Siniaki - co to, przyczyny, leczenie

Czym są siniaki?

Siniaki popularnie nazywane też sińcami to zmiany na skórze powstałe w wyniku urazy, najczęściej uderzenia, które towarzysza nam od najmłodszych lat. Siniaki są to plamy na skórze najczęściej o ciemnoniebieskim, granatowym zabarwieniu. Powstają najczęściej po urazie mechanicznym takim jak uderzenie, skręcenie czy upadek z wysokości. Z reguły mają 1 cm średnicy lub więcej, w odróżnieniu od kilkumilimetrowych podbiegnięć krwawych.

Siniaki – jakie są przyczyny?

W wyniku urazu dochodzi do uszkodzenia drobnych naczyń włośniczkowych znajdujących się w skórze i tkance podskórnej. W ten sposób dochodzi do nieszczelności tych naczyń i krew opuszcza naczynie rozlewając się w otaczającej tkance. Kolor siniaka zależy od intensywności urazu i ilości krwi która opuściła naczynie. Czym uraz bardziej intensywny tym zabarwienie będzie ciemniejsze. I tak gama kolorów sińców jest naprawdę duża – od subtelnych zasinień na skórze poprzez granatowe, fioletowe aż po wręcz czarne plamy. W późniejszym okresie mogą też pojawiać się odcienie żółci i zieleni. Są one związane wchłanianiem się sińca i rozkładem hemoglobiny zawartej w wynaczynionych krwinkach czerwonych.

Rozmiar siniaka zależy oczywiście od powierzchni jaka uległa urazowi. Niekoniecznie siniec musi być związany dokładnie z miejscem urazu. Jeżeli ilość wynaczynionej krwi jest duża może ona przemieszczać się pod skórą i rozlewać się po znacznym obszarze. Jest to widoczne chociażby przy pękniętych naczyniach w czasie pobierania krwi, gdzie uraz jest drobny i miejscowy, a siniec powstaje na względnie dużym obszarze.

Sińce na skórze nie pojawiają się od razu, ale dopiero po 1-2 dniach. Jest to związane z procesem, w którym powstają siniaki. Wynaczynione elementy krwi są pochłaniane przez krwinki białe i rozkładane. Proces ten trwa dlatego, sine zabarwienie na skórze pojawia się dopiero po pewnym czasie. Ciemne zabarwienie pochodzi od głównego składnika krwinek czerwonych czyli hemoglobiny, która zawiera atom żelaza. Z czasem siniaki ulegają one wchłonięciu przez organizm. Po jakim czasie siniaki znikają? Czas resorpcji sińca zależy od ilości wynaczynionej krwi. Generalnie waha się od 7 do 14 dni.

Nie zawsze sińce muszą być związane z bezpośrednim urazem. Powszechnie znane są podkrążone oczy po nieprzespanej nocy lub w stanie długotrwałego zmęczenia. Powstają w wyniku osłabienia siły włókien kolagenowych budujących naczynia i okoliczną tkankę łączną. Najlepszym sposobem leczenia jest odpoczynek i sen. Można też użyć maści zawierających kolagen oraz odżywiających skórę.

Siniaki na skórze – kiedy iść do lekarza?

Siniaki same w sobie nie są niczym groźnym. Są jedynie naturalną pozostałością urazu. Nie niosą za sobą żadnych konsekwencji medycznych poza defektem kosmetycznym, który mija w momencie zniknięcia sińca. Z reguł nie wymagają też wizyty u lekarza. Są jednak stany, które powinny skłonić nas do wizyty u lekarza. Takim przypadkiem będą często pojawiające się sińce, które nie jesteśmy w stanie powiązać z konkretnym urazem.

Również pojawianie się sińców po drobnych urazach, które z reguły sińców nie powodują może być powodem do wzmożonej ostrożności. Stany takie wymagają kontroli układu krzepnięcia w celu wykluczenia obniżonej krzepliwości krwi i skazy krwotocznej. W tym celu najczęściej wykonuje się rutynową morfologię krwi i ewentualnie czasy krzepnięcia.

