowej amputacji jądra lub obu jąder jednoczasowo. Należy pamiętać, że ból w okolicy moszny po błahym nawet urazie może sugerować skręt jądra, który jest bardzo poważnym stanem dlatego w takiej sytuacji należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.

Czytaj również: Torbiel jądra – przyczyny, objawy, leczenie. Czy torbiel jądra jest groźna?

Diagnostyka przy urazach jąder i moszny

Podczas diagnostyki obrażeń jąder powstałych na skutek urazu w pierwszej kolejności lekarz zbiera od chorego wywiad oraz przeprowadza badanie przedmiotowe, czyli ogląda krocze oraz bada dotykiem uszkodzone narządy. Jeżeli obrażenia jąder są izolowane, czyli chory nie ma żadnych innych obrażeń zagrażających bezpośrednio życiu wykonuje się badania obrazowe jąder. W pierwszej kolejności do oceny obrażeń wykorzystuje się ultrasonografię. Pozwala ona ocenić struktury anatomiczne jąder. Badanie rozszerza się zwykle o ocenę ukrwienia narządu przy użyciu tak zwanej ultrasonografii dopplerowskiej. W niektórych przypadkach może zajść konieczność wykonania innych badań obrazowych na przykład tomografii komputerowej miednicy mniejszej.

Czytaj również: Złamanie miednicy – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Leczenie urazów jąder

Zakres leczenia urazów jąder zależy od zakresu obrażeń. W przypadku ubytków skórnych moszny, możliwe jest ich pokrycie przeszczepami skórnymi z okolicy krocza lub uda. Jeżeli zaś cała skóra moszny uległa utraceniu, jądra można wszyć pod skórę pachwin. W przypadku jąder leczenie nieoperacyjne możliwe jest tylko jeżeli uraz skutkuje zamkniętym stłuczeniem jądra bez powstania krwiaka. W każdej innej sytuacji konieczne jest podjęcie szybkiej interwencji chirurgicznej. Jeżeli mamy do czynienia tylko z krwiakiem, należy go odbarczyć i po kontroli jąder można na tym zabieg zakończyć. Jeżeli zaś rozdarta została osłonka należy ją zszyć. Rozkawałkowanie jądra uniemożliwia jakąkolwiek próbę jego „uratowanie”, a jedynym postępowanie jest w tym wypadku amputacja jądra.