Ból w klatce piersiowej po wysiłku

Ból z niedokrwienia

Ból w klatce piersiowej pochodzenia sercowego może mieć rozliczne przyczyny. Najczęstszą jest niedokrwienie mięśnia sercowego w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. Serce podczas wykonywania przez człowieka wysiłku fizycznego wymaga dużo większego zaopatrzenia w utlenowaną krew. Dostarczany w większej ilości tlen pozwala na przyspieszenie czynności serca oraz zwiększenie siły skurczu podczas wysiłku.

W sytuacji kiedy światło naczynia jest zmniejszone ilość dopływającej krwi jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb i powstaje stan nazywany niedokrwieniem. Oznacza to, że fragment mięśnia zaopatrywany w utlenowaną krew przez konkretną gałąź tętniczą otrzymuje zbyt mało tlenu w stosunku do potrzeb. Powodem może być zwężenie światła naczynia przez blaszkę miażdżycową albo spowodowane skurczem mięśniówki tętnicy. W sytuacji kiedy światło naczynia zostanie całkowicie zamknięte dopływ utlenowanej krwi ustaje nagle i całkowicie co rodzi najpoważniejsze konsekwencje.

Upośledzenie dopływu krwi powoduje nagromadzenie substancji chemicznych odpowiedzialnych za wyzwolenie sygnałów bólowych. Należą do nich między innymi bradykinina, histamina oraz kwas mlekowy. Nasilenie i długość trwania bólu są uzależnione od stopnia ograniczenia przepływu krwi oraz kalibru naczynia objętego zwężeniem. W najgorszym wypadku dochodzi do martwicy mięśnia sercowego na obszarze objętym niedokrwieniem.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Przyczyny bólu pochodzenia sercowo-naczyniowego

Najczęstszym czynnikiem wywołującym ból jest choroba niedokrwienna serca (ChNS). Jest to duża grupa obejmująca wszystkie patologie prowadzące do niedokrwienia mięśnia sercowego. Największą podgrupę stanowi choroba wieńcowa obejmująca między innymi stabilną dławicę piersiową, niestabilną dławicę piersiową oraz zawał serca i nagły zgon sercowy. Wśród bezpośrednich przyczyn niedokrwienia mięśnia sercowego wyróżniamy:

• kardiomiopatię przerostową,
• miażdżycę tętnic wieńcowych,
• nieprawidłową budowę naczyń wieńcowych,
• patologie zastawki aorty,
• pourazowe uszkodzenie tętnicy wieńcowej,
• skurcz wieńcowego naczynia tętniczego,
• zapalenie tętnic wieńcowych,
• zator tętnicy wieńcowej.

Najczęściej występującą spośród wymienionych przyczyn jest miażdżyca. Odpowiada ona za ponad 95 % wszystkich przypadków choroby niedokrwiennej serca. Pozostałe mechanizmy powstawania ChNS występują rzadko.

Inne przyczyny bólu w klatce piersiowej pochodzenia sercowo-naczyniowego to zapalenia osierdzia oraz rozwarstwienie aorty.

Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie

Charakter bólu w zależności od przyczyny

W dławicy piersiowej stabilnej ból występuje w trakcie wysiłku fizycznego lub silnych emocji. Ból dławicowy jest dość charakterystyczny. Określany jest jako ból gniotący, ściskający lub piekący. Na ogół pojawia się za mostkiem, jest rozlany i promieniuje do ramienia, szyi lub żuchwy najczęściej po stronie lewej. Trwa od 2 do 10 minut i ustępuje po zaprzestaniu wysiłku fizycznego lub zażyciu nitrogliceryny. Może towarzyszyć mu duszność.

