Kamica moczowodowa – jak leczyć kamienie w moczowodzie?

Jakie są przyczyny kamicy moczowodowej?

Kamica moczowa polega na odkładaniu się w drogach moczowych osadów. Złogi w drogach moczowych powstają wskutek wytrącania się poszczególnych substancji zawartych w moczu, gdy ich stężenie przekracza próg rozpuszczalności (są to między innymi fosforany i szczawiany).

Kamica moczowodowa (ureterolithiasis) to efekt przedostania się kamienia z nerki do moczowodu. W takiej sytuacji złóg zachowuje się jak korek blokujący przepływ moczu. W efekcie pojawiają się objawy kolki nerkowej. Pacjent odczuwa to jako silny ból w dole pleców. Silny, napadowy ból nazywany jest kolką nerkową. Ból lędźwi początkowo może być mylnie interpretowany jako związany z chorobami kręgosłupa.

Istnieje kilka czynników, które mają wpływ na tworzenie się kamieni nerkowych, m.in.:

• duże stężenie szczawianów, fosforanów, wapnia, kwasu moczowego, cystyny (są to substancje kamicorodne) w moczu,
• małe stężenie substancji mających działanie ochronne (magnez, cytryniany),
• obecność w moczu tzw. jąder krystalizacji, którymi mogą być np. bakterie,
• skrajne pH moczu (poniżej 5,5 lub powyżej 7,0),
• zastój moczu.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

Które choroby prowadzą do kamicy?

Część chorób sprzyja powstawaniu kamieni w nerce, moczowodzie lub pęcherzu. Część z nich to choroby nerek i nawracające zakażenia układu moczowego. Pozostałe schorzenia, które mogą być przyczyną kamicy to:

• schorzenia metaboliczne (dna moczanowa, osteoporoza, nadczynność przytarczyc),
• restrykcyjna dieta, spożywanie małej ilości płynów,
• dieta bogata w wapń, puryny, szczawiany, białko, sód (spożywanie dużej ilości mięsa, żywności przetworzonej),
• praca w suchych pomieszczeniach,
• przebywanie w gorącym, suchym, tropikalnym klimacie,
• nowotwory.

Kamień w moczowodzie – jakie są objawy?

Kamień w moczowodzie często nie daje objawów przez długi czas. W końcu jednak, kiedy kamień jest duży i przemieszcza się przez cienki moczowód, pojawiają się symptomy, określane jako kolka nerkowa.

Charakterystyczny jest silny ból w okolicy lędźwiowej, który promieniuje do spojenia łonowego, zewnętrznych narządów płciowych i wewnętrznej części ud.

Bólowi często towarzyszą: nudności i wymioty, uczucie parcia na pęcherz oraz częste oddawanie moczu w niewielkich ilościach. Bardzo silny ból może spowodować spadek ciśnienia tętniczego i omdlenie.

W moczu może pojawić się krew. Chory ma bladą skórę, poci się, odczuwa niepokój. Czasem pojawia się gorączka i dreszcze, co świadczy o towarzyszącym zakażeniu układu moczowego. Napady bólowe u pacjenta z kamicą mogą pojawiać się co kilka miesięcy, a czasami nawet lat.

Kamica moczowodowa – jakie badania zrobić?

Rozpoznanie napadu kamicy moczowodowej ustala się zwykle na podstawie objawów klinicznych, a także wyników badań obrazowych i badania ogólnego moczu. Jeśli jednak napad kolki nerkowej nie występuje, pacjent może nie wiedzieć o obecności kamienia w drogach moczowych przez wiele lat.

Podstawowy zakres badań, jaki wykonuje się celem diagnostyki kamieni w moczowodach, to:

• badanie ogólne moczu (celem sprawdzenia obecności składników, które mogą budować kamienie w moczowodach),
• badanie krwi (sprawdzenie ilości leukocytów we krwi, OB, CRP, stężenia kreatyniny, sodu, potasu, wapnia, fosforu i kwasu moczowego),
• USG jamy brzusznej (uwidacznia złogi i poszerzone drogi żółciowe).

Kamica moczowodowa powinna być różnicowana z innymi schorzeniami, takimi jak ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek, kamica żółciowa, tzw. ostry brzuch, czyli nagły ból brzucha spowodowany m.in. niedrożnością przewodu pokarmowego czy ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego.

Jak usunąć kamienie z moczowodu?

Istnieje kilka sposobów leczenia kamieni nerkowych. Przede wszystkim ważne jest doraźne zniesienie bólu w czasie napadu kolki. W tym celu stosuje się:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. diklofenak lub ketoprofen,
• leki opioidowe, np. petydyna, tramadol,
• leki rozkurczające mięśnie gładkie, np. drotaweryna, hioscyna.

Po zniesieniu bólu i ustąpieniu napadu kolki warto zastosować inwazyjne metody leczenia kamicy moczowodowej. Należą do nich:

• litotrypsja pozaustrojowa – kruszenie kamieni nerkowych falami uderzeniowym, np. elektrohydraulicznymi czy elektromagnetycznymi,
• litotrypsja ureterorenoskopem – do moczowodu, poprzez cewkę moczową wprowadzony zostaje endoskop, następnie usuwa się kamień,
• operacyjne usunięcie złogu.

Kamica układu moczowego – wypowiedź urologa