Bigeminia komorowa – co to jest?

Bigeminia jest rodzajem komorowych zaburzeń rytmu serca. Wyróżniamy różne rodzaje arytmii, nadkomorow e i komorowe. Do pierwszej grupy zalicza się na przykład częstoskurcz nadkomorowy i migotanie przedsionków. Z kolei arytmie komorowe, jak sama nazwa wskazuje, dotyczą samych komór serca.

Dodatkowe pobudzenia komorowe (ang. premature ventricular contraction, PVC) mogą układać się w różne konstelacje. Jeśli po jednym prawidłowym skurczu komór pojawia się jedno prawidłowe, mówimy o bigeminii. Jeśli dodatkowy skurcz (tzw. ekstrasystolia) pojawia się po dwóch prawidłowych skurczach, jest nazywana trigeminią. Występowanie co najmniej trzech następujących po sobie dodatkowych pobudzeń komorowych to już tzw. nietrwały częstoskurcz komorowy (nsVT). Jest to rodzaj złożonego pobudzenia dodatkowego.

Zobacz też: Niskie ciśnienie krwi – przyczyny, objawy, leczenie

Bigeminia komorowa – objawy

Zwykle dodatkowe pobudzenia komorowe przebiegają bezobjawowo. Osoba z bigeminią może sobie nie zdawać sprawy z arytmii, a samo zaburzenie jest często przypadkowo odkrywane w badaniu EKG.

Osoby doświadczające bigeminii mogą odczuwać:

• kołatanie serca,
• uczucie „uciekania serca”,
• kłucie w klatce piersiowej.

Objawy są z reguły gorzej tolerowane u osób z bigeminią, niż z trigeminią. Dotyczy to zwłaszcza osób z wolną akcją serca (np. uprawiających regularnie sport). Mogą one odczuwać nieprzyjemny ubytek tętna i nieregularną pracę serca. Nie powinny natomiast występować omdlenia czy zawroty głowy.

Bigeminia komorowa – przyczyny

Dodatkowe skurcze komorowe zwykle występują spontanicznie. Istnieją jednak pewne czynniki zwiększające częstość ich występowania, np.:

• rodzinna skłonność do tego typu arytmii,
• choroba niedokrwienna serca, stany zapalne mięśnia sercowego,
• zaburzenia elektrolitowe, zwłaszcza niedobór potasu,
• substancje i używki zwiększające częstość akcji serca, np. kofeina, alkohol, nikotyna, narkotyki (amfetamina, kokaina),
• niektóre leki, np. środki udrażniające zatoki zawierające ksylometazolinę, leki stosowane w przebiegu astmy lub leki przeciwhistaminowe,
• niepokój,
• wysokie ciśnienie tętnicze krwi,
• nadczynność tarczycy.

Bigeminia komorowa – diagnostyka

W diagnostyce zaburzeń rytmu serca trzeba mieć na uwadze wspomniane wcześniej uwarunkowania predysponujące. Dlatego należy poinformować lekarza o charakterze objawów, czynnikach wyzwalających i redukujących objawy, przyjmowanych lekach i suplementach.

Bigeminia serca, jak i inne zaburzenia rytmu są stwierdzane na podstawie spoczynkowego badania EKG. W przypadku częstych napadów arytmii wykorzystuje się 24-godzinne badanie EKG metodą Holtera. Badaniem pomocnym w celu wykluczenia podstawowej choroby serca jako przyczyny zaburzeń rytmu jest badanie echokardiograficzne (UKG). Jeśli istnieje podejrzenie, że bigeminia jest wywołana przyspieszoną akcją serca, można wykonać próbę wysiłkową EKG.

W celu wykluczenia choroby podstawowej może być konieczne wykonanie badania krwi pod kątem zaburzeń elektrolitowych i poziomu hormonów tarczycy.

Dodatkowe skurcze komorowe mogą występować u zdrowych osób z częstością do 200 razy na dobę i nie musi to świadczyć o żadnej patologii.

Częstsze epizody dodatkowych skurczów komorowych niosą za sobą ryzyko rozwoju poważniejszych arytmii oraz kardiomiopatii. Jeśli częste dodatkowe pobudzenia, takie jak bigeminia utrzymują się po przebytym zawale serca, mogą pogarszać rokowanie.

Bigeminia komorowa – leczenie i domowe sposoby

Istnieją pewne domowe sposoby na zmniejszenie częstości uczucia nierównej pracy serca, np. ograniczenie palenia, spożywanie mniejszej ilości kawy i alkoholu. Pomocna może się okazać również redukcja stresu przez odpoczynek, aktywność fizyczną lub różne techniki relaksacyjne.

Objawy kołatania serca mogą być także skutkiem ubocznym przyjmowanych na stałe leków. Ich odstawienie lub zmiana preparatu powinny być jednak zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem.

Jeśli modyfikacja stylu życia nie przyniosła pożądanych efektów i są wskazania do leczenia farmakologicznego, najczęściej stosuje się leki z grupy beta-blokerów lub – rzadziej – blokery kanałów wapniowych (werapamil).

Przy przeciwwskazaniach do leczenia farmakologicznego lub kiedy jest ono nieskuteczne, może istnieć potrzeba przeprowadzenia tzw. przezskórnej ablacji . Jest to zabieg, który polega na wprowadzeniu przez jedną z tętnic obwodowych cewnika, który wprowadza się do serca, a następnie niszczy ognisko odpowiedzialne za powodowanie skurczów dodatkowych.

U chorych po zawale mięśnia sercowego bigeminia, jak i inne PVC występują dosyć często. Przy występowaniu nasilonych objawów lub znacznie pogorszonej niewydolności mięśnia sercowego należy rozważyć ich leczenie.

Bigeminia komorowa a sport

Nie ma jednoznacznych dowodów na częstsze występowanie u aktywnych sportowców dodatkowych pobudzeń komorowych, takich jak bigeminia. Częstsze u takich osób są arytmie nadkomorowe, w tym migotanie przedsionków.

Czy bigeminia komorowa jest niebezpieczna? Same dodatkowe pobudzenia komorowe nie są groźne dla osób uprawiających sport. Jednakże jeśli są one częste, a ich liczba wynosi od kilkuset do kilku tysięcy epizodów w ciągu doby, może to świadczyć o występowaniu choroby podstawowej serca. W takim wypadku należy poszerzyć diagnostykę.

Bigeminia komorowa nie jest przeciwwskazaniem do uprawiania sportu, jeśli nie towarzyszy jej choroba mięśnia sercowego. Zastosowanie mają beta-blokery stosowane w monoterapii lub skojarzone z amiodaronem lub sotalol.