Dławica Prinzmetala – czym jest, jak rozpoznać, jak leczyć?

Co to jest dławica Prinzmetala?

Dławica Prinzmetala, inaczej dusznica Prinzmetala, angina Prinzmetala, dławica naczynioskurczowa, dławica odmienna, zaliczana jest do szerokiego spektrum schorzeń nazywanych ogólnie chorobą niedokrwienną serca. Zawężając pojęcie, dławicę odmienną wliczamy do chorób wieńcowych, a konkretnie – stabilnych zespołów wieńcowych (czyli przewlekłych chorób naczyń wieńcowych, w bezpośredni sposób niezagrażających życiu).

Ta rzadka odmiana choroby niedokrwiennej serca występuje u <1 proc. chorych z objawami bólu dławicowego.

Głównym objawem dławicy Prinzmetala jest ból spowodowany jest nagłym skurczem tętnicy wieńcowej (najczęściej prawej) i w większości przypadków ustępuje samoistnie. U >60 proc. pacjentów dotyczy tętnicy patologicznie zwężonej. Nie prowadzi do zawału serca, a rokowanie jest zazwyczaj bardzo dobre.

Dławica Prinzmetala – czynniki ryzyka

Nie ma reguły mówiącej o predyspozycji do dławicy Prinzmetala. Zaobserwowano jednak, że choroba dotyka częściej mężczyzn, pacjentów z hipercholesterolemią, obciążonych miażdżycą (zwłaszcza naczyń wieńcowych). Znanym czynnikiem ryzyka miażdżycy jest palenie papierosów.

Ponadto skurcz tętnic wieńcowych powodujący ból dławicowy, wyzwolić mogą:

• alkohol,
• kokaina,
• amfetamina,
• leki stosowane w terapii przeciwnowotworowej (fluorouracyl, cyklofosfamid),
• stres,
• niska temperatura,
• hiperwentylacja.

Choroba zdarza się u osób z arytmią serca lub nadciśnieniem, astmą aspirynową, ale bardzo rzadko z cukrzycą w wywiadzie.

Jak rozpoznać dławicę Prinzmetala? Diagnostyka dławicy Prinzmetala

Objawy, zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe, korelują z kryteriami rozpoznania dławicy naczynioskurczowej i wpisują się w definicję choroby.

Należą do nich:

• ból dławicowy (zamostkowy, rozlany, czasami promieniujący, na ogół w godzinach nocnych 24.00–6.00, rzadziej podczas wysiłku);
• zmiany w badaniu elektrokardiograficznym (EKG – uniesienie odcinka ST podczas bólu wywołanego skurczem tętnicy wieńcowej);
• miejscowe, nagłe i samoistne zwężenie tętnicy wieńcowej wykazane podczas koronarografii (inwazyjne badanie drożności naczyń wieńcowych);
• dodatnia próba z ergotaminą lub acetylocholiną (podanie ergotaminy podczas koronarografii powoduje skurcz tętnicy wieńcowej u chorych bez zmian miażdżycowych);
• największe nasilenie dolegliwości bólowych w ciągu 12 miesięcy pierwszego epizodu;
• napady nawracające.

Leczenie dławicy Prinzmetala

Leczenie dławicy odmiennej polega przede wszystkim na modyfikacji stylu życia, rozumianej jako całkowite zaprzestanie palenia, używania amfetaminy i kokainy oraz wprowadzenie diety ubogiej w łatwo przyswajalny cholesterol. Przy częstych nawrotach, dużym nasileniu dolegliwości i chorobach współistniejących, zalecana jest farmakoterapia.

Stosuje się kwas acetylosalicylowy (aspiryna), azotany (nitrogliceryna), blokery kanału wapniowego (obniżają ciśnienie krwi i tętno).

W razie braku efektów leczenia zachowawczego, pozostaje możliwość terapii inwazyjnej. Niestety najpopularniejsza w tym przypadku metoda, czyli wprowadzenie stentu w miejsce umiejscowienia blaszki miażdżycowej, celem poszerzenia naczynia, jest skuteczna tylko u ok. 50 proc. chorych. U pozostałych pacjentów napady skurczu tętnicy wieńcowej raz bólu dławicowego powracają i to najczęściej w innym naczyniu wieńcowym.

W ciężkich stanach, gdy dławica jest powikłana tachyarytmią, konieczne może się okazać wszczepienie stymulatora lub kardiowertera – defibrylatora.