Wysoki puls – co oznacza i jakie przyczyny ma wysokie tętno?

Tętno spoczynkowe – jaki jest prawidłowy puls serca?

Wysokie tętno, czyli inaczej szybka częstość bicia serca, czy po prostu szybkie bicie serca lub nawet kołatanie serca, wynika z fizjologicznego dostosowania organizmu do zmieniających się warunków ustroju i związanego z tym zwiększonego zapotrzebowania na tlen i składniki odżywcze transportowane w naczyniach krwionośnych.

Serce w naszym ciele pełni rolę pompy odpowiadającej za napędzanie krwiobiegu. W warunkach prawidłowych, kiedy częstość pracy serca się zwiększa, powinno to przyczyniać się do przyspieszenia szybkości krążenia krwi w organizmie i zapewnić odpowiednią podaż składników potrzebnych tkankom do ich potrzeb.

Dzieje się tak na przykład w trakcie wykonywania wysiłku fizycznego, kiedy intensywnie kurczące się mięśnie potrzebują większej ilości substratów do kontynuowania pracy.

Znaczenie ma również tempo wydalania ubocznych produktów przemiany materii w tkankach. Przyspieszenie tętna, a tym samym krążenia krwi w organizmie jest wtedy nie tylko korzystne, ale wręcz niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.

Jaki jest prawidłowy puls? Wartości referencyjne tętna spoczynkowego są następujące:

• niemowlęta – około 130 uderzeń na minutę,
• starsze dzieci – około 100 uderzeń na minutę,
• dorośli – około 80 uderzeń na minutę,
• osoby starsze – około 60 uderzeń na minutę.

Wysoki puls – przyczyny

Chociaż przyspieszone bicie serca u zdrowych osób jest pozytywnym zjawiskiem zapewniającym warunki do wzmożonej pracy organizmu, nie zawsze musi być to zdrowe.

Jakie są przyczyny wysokiego pulsu? Wysoki puls może towarzyszyć stanom patologicznym, kiedy:

• serce kurcząc się pompuje zbyt małą ilość krwi, niewystarczającą dla zaspokojenia zapotrzebowania komórek organizmu;
• zwiększa się samo zapotrzebowanie tkanek na tlen lub składniki odżywcze (np. w gorączce);
• spada jakość krwi i obniża się stężenie zawartych w niej wartościowych produktów, takich jak tlen albo hemoglobina, która go transportuje;
• dochodzi do zatrucia substancjami obniżającymi jakość krwi (tlenek węgla, glikol etylenowy, metanol) albo zwiększającymi zapotrzebowanie tkanek (amfetamina, kokaina, niektóre antydepresanty, neuroleptyki);
• w wyniku urazu dojdzie do krwotoku i utraty krwi;
• jest nadmiar endogennych katecholamin, czyli hormonów nadnercza odpowiadających za pobudzanie układu nerwowego (np. w guzie chromochłonnym nadnerczy).

Oczywiście przyczyn podwyższonego pulsu może być wiele i nie zawsze musi się to wiązać z patologią. Czasem wysoki puls spoczynkowy u zdrowego człowieka może pojawić się po wypiciu filiżanki mocnej kawy albo przy silnym pobudzeniu układu współczulnego, a mówiąc prościej – w stresie lub przy dużym zdenerwowaniu.

W takich sytuacjach po ustaniu działania czynnika wywołującego większą częstość pracy serca, szybko wraca ona do normy, a tętno staje się prawidłowe. Zjawiskiem fizjologicznym jest także wysoki puls w ciąży.

Niskie ciśnienie i wysoki puls – co to oznacza?

Tętno, inaczej puls, to częstość, z jaką komory serca kurczą się w jednostce czasu. Ciśnienie tętnicze jest natomiast określeniem używanym w stosunku do objętości krwi, która wydalana jest z serca podczas pojedynczego skurczu.

W praktyce oznacza to, że aby dostarczyć w ciągu minuty daną objętość krwi, potrzebną do pracy całemu organizmowi, serce musi kurczyć się z odpowiednią prędkością i wypychać w ten sposób daną objętość na obwód.

Kiedy objętość, czyli ciśnienie tętnicze spada, serce może zrekompensować tę zmianę poprzez przyspieszenie częstości bicia, co obserwuje się jako podwyższony puls.

Niestety, nie zawsze jest to takie proste i dotyczy tylko osób zdrowych. W przypadku pacjentów chorych np. na miażdżycę naczyń tętniczych, nadciśnienie tętnicze, niedokrwistość i wiele innych przypadłości, zależność między tętnem a ciśnieniem tętniczym zostaje zaburzona.

Wysokie tętno – jak obniżyć puls?

Chociaż wysokie tętno może niepokoić, nie powinno się próbować zwalczać tego objawu na własną rękę. Zwłaszcza jeśli nie jesteśmy w stanie właściwie rozpoznać czynnika powodującego ten objaw. Przewlekle utrzymujący się za wysoki puls powinien skłaniać do wizyty u lekarza, ponieważ może przyczynić się do pojawienia się takich schorzeń, jak: zaburzenia rytmu serca, choroba wieńcowa, niewydolność serca i inne choroby serca. Prawidłowo puls powinien wynosić około 80 uderzeń na minutę. Drobne odchylenia nawet w pulsie mierzonym w spoczynku są uznawane za normę.

Zdrowe osoby chcąc przywrócić do normy podwyższone tętno mogą spróbować unikać substancji stymulujących pracę serca, takich jak kawa (lub kofeina z innego źródła), guarana itp. Dla pacjentów nerwowych pomocna w przywracaniu prawidłowego pulsu spoczynkowego może być nauka technik relaksacyjnych, aromaterapia, muzykoterapia i inne.