Co oznacza guzek na jądrze, zgrubienie na jądrze i twarde jądro?

Guzek na jądrze – jakie daje objawy?

Powiększenie, ból jądra lub uczucie rozpierania w obrębie moszny mogą oznaczać nowotwór jądra. Jednak nie każda zmiana na jądrze to rak. Szczególną uwagę należy zwrócić wówczas, gdy jedno jądro jest wyraźnie większe od drugiego, zmienia się jego konsystencja i kształt. Niepokojące jest pojawianie się stwardnienia i zgrubienia na jądrze.

Typowym objawem guza jądra jest powiększenie lewego lub prawego jądra (zwłaszcza bez towarzyszących dolegliwości bólowych), stwardnienie czy wyczuwalne przez skórę moszny nierówności. To właśnie najczęstsze pierwsze objawy raka jądra.

Do złośliwych nowotworów jądra należą głównie nasieniaki oraz tak zwane nowotwory nienasieniakowate: rak zarodkowy, kosmówczak, potworniak oraz rzadziej występujące nowotwory jąder wywodzące się z komórek płciowych i podścieliskowych.

Chore jądra mogą także być miejscem występowania przerzutów nowotworowych, szczególnie często pochodzących z raka jelita grubego, nerki czy prostaty lub też miejscem rozwoju chłoniaków, mięsaków czy tłuszczaków.

Czasem guz lub guzek na jądrze rozwija się bezobjawowo i dopiero obecność przerzutów i wystąpienie takich objawów jak bóle kostne, krwioplucie i przewlekły kaszel, czy powiększenie i ból brzucha skłaniają do wizyty lekarskiej.

Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?

Zgrubienie na jądrze – jakie choroby jąder oznacza?

Powiększenie i wyczuwalne zgrubienie na jądrze może oznaczać inne choroby jąder. Należy wymienić tutaj przede wszystkim: zapalenie jądra i najądrza, torbiel jądra, skręt jądra i wodniaka jądra.

• Zapalenie jądra powoduje silny ból w okolicy jąder, zaczerwienienie i obrzęk moszny oraz ogólne objawy stanu zapalnego, przede wszystkim wysoką gorączkę. Przyczyną jest infekcja bakteryjna, wirusowa lub innymi patogenami przenoszonymi drogą płciową. Może być skutecznie leczone odpowiednimi preparatami, po wcześniejszym ustaleniu etiologii.
• Zapalenie najądrza najczęściej przebiega jako powikłanie zakażenia układu moczowego. Głównymi objawami zapalenia najądrza jest występujący po jednej stronie ból moszny i obrzęk jądra. Pojawia się ból i szczypanie cewki moczowej na końcu penisa.
• Skręt jądra jest nagłym schorzeniem wymagającym interwencji chirurgicznej. Polega na obrocie jądra wokół własnej osi, zwykle po gwałtownym wysiłku fizycznym. Prowadzi to do zaciśnięcia naczyń biegnących w powrózku nasiennym, niedokrwienia i ostatecznie martwicy gruczołu. Występuje bardzo silny ból jądra. Mężczyźni zwykle zgłaszają się natychmiast do lekarza, co umożliwia wyleczenie.
• Torbiel jądra może sprawiać, że jądro jest bolesne. Wyczuwa się stosunkowo miękkie i elastyczne zmiany na jądrze.
• Wodniak jądra nie jest groźną chorobą jąder. Polega na nagromadzeniu płynu w obrębie worka mosznowego, zwykle występuje w postaci wrodzonej lub u małych dzieci. U dorosłych mężczyzn może być powikłaniem po zapaleniu lub urazie jądra. Ustępuje samoistnie lub wymaga leczenia operacyjnego.

Rak jądra – jakie są przyczyny i kto choruje?

Guzy jąder mogą wywodzić się z różnych tkanek. Najczęściej są to guzy zarodkowe, czyli zbudowane z tkanek biorących udział w wytwarzaniu komórek rozrodczych, tzn. plemników. Niemal połowę z nich stanowią wymienione wyżej nasieniaki.