Należy również odróżnić sińce od innych podobnych zmian na skórze. Zasinienie całej kończyny lub jej części bardziej sugeruje sinicę obwodową. Natomiast regularne zmiany na skórze rozsiane po większej powierzchni mogą świadczyć o wysypce. Te stany powinny zostać skonsultowane z lekarzem.

Jak leczyć siniaki?

Pierwszą rzeczą związaną z leczeniem siniaków jest zapobieganie ich powstawaniu. Samego urazu zwykle nie można przewidzieć (chyba, że uprawiamy jakiś sport i wtedy można pomyśleć o ochraniaczach na narażone części ciała). Można jednak działać już po urazie zmniejszając lub kompletnie uniemożliwiając formowanie się sińca.

Skuteczne są domowe sposoby na siniaki. Po pierwsze należy schłodzić miejsce urazu. Zmniejsza to dopływ krwi do danego miejsca oraz zwalnia jej przepływ. Lekki ucisk również działa w podobny sposób. Szczególnie dla osób, które wiedzą, że są narażone na potencjalne ryzyko urazu (np. uprawiając jakiś sport) są dostępne na rynku preparaty chłodzące na siniaki pod postacią maści lub spreju, które można szybko użyć na miejsce urazu. Idealne do leczenia krwiaków, skręceń, stłuczeń.

Oprócz zapobieganiu powstawaniu sińców zmniejszają one obrzęk i działają przeciwbólowo. Jeżeli nie mamy żadnego żelu lub chłodzącej maści na siniaki, możemy użyć tego specjalnych żelowych opatrunków, które przed użyciem schładza się w lodówce. Ostatecznie dobrym sposobem na siniaki jest np okład wykonany na szybko z jakiegokolwiek schłodzonego lub zmrożonego przedmiotu (nie bezpośrednio na skórę).

Jeżeli i tego brak wtedy wystarczy zmoczyć kawałek materiału i ochładzać nim skórę przez 10 min, po czym należy przerwać na chwile chłodzenie, aby nie doprowadzić do zbyt dużego wyziębienia kończyny. Generalnie należy przez pierwszą godzinę chłodzić miejsce urazu nie doprowadzając jednak do wychłodzenia całej kończyny. W późniejszym czasie bardziej korzystnie działa ogrzanie kończyny i przyśpieszenie ukrwienia uszkodzonego miejsca.

Maść na siniaki

Oprócz schłodzenia miejsca należy zastosować ucisk na miejsce urazu, aby zmniejszyć jego ukrwienie. Może to być zimny kompres, ale można też owinąć wokół tego miejsca bandaż elastyczny i pozostawić przez pierwszą godzinę po urazie. Zmniejszeniu ukrwienia służy też ułożenie kończyny wyżej niż reszta ciała (uniesienie ręki, nogi). Na pewno nie należy wykonywać intensywnych ruchów, gdyż zwiększa to przepływ krwi w danym miejscu i powiększa siniak.

Tak jak zaraz po urazie staramy się zmniejszyć przepływ krwi poprzez zmniejszenie ukrwienia uszkodzonego miejsca, tak później stosujemy maści rozgrzewające poprawiające ukrwienie i usuwanie siniaka. Większy przepływ krwi oznacza większy napływ komórek leukocytarnych usuwających wynaczynione składniki krwi i szybszy odpływ tych produktów degradacji hemoglobiny. W aptekach znajduje się wiele rozgrzewających maści, które można użyć na miejsce siniaka. Można też wykonać własny ciepły okład z gazy bądź materiału.

Sińce z reguły znikają same bez naszej interwencji. Można jednak przyśpieszyć proces ich wchłaniania stosując maści i okłady na skórę. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na siniaki jest maść heparynowa. Maść z heparyną przyspiesza wchłanianie się zmian. Od dawna we wszelkich stłuczeniach, siniakach stosuje się też maść z nagietkiem. Maści są dostępne w aptekach. Przyśpieszają one proces wchłaniania wynaczynionej krwi i gojenia naczyń krwionośnych. Stosuje się je kilka razy dziennie na powierzchnie miejsca urazu.