Ropień zęba – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest ropień zęba? Przyczyny powstawania ropnia

Ropień zęba to ograniczona przestrzeń, której wnętrze wypełnia wysięk ropny. Ropne zapalenie tkanek okołowierzchołkowych zęba jest najczęściej wywołane bakteriami z rodzaju Streptococcus, Fusobacterium, Porphyromonas i Prevotella. Najczęstszą przyczyną, w wyniku której powstają ropnie, jest nieleczony proces próchnicowy.

Niewielkie ubytki, które są ignorowane, mogą przechodzić w poważne i rozległe procesy próchnicowe. Towarzysząca im infekcja bakteryjna rozprzestrzenia się z tkanek twardych do komory zęba, penetrując dalej w głąb kanałów korzeniowych i tkanek okołowierzchołkowych.

Przyczyny powstawania ropnia

W wyniku szerzenia infekcji próchnicowej dochodzi do stopniowej destrukcji tkanek otaczających ząb. Efektem tego jest stworzenie pustego obszaru, który z czasem wypełniony zostaje płynem zawierającym obumarłe resztki tkanek, bakterie, a także komórki układu odpornościowego. Ropień zęba może powstawać także w efekcie urazu termicznego, mechanicznego lub chemicznego.

W niektórych przypadkach przyczyną powstania ropnia są powikłania jatrogenne, będące efektem niepoprawnie przeprowadzonych procedur leczniczych.

Ropień zęba – rodzaje

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje ropni: ropień dziąsła oraz ropień zęba.

Ropień dziąsła, określany też jako ropień przyzębny, jest wywołany zakażeniem obszaru znajdującego się między dziąsłem a zębem. Infekcja może być efektem nadmiernej kumulacji płytki nazębnej lub zaawansowanymi zmianami chorobowymi przyzębia.

Ropień zęba tworzy się przy wierzchołku korzenia. Powstaje w przypadku obumarcia zawartości kanału korzeniowego.

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje ropnia zęba:

• ropień okołowierzchołkowy,
• ropień podokostnowy,
• ropień podśluzówkowy.

Ropień okołowierzchołkowy stanowi pierwszą fazę rozwoju zmiany. Stan zapalny ograniczony jest wyłącznie do obszaru tkanek okołowierzchołkowych. Pacjenci odczuwają silny, pulsujący ból. Dolegliwości określają często jako uczucie „wysadzania zęba z zębodołu”.

Ropień podokostnowy stanowi kolejne stadium rozwoju. Jest on jednocześnie najostrzejszą fazą zapalenia. Wysięk ropny przenika przez kość wyrostka zębodołowego, prowadząc jednocześnie do odwarstwienia okostnej. Pacjentom towarzyszy wówczas bardzo silny ból, promieniujący do okolicznych zębów. Tkanki miękkie mogą być zaczerwienione i obrzęknięte. W niektórych przypadkach obserwowana jest podwyższona temperatura ciała.

Ropień podśluzówkowy stanowi ostateczne stadium rozwoju ropnia. Treść ropna przechodzi przez kość wyrostka zębodołowego oraz okostną, przenikając pod błonę śluzową. Fazie tej towarzyszy znaczne zmniejszenie lub całkowite ustanie dolegliwości bólowych. W porównaniu z poprzednimi stadiami, obserwuje się zwiększenie obrzęku tkanek miękkich. Chorzy mogą odczuwać przykry posmak w jamie ustnej. Może im towarzyszyć także przykry zapach z ust. U niektórych osób obserwuje się utrzymanie objawów ogólnoustrojowych, przede wszystkim gorączki.

Ropień zęba – objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów ropnia zęba należą:

• silne dolegliwości bólowe,
• nasilenie bólu w pozycji leżącej,
• promieniowanie bólu do innych zębów,
• obrzęk okolicznych tkanek,
• zaczerwienienie błony śluzowej,
• wzrost temperatury ciała,
• apatia i osłabienie.

Jak leczyć ropień zęba?

Ropień zęba to bardzo poważny stan, wymagający profesjonalnego leczenia. Nie wolno leczyć go na własną rękę, posiłkując się wyłącznie domowymi metodami. Proces zapalny może rozszerzać się drogą naczyń krwionośnych i chłonnych do odległych narządów, powodując infekcje zębopochodne, stanowiące zagrożenie dla zdrowia. Dlatego też podstawę w zahamowaniu rozwoju ropnia stanowi specjalistyczne leczenie stomatologiczne.

Podstawowym zabiegiem, który przynosi pacjentom natychmiastowe uczucie ulgi, jest nacięcie ropnia. Wykonuje się je w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu zachowany jest pełen komfort podczas zabiegu. Stworzenie ujścia ropy zapobiega nie tylko jej dalszemu nagromadzeniu, ale też znosi uporczywy ból.

W przypadkach, gdy zasięg zmiany nie jest zbyt duży, a ogólny stan zdrowia pacjenta jest zadowalający, wystarczające może okazać się leczenie kanałowe. Współczesna stomatologia zachowawcza i endodoncja dysponuje wieloma technikami, które pozwolą zachować ząb w jamie ustnej.

W przypadkach, gdy ropnie zębowe są bardzo zaawansowane i rozwinięte, konieczna może okazać się ekstrakcja zęba. Stanowi ona jedyną metodę leczenia, która uchroni przed dalszą destrukcją nie tylko zęba, ale też okolicznych tkanek.

Leczenie ropnia zęba często wspomaga się antybiotykoterapią. Stosuje się ją zwłaszcza u pacjentów z objawami ogólnoustrojowymi oraz osłabionym układem odpornościowym.

Możliwe powikłania ropnia zębowego

Nieleczony ropień zęba może spowodować szereg poważnych powikłań. Najczęściej obserwuje się:

• uporczywy ból,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• obrzęk okolicznych tkanek,
• objawy ogólnoustrojowe: apatia, brak apetytu, podwyższona temperatura ciała,
• usunięcie zęba.

Ból stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych objawów ropnia zęba. Zwykle nasila się w pozycji leżącej, przez co pacjenci często określają go jako „ból nocny”. Może on utrudniać zaśnięcie, a także zaburzać ciągłość snu.

Nieleczone ropnie, którym towarzyszy bardzo rozległy proces zapalny, mogą prowadzić do powikłań, takich jak utrudnione otwieranie jamy ustnej czy problemy z oddychaniem. Znacząco utrudniają one wykonywanie fizjologicznych czynności i stanowią zagrożenie dla zdrowia.

W przypadku wystąpienia któregokolwiek objawu lub znacznego pogorszenia stanu ogólnego pacjenta, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza dentysty.