Wszelkie zmiany na jądrach, takie jak guzek, zgrubienie, stwardnienie, pojawiają się głównie u młodych mężczyzn, zwykle między 20. a 40. rokiem życia. Rozpoznanie przeważnie stawiane jest na podstawie badania fizykalnego oraz ultrasonograficznego. Jądro jest twarde, czasami bolesne.

Zwiększone ryzyko wystąpienia guza jądra niosą za sobą między innymi takie czynniki, jak:

• przebyte zapalenie jąder i najądrzy,
• wnętrostwo, czyli niezstąpienie jąder do moszny po urodzeniu,
• zaburzenia chromosomalne dotyczące różnicowania płci,
• zaburzenia hormonalne dotyczące hormonów płciowych, np. niewrażliwość na androgeny,
• przebyte operacje przepukliny pachwinowej,
• guz jednego jądra to czynnik ryzyka nowotworu w drugim jądrze.

Leczenie guzów jąder i raka jądra

Podstawowym i pierwszym badaniem w wykryciu niepojących zmian jest badanie lekarskie i wywiad. Badanie palpacyjne (dotykiem) pozwoli lekarzowi urologowi lub onkologowi wykryć stwardnienie, zgrubienie, guzki na jądrach.

Do innych przydatnych w diagnostyce badań na raka jądra należą tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, a także badania laboratoryjne oznaczające poziom tak zwanych markerów nowotworowych (między innymi alfa fetoproteiny, enzymu dehydrogenazy mleczanowej i gonadotropiny kosmówkowej) oraz hormonów płciowych.

Ostatecznym potwierdzeniem rozpoznania guza jądra jest zawsze wynik badania histopatologicznego (punkcja i biopsja jądra). Guzy jąder mają tendencję do gwałtownego wzrostu i szybkiego powstawania przerzutów odległych, zwłaszcza do węzłów chłonnych.

Głównym sposobem leczenia złośliwych guzów jąder jest chirurgiczna amputacja gruczołu, zwykle wraz z usunięciem okolicznych węzłów chłonnych. Operacja przeprowadzona we wczesnym etapie rozwoju nowotworu daje szanse na stuprocentowe wyleczenie.

Chemio- i radioterapia stosowane są z indywidualnych wskazań jako leczenie uzupełniające lub w celu zlikwidowania przerzutów odległych guza jądra.

U mężczyzny po zabiegu amputacji jednego jądra możliwe jest posiadanie dzieci i normalne współżycie. W przypadku kiedy jednak brak jądra stanowi dyskomfort dla pacjenta, istnieją różnego rodzaju implanty. Wszczepienie protezy odtwarza naturalny wygląd narządów płciowych.

Samobadanie jąder – jak wykryć raka jądra?

Rokowanie w guzach jąder jest stosunkowo dobre, zależy ono ścisłe od typu nowotworu oraz stopnia zaawansowania. Obecnie szacuje się je na ponad 90% dla nowotworów wykrytych w I i II stopniu zaawansowania.

Nierzadko wczesne wykrycie guza daje szanse na całkowite wyleczenie, stąd niezwykle ważne jest regularne samobadanie jąder.

Każdy wyczuwalny guzek na jądrze, powiększone jądro, uczucie ciężaru w mosznie lub jakiekolwiek zmiany skórne na powierzchni skóry moszny wymagają konsultacji lekarskiej. Samokontrola i samobadanie jąder u mężczyzn jest nader ważne, ponieważ szybkie zdiagnozowanie guza jądra umożliwia jego skuteczne wyleczenie.

Badanie może polegać na porównaniu wielkości i kształtu obu jąder, najlepiej wykonać je po ciepłej kąpieli, kiedy otaczające jądro tkanki i skóra nie są napięte.

Niektóre z guzów mają zdolność wytwarzania hormonów płciowych, zarówno męskich, jak i żeńskich. Może powodować to nasilenie męskich cech płciowych (np. owłosienia) lub też prowadzić do objawów feminizacji. Ważne jest zatem obserwowanie swojego ciała w wymiarze całościowym.