Co wpływa na rozwój nadciśnienia tętniczego?

Nadciśnienie tętnicze a starzenie się

Na rozwój nadciśnienia tętniczego z pewnością wpływają nieuniknione procesy starzenia się zachodzące w naszym organizmie. Wraz z wiekiem obserwuje się wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Wartości te rosną w różnym tempie u obu płci do około 60 roku życia. Z początku wyższe ciśnienia tętnicze charakteryzuje młodych mężczyzn, jednak późniejszy szybszy przyrost ciśnienia tętniczego u kobiet, sprawia, że w starszym wieku jest ono zwykle większe u tej płci.

Dla osób w podeszłym wieku charakterystyczna jest zmiana charakteru nadciśnienia z wyłącznie rozkurczowego bądź skurczowo-rozkurczowego na izolowane nadciśnienie skurczowe. Jest ono częściej rozpoznawane u kobiet. Wynika to z faktu, iż po 60 roku życia następuje spadek ciśnienia rozkurczowego przy jednoczesnym stałym wzroście ciśnienia skurczowego.

Niewątpliwie proces starzenia się jest jedną z głównych przyczyn rozwoju nadciśnienia tętniczego. Nie można jednak zapominać, że bardzo dużą rolę w rozwoju schorzenia można przypisać czynnikom środowiskowym.

Nadciśnienia tętniczego praktycznie nie stwierdza się wśród ludów pierwotnych, które charakteryzują się niskim spożyciem soli, prawidłową masą ciała i dużą aktywnością fizyczną. Zmiana stylu życia, jaka nastąpiła wraz z migracją do miast, spowodowała typowy, dla krajów rozwiniętych, wzrost ciśnienia tętniczego wraz z wiekiem. Wśród czynników na które mamy wpływ, a które prowadzą do rozwoju nadciśnienia tętniczego, można wymienić:

• sól kuchenną,
• otyłość,
• aktywność fizyczną,
• alkohol.

Zobacz też: Podwyższone ciśnienie u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Nadciśnienie tętnicze a sól kuchenna

Nadmierne spożycie soli kuchennej oraz zawartego w niej sodu wiąże się ze zwiększeniem objętości płynów ustrojowych, a co za tym idzie, przepełnieniu naczyń krążenia. Z tego względu podniesieniu ulega ciśnienie tętnicze krwi. Sód zawarty w soli wpływa na czynność nerek oraz na reaktywność naczyń, powodując ich większą gotowość do skurczu. Wykazano związek pomiędzy ilością spożywanej soli a wysokością ciśnienia tętniczego, częstością występowania nadciśnienia tętniczego oraz ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Bardziej nasilony wzrost ciśnienia tętniczego wraz ze zwiększeniem spożycia sodu obserwowano w grupie osób, tzw. „sodowrażliwych”, do których należały m.in. osoby w starszym wieku czy chorujące na cukrzycę lub niewydolność nerek.

Nadciśnienie tętnicze a otyłość

Nadwaga i otyłość są jednym z najpowszechniej występujących czynników środowiskowych związanych z rozwojem nadciśnienia. Zaobserwowano zależność między wysokością ciśnienia skurczowego a masą ciała. Oszacowano, że na każde 5 kg nadwagi przypada wzrost ciśnienia skurczowego średnio o ok. 4,5 mmHg.

Nadciśnienie tętnicze a aktywność fizyczna

Mało aktywny lub siedzący tryb życia jest częściowo odpowiedzialny za nadciśnienie tętnicze, zwiększając prawie dwukrotnie ryzyko pojawienia się nadciśnienia tętniczego. Osoby z prawidłowym ciśnieniem, ale o niskiej wydolności fizycznej w porównaniu z osobami o lepszej kondycji, wykazują zwiększony o ponad połowę wzrost ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego w ciągu najbliższych dwunastu lat. Regularny trening fizyczny powoduje spadek ciśnienia tętniczego zarówno u osób z prawidłowymi wartościami ciśnienia jak i u osób z granicznym bądź utrwalonym nadciśnieniem tętniczym.

Nadciśnienie tętnicze a alkohol

W odróżnieniu do natychmiastowego działania rozszerzającego naczynia, alkohol spożywany stale, nawet w umiarkowanych ilościach, podwyższa ciśnienie tętnicze, a jego nadużywanie jest odpowiedzialne za znaczną liczbę przypadków nadciśnienia. W badaniach udokumentowano, że spożycie 30 g etanolu dziennie powoduje wzrost ciśnienia skurczowego o 2,3 mmHg u mężczyzn i 3,2 mmHg u kobiet. Zgubny wpływ alkoholu okazał się większy w przypadku osób starszych, między 50 a 74 rokiem życia.

Biorąc pod uwagę powyższe fakty, łatwo zauważyć jak wiele zależy od nas samych. Mimo, że zmiana stylu życia, a nawet tylko niektórych, pojedynczych nawyków jest dla wielu osób sporym wyzwaniem, z pewnością warto je podjąć. Pozwoli to uniknąć powikłań sercowo-naczyniowych, a tym samym dłużej cieszyć się pełną sprawnością i dobrym stanem zdrowia.