Szczepionka 6 w 1 – nazwy, skutki uboczne, opinie, cena

Szczepionka 6 w 1 – co to jest, jak działa?

Szczepionka 6 w 1 zawiera 6 składników, które pobudzają organizm dziecka do wytwarzania przeciwciał obronnych, dzięki czemu niemowlę szybko nabywa odporność chroniącą je przed ewentualnym zakażeniem sześcioma drobnoustrojami i wirusami.

Szczepienie skojarzone umożliwia zamianę kilku szczepionek wpisanych w obowiązkowy kalendarz szczepień na zaledwie jedno ukłucie.

W skład szczepionek sześciowalentnych wchodzą:

• DTPa – toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny krztuścowe;
• HBV – antygen wirusa zapalenia wątroby typu B;
• IPV – inaktywowane poliowirusy;
• Hib – liofilizowana komponenta Haemophilus influenzae typu b.

Co ważne, szczepionki 6 w 1 zawierają bezkomórkowy składnik krztuśca, zamiast całych komórek bakterii, jak w przypadku pojedynczych szczepionek. Taka forma jest bezpieczniejsza i lepiej tolerowana przez organizm dziecka.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest wykluczenie składnika, jakim jest tiomersal, czyli etylek rtęci stosowany niegdyś w preparatach jako środek konserwujący. Rtęć jest szkodliwa dla układu nerwowego dziecka, dlatego tak ważne jest jej eliminacja ze składu.

W Polsce szczepionki sześcioskładnikowe występują pod takimi nazwami jak Infanrix hexa czy Hexacima. Różnica między nimi to nazwa i producent, którym jest GlaxoSmithKline (Infanrix Hexa) oraz Sanofi Pasteur (Hexacima).

Szczepionki dostępne są na receptę, którą może wystawić lekarz rodzinny przed planowanym szczepieniem. Nie są jednak obowiązkowe i decyzja o ich podaniu należy do rodziców. Niemniej jednak program szczepień ochronnych uwzględnia obowiązkowe uodparnianie szczepionkami jednowalentnymi na każdą chorobę, na którą działają szczepionki sześcioskładnikowe. Decyzja dotyczy więc nie tego, na jaką chorobę szczepić, a przy użyciu jakiego preparatu.

Zobacz też: Program Szczepień Ochronnych – szczepienia zalecane i szczepienia obowiązkowe

Szczepionka 6 w 1 – na co?

Szczepionki 6 w 1 łączą w sobie działanie chroniące przed kilkoma chorobami zakaźnymi oraz drobnoustrojami przyczyniającymi się do powstawania innych schorzeń, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, a często nawet życia dziecka. Należą do nich schorzenia opisane poniżej.

• Wirusowe zapalenie wątroby typu B – choroba powstaje pod wpływem zakażenia wirusowego, które wywołuje zapalenie wątroby, niewydolność, marskość, a nawet nowotwór.
• Błonica – choroba wynika z zakażenia bakteryjnego, jej objawy to: gorączka, ból głowy, ból gardła. Obrzęk gardła może prowadzić do uduszenia dziecka. W wyniku powikłań błonicy może dojść do objawów takich jak: przyśpieszona akcja serca, choroby serca, uszkodzenie nerek i nerwów (paraliż).
• Bakteria Haemophilus influenzae typu b (Hib) – bakteria zwiększająca ryzyko wystąpienia następujących chorób: posocznica (sepsa), zapalenie ucha, zapalnie oskrzeli, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie kości, stawów, płuc. Każda z tych chorób stanowi ogromne zagrożenie dla życia dziecka.
• Poliomyelitis (polio, choroba Heinego-Medina) – zakażenie wirusowe, które może wywołać paraliż u dziecka, ponieważ atakuje układ nerwowy. Bezwład mięśni może objąć układ oddechowych i prowadzić do śmierci.
• Tężec – choroba zagrażająca życiu, wywołuje bardzo bolesne skurcze mięśni, które mogą prowadzić do ataków padaczki, trudności w oddychaniu, a nawet uduszenia.
• Krztusiec (koklusz) – groźne zakażenie mające takie symptomy, jak kaszel, duszność, zapalenie i niewydolność płuc, niewydolność serca, świszczący oddech, niewydolność mózgu. Kaszel może utrzymywać się przez kilka miesięcy i być na tyle silny, że doprowadzi do złamania żeber i niewydolności oddechowej.