Ból zawałowy występuje w przebiegu zawału serca, czyli niedokrwienia przebiegającego z martwicą lub niestabilnej dławicy piersiowej. Wywołany jest wysiłkiem fizycznym lub stresem. Może nasilić się pod wpływem zimnego powietrza lub zjedzenia dużego posiłku. Jest bólem silniejszym niż dławicowy. Występuje głównie za mostkiem z możliwym promieniowaniem do szyi, żuchwy, ramienia oraz nadbrzusza i pleców. W niestabilnej dławicy trwa od 10 do 20 minut, a w zawale mięśnia sercowego utrzymuje się ponad pół godziny. Oprócz bólu chory może odczuwać duszność oraz nudności czy osłabienie. Bólowi mogą towarzyszyć także wymioty i zlewny pot. Dolegliwości nie ustępują mimo zaprzestania wysiłku lub zażycia nitrogliceryny.

Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?

Zapalenie osierdzia powoduje pojawienie się bólu również w klatce piersiowej. Ból zlokalizowany jest na lewo od mostka bądź zamostkowo. Może on promieniować do szyi oraz barku po stronie lewej. Chorzy opisują go jako ból kłujący, ostry. Natężenie bólu zmienia się z czasie. Dolegliwości nasilają się podczas głębokich wdechów, przy kaszlu oraz podczas leżenia. Bólowi może towarzyszyć uczucie duszności. Ulgę przynosi przyjęcie pozycji siedzącej w pochyleniem tułowia ku przodowi.

Rozwarstwienie aorty przebiega z silnym bólem w klatce piersiowej. Ból jest efektem rozciągania się zewnętrznej części ściany naczynia przez gromadzącą się pod blaszką wewnętrzną ściany aorty krew. Dolegliwości pojawiają się znienacka. Ból jest bardzo silny. Pacjenci opisują go jako przeszywający lub rozdzierający. Ulokowany jest głównie zamostkowo lub w dowolnym miejscu na przedniej ścianie klatki piersiowej. Możliwe jest jego promieniowanie do okolicy międzyłopatkowej.

Rozwarstwienie tętnicy głównej poprzedzone jest znacznym wzrostem ciśnienia tętniczego krwi. Żadne ogólnodostępne leki nie uśmierzają tego bólu. Czas jego trwania jest nie możliwy do określenia ponieważ ból jest bezpośrednio skorelowany z powiększaniem się zakresu patologii.

Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny

Kiedy należy wezwać pomoc do chorego?

Spośród opisanych powyżej stanów bólowych zdecydowanie najgroźniejsze są dwa z nich. Po pierwsze ból związany z zawałem i ból związany z niestabilną dusznicą bolesną. Oba te stany stanowią bezpośrednie zagrożenie życie. Każdy, a przede wszystkim osoba cierpiąca na chorobę niedokrwienną serca i jej rodzina, powinien znać cechy charakterystyczne bólu zawałowego oraz postępowanie u osoby z podejrzeniem takiego stanu.

Drugie najgroźniejsze spośród opisanych schorzenie to rozwarstwienie aorty. Jest to stan występujący nagle i stanowiący bezpośrednie zagrożenie dla życia osoby, której dotyczy. Chorobą zwiększającą ryzyko rozwarstwienia jest nadciśnienie tętnicze dlatego wszyscy chorzy oraz ich rodziny powinni znać charakterystykę bólu oraz umieć postępować z chorym.

Pozostałe stany, czyli stabilna dusznica bolesna i zapalenie osierdzia, nie są stanami nagłymi i wymagają leczenia kardiologicznego ambulatoryjnego lub szpitalnego, głównie w przypadku zapalenia osierdzia. Oczywiście powikłania tych chorób również mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.

Każdy ostry, nieobecny wcześniej ból w klatce piersiowej, który nie mija po zaprzestaniu wysiłku lub zażyciu nitrogliceryny i trwa powyżej 10 minut jest bezwzględnym wskazaniem do kontaktu z lekarzem.

Czytaj również: Szpitalne zapalenie płuc (SZP) – przyczyny, leczenie, rokowanie