Mastka – co to jest, jak usunąć i się jej pozbyć?

Mastka – co to?

Mastka (łac. smegma) jest białą lub lekko żółtawą wydzieliną, zbierającą się w okolicy narządów płciowych. Składa się w większości ze złuszczonych fragmentów naskórka, substancji łojowej, resztek moczu, a w przypadku mężczyzn – również z komórek nasienia.

Mastka u kobiet gromadzi się jako mazista wydzielina pod żołędzią łechtaczki, natomiast u mężczyzn występuje zazwyczaj jako serowata wydzielina pod napletkiem.

Występowaniu mastki nie towarzyszą dolegliwości bólowe lub swędzenie czy pieczenie. Jej obecność jest zjawiskiem całkowicie naturalnym, mającym za zadanie nawilżać te okolice, a także ułatwiać odbycie stosunku płciowego.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Mastka u dzieci – zwężony i przyklejony napletek

Mastka pod napletkiem u dzieci i niemowląt płci męskiej pojawia się w ciągu pierwszych miesięcy życia – wraz ze wzrostem prącia. Niepokój rodziców początkowo wzbudza zwężenie napletka – tak zwana stulejka, będąca w pierwszych latach rozwoju zjawiskiem fizjologicznym. Polega ona na sklejeniu napletka z żołędzią, co uniemożliwia odciągnięcie go.

W miarę rozwoju dziecka, gromadząca się biała maź pod napletkiem, nawilżając skórę, umożliwia stopniowe odklejenie go od żołędzi członka. Dziewięciu na dziesięciu trzylatków posiada już napletek, który daje się całkowicie zsunąć. U pozostałych chłopców zazwyczaj normuje się to w późniejszych latach, więc jeżeli zdarza się przyklejony napletek u pięciolatka czy sześciolatka, sytuacja taka nie musi oznaczać nieprawidłowości. Każdy taki przypadek powinien jednak indywidualnie ocenić lekarz pediatra.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Ewentualnym problemom ze stulejką zapobiega obrzezanie – zabieg usunięcia końcowego fragmentu skóry napletka, wykonywany w drugiej bądź trzeciej dobie życia chłopców. Praktykowany jest on w wielu rejonach świata, głównie jednak ze względów religijnych i kulturowych. W Polsce liczba zabiegów obrzezania kształtuje się na poziomie kilkunastu tysięcy rocznie. Bezpłatnie jest on jednak wykonywany jedynie ze względów medycznych – na podstawie skierowania od lekarza urologa.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Mastka a zapalenie napletka

Niedostateczna higiena jest najczęstszą przyczyną zapalenia napletka u dzieci. Do charakterystycznych objawów zgłaszanych przez zaniepokojonych rodziców należą między innymi:

• zaczerwienienie napletka u niemowlaka,
• swędzący napletek,
• biała wydzielina pod napletkiem (maź), często określana przez rodziców, jako „serek” pod napletkiem lub „mastka na żołędzi” (zazwyczaj jest to symptom prawidłowy, ale często niepokoi rodziców w połączeniu z innymi dolegliwościami),
• ropa pod napletkiem u dziecka,
• nabrzmiały, opuchnięty członek,
• drażliwość, płaczliwość dziecka,
• trudności z oddawaniem moczu.

Zapalenie napletka jest nieprzyjemną i bolesną dolegliwością, która w którymś momencie dotyka bardzo wielu kilkulatków. Właściwe leczenie nie pozostawia śladów i szybko niweluje objawy choroby. Przyczyny schorzenia mogą być różne (wirusy, bakterie, grzyby), jednak w większości przypadków infekcja ustępuje stosunkowo szybko. Pomocne okazują się preparaty odkażające, przeznaczone dla dzieci i dostępne bez recepty, jak również domowe kąpiele ziołowe w naparze szałwii czy rumianku. Jeżeli choroba ma podłoże grzybicze, zazwyczaj potrzebne są specjalne preparaty lub maści na napletek.

Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?

Jak usunąć mastkę u dziecka?

Pomimo uzasadnionej obecności smegmy w okolicy narządów rodnych, jej regularne usuwanie jest absolutnie konieczne ze względu na ryzyko występowania i rozwijania się stanów zapalnych.

Higiena intymna u najmłodszych dzieci jest tym bardziej konieczna w sytuacji, w której odsuwanie napletka z prącia jest utrudnione.

Przeczytaj: Łechtaczka, budowa, funkcje, stymulacja łechtaczki, orgazm łechtaczkowy

Zazwyczaj do usunięcia mastki i zapobiegania ewentualnym zapaleniom wystarcza kształtowanie u dzieci prawidłowych nawyków higieny, również intymnej. Należy tu wymienić:

• każdorazowe mycie rąk po skorzystaniu z toalety,
• delikatne mycie żołędzi łagodnym płynem do higieny intymnej dla dzieci,
• regularne, dokładne mycie całego ciała.

Dziecku warto przypominać również o noszeniu czystej, suchej bielizny i odzieży.