Szczepienie 6 w 1 – kiedy – kalendarz szczepień

Szczepionka 6 w 1 nie jest objęta obowiązkowym programem szczepień ochronnych, więc nie podlega refundacji. Dlatego jej cena może się różnić w zależności od apteki, ale zazwyczaj mieści się w przedziale 150–200 zł za jedną dawkę zawierającą 0,5 ml.

Decyzję o rodzaju szczepionki należy podjąć przed pierwszą planowaną wizytą szczepienną. Rozpoczynając szczepienie, nie należy zmieniać wybranego schematu. Kalendarz szczepień przewiduje dwie możliwości podawania szczepionek 6 w 1 – zostały one opisane poniżej.

Opcja podzielona na 3 dawki plus dawka uzupełniająca:

• pierwsza dawka gdy dziecko skończy 6 tygodni,
• druga w 4. miesiącu życia,
• trzecia w 5. lub 6. miesiącu,
• czwarta w 16.–18. miesiącu życia – zachowuje się odstęp przynajmniej 6 miesięcy pomiędzy ostatnią dawką a dawką uzupełniającą, odstęp między kolejnymi dawkami powinien wynosić przynajmniej 1 miesiąc.

Opcja podstawowa z 2 dawkami plus uzupełnienie:

• pierwsza dawka w 3. miesiącu życia,
• druga dawka w 5. miesiącu życia,
• trzecia dawka uzupełniająca w 11.–13. miesiącu życia – odstęp pomiędzy kolejnymi dawkami a szczepieniem pierwotnym powinien wynosić przynajmniej 2 miesiące.

Jeśli z różnych powodów nie zdążymy zaszczepić niemowlęcia w 2. miesiącu życia, do wyboru pozostaje schemat podstawowy z trzema dawkami. Nie zawsze udaje się dostosować do zalecanych terminów, ale nie uniemożliwia to szczepienia. Ważne jest zachowanie odpowiednich odstępów między podawaniem kolejnych dawek szczepionki.

Objawy po szczepieniu 6 w 1 (skutki uboczne)

Zastrzyk podaje się głęboko domięśniowo, najlepiej w inne miejsce przy kolejnych wkłuciach. Może wystąpić zaczerwienienie i obrzęk, dziecko może odczuwać lekki świąd i ból. Może wystąpić gorączka po szczepieniu 6 w 1 utrzymująca się zwykle do 2 dni. W takich przypadkach zaleca się zwykle posmarowanie miejsca po ukłuciu delikatną maścią lub żelem o działaniu przeciwobrzękowym oraz podanie środka przeciwgorączkowego. Niemniej jednak każdy zaobserwowany odczyn poszczepienny należy skonsultować z lekarzem.

Skutki uboczne po szczepionkach 6 w 1 są najczęściej krótkotrwałe i niegroźne dla dziecka. Możemy zaobserwować nietypowe zachowanie niemowlęcia, takie jak: płacz, drażliwość, niepokój, nadmierne osłabienie i senność. Może pojawić się wysoka gorączka, brak apetytu, biegunka lub wymioty, zgrubienie w miejscu podania szczepionki 6 w 1, obrzęk kończyny lub sąsiadującego mięśnia.

