Skutki próchnicy – do czego prowadzi próchnica? Jak wpływa na organizm?

Jak powstaje próchnica?

Próchnica jest chorobą infekcyjną dotyczących twardych tkanek zęba, jest wywoływana przez bakterie. Powstaje w wyniku oddziaływania bakterii, które stopniowo uszkadzają szkliwo. W przypadku zaniedbań higienicznych bakterie zgromadzone na powierzchni szkliwa zaczynają je „deminerazlizować”, czyli usuwać z niego substancje mineralne i osłabiać jego strukturę.

Na tym etapie proces jest jeszcze odwracalny – na zębie pojawia się kredowo–biała plama, świadcząca o utracie substancji mineralnych, co powinno mobilizować do zintensyfikowania szczotkowania zębów oraz wspomagania utrzymania higieny płukankami. Jeśli w tym momencie proces nie zostanie zatrzymany, dochodzi do dalszej destrukcji tkanek, powstania ubytku w szkliwie i dalszego postępu niszczenia głębiej położonych tkanek twardych zęba. W końcu bakterie dostają się do miazgi (popularnie nazywanej nerwem), czego skutkiem jest stan zapalny, ból zęba, ropień czy martwica. Im wcześniej wdrożone zostanie leczenie, tym lepiej.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Jakie są skutki próchnicy?

Nieleczona próchnica może mieć poważne konsekwencje. Zaniedbania w higienie jamy ustnej prowadzą do poważnych zmian w strukturze zęba. Jakie są skutki próchnicy?

• Stan zapalny miazgi i jej martwica – w przypadku zainfekowania miazgi zęba, metodą leczniczą jest leczenie endodontyczne (kanłowe) zęba; miazga w stanie zapalnym z czasem ulega martwicy, wymaga usunięcia, a kanały korzeniowe wypełnia się odpowiednim materiałem;
• Zmiany w tkankach okołowierzchołkowych – w wyniku penetracji bakterii przez kanał korzeniowy, dochodzi do powstania zmian zapalnych w kości przy wierzchołku korzenia zęba; w przypadku małych zmian, można podejmować próbę leczenia prowadzącą do jej wygojenia, następnie kanał szczelnie się wypełnia, a ząb odbudowuje; w przypadku zmian o znacznych rozmiarach ząb z reguły usuwa się, chociaż w wybranych przypadkach można wykonać resekcję, czyli odcięcie wierzchołka zęba.

Ostre stany ropne, szerząc się przez ciągłość, obejmować mogą tkanki miękkie, kości i przestrzenie anatomiczne w okolicy głowy i szyi. Niewielka odległość pomiędzy zębami, a ośrodkowym układem nerwowym powinna mobilizować nas do wdrożenia szybkiego leczenia. Skutki próchnicy mogą bowiem stwarzać zagrożenie dla zdrowia.

Jak próchnica wpływa na organizm? Do czego prowadzi?

Należy mieć na uwadze fakt, że bakterie próchnicotwórcze mają niekorzystny wpływ na cały nasz organizm. Jama ustna jest początkowym odcinkiem układu oddechowego i pokarmowego, dlatego bytujące w niej bakterie mogą przedostawać się do dalszych ich części. W przypadku zranień w jamie ustnej czy krwawienia z dziąseł, bakterie bytujące na zębach, języku czy dziąsłach mają bezpośredni dostęp do krwiobiegu. Nie tylko próchnica i jej powikłania, ale i zapalenie przyzębia może wywierać niekorzystny wpływ na nasze narządy.

Szczególną dbałość o higienę powinny wykazywać kobiety w ciąży lub planujące ciążę, diabetycy, chorzy na nowotwór, osoby z endoprotezami, sztucznymi zastawkami i reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Teoria zakażeń ogniskowych mówi o tym, że procesy zapalne toczące się w jamie ustnej mają wpływ na odległe układy i narządy. Płytka bakteryjna zawiera znaczne ilości bakterii, które w sytuacji spadku odporności mogą predysponować do wystąpienia bakteryjnego zapalenia wsierdzia.Skutkiem próchnicy może być także RZS (reumatoidalne zapalenie stawów) i sepsa (czyli uogólniona reakcja organizmu w wyniku przedostania się drobnoustrojów do krwiobiegu). Próchnica może prowadzić także do szeregu innych poważnych chorób, np. stanów zapalnych w obrębie nerek czy płuc.

Jak zapobiegać próchnicy?

Pamiętajmy, że najskuteczniejszą metodą walki z próchnicą i chorobami przyzębia jest zapobieganie ich powstaniu, co z kolei jest niezbędne, by uniknąć groźnych skutków choroby. Profilaktyka próchnicy obejmuje:

• regularne usuwanie płytki bakteryjnej z powierzchni zębów, najlepiej po każdym posiłku, a przynajmniej dwa razy dziennie (rano i wieczorem, przed snem);
• płukanie jamy ustnej po posiłku, jeśli nie ma możliwości umycia zębów; dobrym rozwiązaniem są poręczne pianki do płukania jamy ustnej, usuwające osad i odświeżające oddech,
• unikanie pokarmów wysoce próchnicotwórczych, lepkich i zastępowanie ich produktami mającymi działanie oczyszczające (twarde sery, marchewka, rzodkiewka);
• ograniczenie spożywania słodyczy (na uzębienie mniej szkodliwie wpływa jednorazowe spożycie większej ilości niż całodzienne podjadanie, które prowadzi do ciągłego i utrzymującego się niskiego pH, czyli wysokiej kwasowości);
• stosowanie preparatów z fluorem, który wzmacnia szkliwo oraz innych dostępnych na rynku, np. zawierających hydroksyapatyt, lub fosfopeptyd kazeiny - amorficzny fosforan wapnia;
• używanie po posiłku gum bezcukrowych, które pomagają powrócić odpowiedniemu pH, neutralizują kwasowe produkty przemiany materii bakterii, które to właśnie mają destrukcyjny wpływ na nasze uzębienie;
• regularne wizyty u lekarza stomatologa