Do czego prowadzi siedzący tryb życia?

Siedzący tryb życia a otyłość

Otyłość to nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Najczęściej jest ona skutkiem nadmiernej podaży kalorii w stosunku do wydatków energetycznych organizmu. Siedzący tryb życia bardzo często idzie w parze z nieprawidłową dietą – w trakcie spędzania czasu w sposób bierny częściej sięga się po niezdrowe przekąski (słodycze, chipsy, paluszki, itd.).

Otyłość i jej powikłania stają się prawdziwą plagą współczesnych czasów, nie tylko w populacji osób dorosłych, ale także i dzieci, które coraz więcej czasu spędzają przed telewizorem i komputerem kosztem aktywności fizycznej. Otyłość jest punktem wyjścia do szeregu powikłań:

• sercowo-naczyniowych (takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca);
• metabolicznych (takich jak np. cukrzyca typu II, zespół metaboliczny);
• ze strony układu kostno-szkieletowego (przeciążenie kręgosłupa i stawów, zwyrodnienia);
• psychologicznych (kompleksy, obniżenie poczucia własnej wartości), itd.

Otyłość jest jednym z elementów tzw. zespołu metabolicznego, w skład którego dodatkowo wchodzą min. 2 z poniższych objawów:

• podwyższenie stężenia trójglicerydów we krwi;
• obniżone stężenie HDL (tzw. „dobrego cholesterolu”) we krwi;
• podwyższone wartości ciśnienia tętniczego (minimum130/85 mmHg lub leczone nadciśnienie tętnicze);
• podwyższone stężenie glukozy we krwi na czczo (minimum 100 mg/dl lub leczona cukrzyca).

Siedzący tryb życia a choroby układu sercowo-naczyniowego

Nadciśnienie tętnicze i miażdżyca to współczesne choroby cywilizacyjne. Prowadzi do nich m.in. siedzący tryb życia. Wyżej wymienione choroby są przyczyną przedwczesnych zgonów, z powodu zawału mięśnia sercowego czy udaru mózgu.

Innym schorzeniem z zakresu chorób układu naczyniowego, które może wynikać m.in. z siedzącego trybu życia, jest przewlekła niewydolność żylna. Zaleganie krwi w układzie żylnym kończyn dolnych prowadzi do powstawania żylaków.

Siedzący tryb życia a cukrzyca typu II

Kolejną chorobą, którą można nazwać chorobą cywilizacyjną, a która wynika w dużej mierze z siedzącego trybu życia, jest cukrzyca typu II. U jej podłoża leży stopniowo narastająca oporność na działanie insuliny. W leczeniu cukrzycy typu II, oprócz leków i diety, duże znaczenie odrywa aktywność fizyczna.

Siedzący tryb życia a choroby układu kostno-szkieletowego

Bóle kręgosłupa i stawów oraz zwyrodnienia stawów są coraz częstszą przyczyną zgłaszania się pacjentów do lekarza. Bardzo często wyżej wymienione dolegliwości są skutkiem siedzącego trybu życia, a także związanej z tym nadwagi i otyłości. Stawy i kręgosłup są przeciążane, a dodatkowo brak ruchu prowadzi do utraty elastyczności, zesztywnień, deformacji i odwapniania kości.

Siedzący tryb życia a zaparcia i hemoroidy

Odpowiednia dawka ruchu jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wielu układów, w tym układu pokarmowego. Nieaktywny tryb życia prowadzi do spowolnienia pracy jelit oraz do osłabienia mięśni brzucha, a co za tym idzie – do zaparć. Częste zaparcia w połączeniu z siedzącym trybem życia skutkują powstawaniem hemoroidów, tzn. guzków krwawniczych odbytu. Dodatkowo, przewlekłe zaparcia prowadzą do powstawania stanów zapalnych jelit, a także do produkcji toksyn, negatywnie wpływających na ogólną kondycję organizmu i samopoczucie chorego.

Siedzący tryb życia a brak energii, osłabienie i apatia

Warto również wspomnieć o dobroczynnym wpływie aktywności fizycznej (zwłaszcza tej na świeżym powietrzu) na ogólną witalność organizmu, a także na nastrój człowieka – w trakcie wysiłku uwalniane są bowiem endorfiny, nazywane hormonami szczęścia. Siedzący tryb życia prowadzi do obniżenia nastroju, braku energii, a także osłabienia organizmu, a co za tym idzie – zwiększonej podatności na zachorowania.

Niedobór aktywności fizycznej skutkuje także pogorszeniem koncentracji i uwagi, obniżeniem zdolności do przyswajania wiedzy. Dzieci, które prowadzą bierny tryb życia, często słabiej radzą sobie w szkole niż ich aktywni fizycznie rówieśnicy.

Podsumowując, siedzący tryb życia jest przyczyną wielu powikłań ze strony różnych układów, pogarszających jakość życia, a także prowadzących do skrócenia długości życia. Osoby prowadzące bierny tryb życia wpadają w mechanizm błędnego koła – brak aktywności ruchowej prowadzi do szeregu chorób, które z kolei utrudniają choremu podejmowanie wysiłku fizycznego. Istotna jest zatem profilaktyka pierwotna – wygospodarowanie czasu na aktywność fizyczną, adekwatną do możliwości i stanu zdrowia, a w przypadku, gdy już dojdzie do rozwoju powikłań biernego trybu życia – wychwycenie ich na wczesnym etapie i leczenie.