Rzadziej mają miejsce powikłania poszczepienne, takie jak:

• reakcje alergiczne – świąd, wysypka po szczepieniu;
• reakcje anafilaktyczne – wstrząs anafilaktyczny, reakcja nadwrażliwości typu I; możemy zaobserwować wówczas kaszel, katar, opuchnięte wargi, opuchniętą twarz, trudności w oddychaniu, zaburzenia pracy serca, obniżenie ciśnienia tętniczego, objawy skórne (swędzenie, zaczerwienienie);
• zaburzenia układu krwionośnego i chłonnego – małopłytkowość, powiększenie węzłów chłonnych;
• reakcje anafilaktoidalne (niealergiczne) – objawy zbliżone do reakcji anafilaktycznej: kaszel, drgawki, bezdech, zapalenie skóry.

Szczepionki 6 w 1 – przeciwwskazania

Przed każdym szczepieniem dziecko poddawane jest badaniu przez lekarza pediatrę, który decyduje o możliwości podania szczepionki.

Przeciwwskazania do podania szczepionki 6 w 1 to:

• nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki;
• niepożądana reakcja na wcześniejsze szczepionki wchodzące w skład 6 w 1; w przypadku nadwrażliwości na szczepionkę WZW B podawaną noworodkom, alternatywą będzie szczepionka 5 w 1, która nie zawiera tego składnika;
• niepożądana reakcja po wcześniejszym szczepieniu 6 w 1;
• niekontrolowane zaburzenia neurologiczne i niekontrolowana padaczka;
• poważne infekcje, wysoka gorączka w dniu planowanego szczepienia lub kilka dni wcześniej.

Należy powiedzieć lekarzowi o wszelkich lekach, jakie są podawane dziecku, a także poinformować go, jeśli zauważyliśmy u niemowlaka jakiekolwiek niepokojące objawy po ostatnim szczepieniu lub symptomy świadczące o możliwości rozwoju infekcji.

Szczepionka 6 w 1 – opinie

Szczepionki 6 w 1 mają różne opinie, zwłaszcza te, które możemy odnaleźć w niesprawdzonych źródłach (np. forum internetowe). Niemniej jednak korzyści wynikające ze szczepienia skojarzonego znacznie przewyższają potencjalne ryzyko – poważne powikłania po szczepieniu zdarzają się sporadycznie. Zmniejsza się ilość substancji pomocniczych wprowadzanych do organizmu dziecka – szczepionka skojarzona objętościowo nie jest większa od jednoskładnikowej.

Ponadto szczepionki skojarzone 6 w 1 są najczęściej bezpieczne i lepiej tolerowane przez organizm. Na forum rodzice często skarżą się na trudną dostępność szczepionek wieloskładnikowych. Producenci w pierwszej kolejności dostarczają preparaty do krajów, z którymi mają podpisane umowy, dlatego też zdarza się, że w polskich hurtowniach mają miejsce przerwy w dostawie szczepionek. Są one jednak systematycznie uzupełniane, dla pewności można zamówić szczepionkę w aptece przed planowaną wizytą szczepienną.

Szczepionka 6 w 1 czy 5 w 1?

Różnica między szczepionką 6 w 1 a 5 w 1 polega na tym, że ta ostatnia nie chroni przed wirusowym zapaleniem wątroby typu B (WZW B). Dziecko w pierwszych 24 godzinach życia jest obowiązkowo szczepione na WZW B przez podanie preparatu Engerix B.

Przy wyborze szczepionki 5 w 1 konieczne jest dodatkowe szczepienie przeciw tej chorobie w trakcie wizyty w 7. miesiącu życia (trzecia dawka Engerix B). Decydując się na szczepionkę sześcioskładnikową, oszczędzamy dziecku jedną wizytę szczepienną. Kolejną różnicą jest cena – szczepionki 6 w 1 są o około 50–70 zł droższe.

Szczepionka 6-składnikowa jest podawana na wizycie szczepiennej jednocześnie z innymi obowiązkowymi szczepieniami, np. na pneumokoki czy rotawirusy. Nie ma przeciwwskazań do podawania ich w tym samym czasie.