Choroba Mondora – objawy, przyczyny, leczenie i występowanie

Choroba Mondora – czym jest?

Tak jak w innych rodzajach zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych, dochodzi do zamknięcia światła naczynia przez agregat zlepionych płytek krwi. W przypadku żył powierzchownych, temu procesowi towarzyszy również proces zapalny danego naczynia. Materiał zatorowy powoduje utrudniony przepływ i zastój krwi. Najczęściej zajętymi naczyniami są: żyła nabrzuszna górna, żyła piersiowo-nabrzuszna i żyła piersiowa boczna.

Najczęstszym miejscem występowania zakrzepowego zapalenia żyły w chorobie Mondora jest klatka piersiowa i piersi. Warto jednak zaznaczyć, że górne i wewnętrzne części piersi nigdy nie są zajęte. Do pozostałych możliwych lokalizacji należą:

• prącie,
• pachwiny,
• pachy,
• ramię,
• tylna część szyi.

Kobiety chorują trzykrotnie częściej, a najwięcej przypadków dotyczy osób w wieku od 30 do 60 roku życia.

Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny

Choroba Mondora – klatka piersiowa i piersi

Początek choroby jest nagły. Pierwszym objawem zapalenia żyły jest pojawienie się pod skórą powiększonego naczynia. Skóra nad nim jest zaczerwieniona i tkliwa. Następnie naczynie staje się twarde i bezbolesne. Może przypominać twardy sznurek położony pod skórą. Zmieniona chorobowo żyła jest bardziej widoczna przy naciąganiu otaczającej jej skóry, np. przez pociągnięcie palcami lub uniesienie piersi – w zależności od lokalizacji.

Uznaje się, że do zapalenia prowadzi ucisk na naczynie, w którym doszło do zastoju krwi lub bezpośrednie uszkodzenie naczynia. Takiej sytuacji sprzyja noszenie zbyt ciasnego stanika lub w przypadku kulturystów, intensywne ćwiczenia mięśni klatki piersiowej i brzucha.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Przyczyna występowania choroby Mondora nie jest dobrze poznana, natomiast zwiększone ryzyko występowania obserwuje się u osób przyjmujących doustne leki antykoncepcyjne lub z niedoborem czynnika C we krwi.

Zespół Mondora jest także przykładem choroby jatrogennej (będącej powikłaniem leczenia). Odnotowywano przypadki będące następstwami biopsji lub operacji w obrębie gruczołów piersiowych, np. mastektomii, limfadenektomii, czy operacji plastycznych. Do zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych może dojść także w wyniku uszkodzenia wszczepionego implantu piersi, zwłaszcza jeśli doszło do wycieku z implantu.

Czytaj również: Naciągnięta pachwina – co robić?

Część przypadków choroby Mondora jest również związana z obecnością raka piersi lub innego procesu zapalnego.

Chorobę należy różnicować z postacią zapalną raka piersi. W przeciwieństwie do raka, skóra szybciej ulega zaciągnięciu, dosyć szybko dochodzi też od ustąpienia objawów. W mammografii nie powinny być widoczne żadne zmiany.

Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie

Choroba Mondora na prąciu

Zakrzepowe zapalenie żył na prąciu objawia się podobnie jak w innych lokalizacjach. Pacjenci mogą zauważyć twarde zgrubienie na grzbietowej części prącia. Zmiany pojawiają się nagle i zwykle nie towarzyszy im ból. Może jednak wystąpić okresowy lub ciągły ból, który nasila się w czasie erekcji. Skóra nad zmianą jest zaczerwieniona i obrzęknięta. Czasami występują zaburzenia oddawania moczu, takie jak parcia naglące, częstomocz.

Czynniki ryzyka choroby Mondora prącia są nieco inne niż w pozostałych lokalizacjach. Należą do nich:

• częste, długotrwałe i intensywne stosunki płciowe,
• uraz prącia,
• długotrwała abstynencja seksualna,
• intensywne ćwiczenia fizyczne,
• choroby przenoszone drogą płciową,
• operacja przepukliny pachwinowej lub żylaków powrózka nasiennego,
• przerzuty raka trzustki lub nowotwór zlokalizowany w miednicy mniejszej,
• skłonności do zatorowości.

Zapalenie żyły na prąciu wywołane chorobą Mondora powinno być różnicowane z niewenerycznym stwardniającym zapaleniem naczyń chłonnych prącia.

Leczenie choroby Mondora na prąciu jest wskazane w przypadku bardzo nasilonych objawów. W fazie ostrej zastosowanie mają leki przeciwkrzepliwe. W fazie podostrej i przewlekłej skuteczne mogą być maści i żele zawierające heparynę oraz leki przeciwzapalne. Bardzo istotne jest zachowanie wsztrzemięźliwości seksualnej do czasu ustąpienia objawów choroby.

Choroba Mondora – kończyny górne

W obrębie kończyn górnych choroba objawia się najczęściej w dołach pachowych i łokciowych. Przyczyny wystąpienia choroby są podobne jak w innych lokalizacjach. Żyły powierzchowne przedramion i nadgarstków są dodatkowo narażone na uszkodzenia powstałe w wyniku wkłuć i iniekcji. Długo utrzymywane w naczyniu cewniki sprzyjają tworzeniu się zakrzepów i stanów zapalnych zwłaszcza, jeśli podawane są leki działające drażniąco na ścianę naczynia, np. niektóre antybiotyki, leki cytotoksyczne stosowane w chemioterapii.

Objawy choroby Mondora w obrębie rąk nie różnią się od postaci w innych lokalizacjach. Dodatkowo może wystąpić ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym, zwłaszcza przy odwodzeniu i unoszeniu kończyny.

Oprócz stanów zapalnych kończyn górnych może pojawić się także zapalenie żył kończyn dolnych.

Choroba Mondora – szyja

Jest to bardzo rzadka lokalizacja choroby Mondora. Obraz choroby jest typowy. Przyczyną wystąpienia choroby może być w tym wypadku długotrwały ucisk spowodowany na przykład częstym przenoszeniem ciężkich przedmiotów na ramieniu.

Choroba Mondora – diagnostyka i badania

Rozpoznanie stawia się zwykle na podstawie badania fizykalnego i wywiadu. Pomocne jest USG i badanie dopplerowskie. Wyniki badań laboratoryjnych nie powinny wykazywać odchyleń. Zmiany w naczyniach można również uwidocznić za pomocą rezonansu magnetycznego, jednak z uwagi na wysoką cenę badania i niską dostępność, nie jest to wskazanie do wykorzystania tej metody.

Choroba Mondora – leczenie

Choroba Mondora ustępuje samoistnie w ciągu od 3 tygodni do 6 miesięcy. Zakrzep stopniowo się organizuje, a naczynie ulega rekanalizacji. Pogrubiałe naczynie może być widoczne jeszcze przez kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Terapia obejmuje jedynie leczenie objawowe w przypadku nasilonych dolegiwości bólowych lub stanu zapalnego. Najlepszym sposobem przynoszącym ulgę są ciepłe, wilgotne okłady. Leki przeciwbólowe, glikokortykosteroidy, czy antykoagulanty mogą być pomocne, aczkolwiek ich skuteczność w tym wypadku nie jest potwierdzona.

U osób, u których stwierdzono zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, należy wyeliminować wymienione wyżej czynniki ryzyka. Mimo, że choroba Mondora nie zawsze towarzyszy nowotworom, pacjentki ze stwierdzoną chorobą powinny wykonywać okresowe badania piersi, mammografię i/lub USG.