Zapalenie okostnej zęba – przyczyny objawy i leczenie zapalenia okostnej

Zapalenie okostnej – objaw zapalenia miazgi zęba

Zapalenie okostnej (periostitis) stanowi kolejny etap szerzenia się procesu zapalnego z miazgi zęba poprzez ozębną w kierunku kości wyrostka zębodołowego.

Na ogół bakterie i ich toksyny przedostają się przez kość do pokrywającej ją okostnej. Ta zaś – w odpowiedzi na infekcję – reaguje stanem zapalnym. Postępujący proces zapalny, poprzez powstający wysięk, odwarstwia i napina bogato unerwioną okostną, wywołując tym samym silne dolegliwości bólowe.

To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?

Zapalenie okostnej zęba – jakie są przyczyny?

Określenie "zapalenie okostnej zęba” stosowane potocznie przez pacjentów jest błędne, gdyż faktycznie dotyczy okostnej kości szczęki bądź żuchwy, a ząb jest jedynie przyczyną szerzącego się stanu zapalnego.

Do przyczyn zapalenia okostnej związanych bezpośrednio z procesami zapalnymi zębów należą m.in.:

• nieleczona próchnica skutkująca zapaleniem miazgi i martwicą,
• zęby z martwicą miazgi bądź zgorzelą pozostawione bez leczenia,
• stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych zęba (pierwszym objawem często "wysadzanie zęba z zębodołu” i bolesność na nagryzanie),
• zaawansowane zapalenia przyzębia,
• utrudnione wyrzynanie zębów mądrości,
• nieusunięte zakażone korzenie zębów tkwiące w kości,
• zapalenia kości (nie tylko zębopochodne).

Pozostałymi rzadszymi przyczynami zapalenia okostnej (niezwiązanymi ze stanami zapalnymi zębów) mogą być np.: powikłane złamania żuchwy, zapalenie węzłów podżuchwowych, zapalenie ślinianki podżuchwowej czy powikłania po znieczuleniu miejscowym.

Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?

Zapalenie okostnej – objawy

W jamie ustnej w okolicy zęba przyczynowego obserwuje się zaczerwienione rozlane wygórowanie będące bolesnym na dotyk. Występuje ból zęba przy nagryzaniu i opukiwaniu oraz może zdawać się być "wysadzanym z zębodołu” z czasem dodatkowo zwiększoną ruchomością.

Występuje silny ból zęba o charakterze pulsującym i promieniujący wzdłuż gałęzi nerwu trójdzielnego unerwiającego czuciowo twarz (do czoła, oka lub ucha). U niektórych pacjentów dolegliwości są tak nasilone, że zgłaszają nawet ból zęba promieniujący do głowy i szyi.

Zauważa się także obrzmienie tkanek miękkich twarzy (opuchliznę policzka czy warg) z obecnym niekiedy szczękościskiem (ograniczonym rozwieraniem szczęk).

Podczas obmacywania stwierdza się powiększenie i ból węzłów chłonnych. Mogą występować również objawy ogólne, takie jak podwyższona temperatura czy złe samopoczucie.

Zobacz też: Ból po wyrwaniu zęba – ile trwa, jak się go pozbyć?

Zapalenie okostnej zęba – leczenie kanałowe czy ekstrakcja?

Leczenie zapalenia okostnej, jak praktycznie wszystkich procesów chorobowych w stomatologii, polega przede wszystkim na usunięciu przyczyny stanu zapalnego. Gdy istnieje jeszcze realna szansa na pozostawienie zęba przyczynowego w jamie ustnej, w pierwszej kolejności uzyskuje się odbarczenie ogniska zapalnego poprzez przeprowadzanie leczenia endodontycznego. Gdy zachowawcze leczenie kanałowe okaże się nieskuteczne i w dalszym ciągu będą utrzymywać się dolegliwości, koniecznym stanie się usunięcie zęba.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Zalecanym antybiotykiem na zapalenie okostnej jest klindamycyna bardzo dobrze penetrująca tkankę kostną. Jednak zastosowanie antybiotyku pozostaje do indywidualnej oceny danego przypadku przez lekarza – nie u każdego pacjenta wskazana będzie antybiotykoterapia. W celu wyciszenia dolegliwości bólowych zaleca się stosowanie leków na ból zęba, takich jak: aspiryna, paracetamol czy ibuprofen.

Szybkie podjęcie leczenia zapalenia okostnej zęba dość często wiąże się z cofnięciem stanu zapalnego i powrotem do sytuacji wyjściowej.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Ropień podokostnowy – powikłanie zapalenia okostnej

W przypadku nieleczonego zapalenia okostnej kolejną fazą rozwijającego się procesu zapalnego jest powstanie ropnia podokostnowego (zbiornika ropy pod okostną).

W jamie ustnej pojawia się bolesne elastyczno-twarde wygórowanie przy danym zębie z obrzękiem okolicznych tkanek. Występuje bardzo silny pulsujący ból zęba – samoistny, ale nasilający się na nagryzanie i dotyk. Okoliczne węzły są powiększone i bolesne. Ponadto pacjent uskarża się na gorączkę, dreszcze i osłabienie.

Wówczas niewystarczającym okaże się samo odbarczenie poprzez ujście ropy z zęba, ale również konieczne będzie nacięcie ropnia z sączkowaniem. Ząb przyczynowy będzie musiał również zostać przeleczony kanałowo bądź, w ostateczności, usunięty.

Lukę po brakującym zębie będzie można w przyszłości uzupełnić poprzez leczenie protetyczne lub implantoprotetyczne.