Hipoplazja szkliwa – jakie są przyczyny, objawy i leczenie?

Co to jest hipoplazja szkliwa i jakie są przyczyny?

Hipoplazja, niedorozwój szkliwa, to zaburzenie rozwojowe zębów na różnych etapach ich tworzenia. Może manifestować się w jamie ustnej różnej głębokości dołkami i bruzdami na powierzchni zęba lub częściowym, a nawet całkowitym brakiem szkliwa.

Na wyrzynających się zębach mlecznych u dzieci można zaobserwować niedorozwój szkliwa. Zęby stałe częściej zagrożone są tą przypadłością. Nieprawidłowości rozwojowe zębów mają różną etiologię. Są to anomalie uwarunkowane genetycznie, środowiskowo lub mogą mieć związek z chorobą ogólnoustrojową.

Hipoplazja szkliwa towarzyszy często chorobom genetycznym i ogólnoustrojowym, takim jak: pęcherzowe oddzielanie naskórka, stwardnienie guzowate, zespół szkliwno-mózgowo-niepotliwy, zespół szkliwno-paznokciowo-niepotliwy, zespół Downa czy krzywica (zależna od witaminy D), choroby nerek, celiakia, wady serca, choroby wieku dziecięcego.

Wśród czynników środowiskowych, które mogą wpływać na rozwój zębów, wyróżnia się: przedwczesne urodzenie, przedłużony poród, choroby matki, jak np.: niedoczynność gruczołów przytarczycznych czy różyczka.

Sprawdź też: Hipodoncja, czyli wrodzony brak zebów

Hipoplazja szkliwa – objawy niedorozwoju szkliwa

Jeżeli obserwujemy plamki na zębach u dziecka (tuż po ich wyrznięciu i przyjmują one kolor od śnieżnobiałych po żółte aż do brunatnych), występują na nich różnego rodzaju zagłębienia, "dołki" lub powierzchnia szkliwa jest pofałdowana prawdopodobnie mamy do czynienia z hipoplazją szkliwa u dziecka lub inną wadą rozwojową.

Kolejną jednostką chorobową jest aplazja szkliwa – czyli całkowity jego brak. Ta objawia się jednolitym żółto-brunatnym kolorem zęba – jest to tak naprawdę kolor zębiny, która nie ma warstwy ochronnej w postaci szkliwa.

Ponadto korony zębów z hipoplazją są zniekształcone – stożkowate, cylindryczne. Pacjenci określają je jako "pofałdowane". Zęby z cienką warstwą szkliwa nie posiadają punktów stycznych, co może sprzyjać chorobom przyzębia i wadom zgryzu.

Hipoplazja i wady szkliwa u dzieci

Zaburzenia rozwoju szkliwa występują jako zmętnienie (nieprzezierność) oraz niedorozwój (wspomniana już hipoplazja). Hipomineralizacja szkliwa jest przykładem tego pierwszego. Obecne białe plamki na zębach świadczą o nieprawidłowym procesie mineralizacji.

Fluoroza spowodowana jest nadmiernym przyjmowaniem fluoru podczas rozwoju zębów. Jest to choroba należąca do hipomineralizacji. Manifestujące się w niej brunatne lub białe plamki na szkliwie są nieestetyczne i układają się w pasy, cętkowania lub zagłębienia. Zmiany te są symetryczne, tzn. występują na tych samych zębach po przeciwnej stronie łuku zębowego.

Hipoplazja szkliwa – jak leczyć?

Jeżeli podejrzewa się zaburzenia rozwoju szkliwa powinno się zgłosić do lekarza stomatologa w celu diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zęby ze słabo zmineralizowanym szkliwem lub jego brakiem są szczególnie narażone na występowanie procesów próchnicowych. Należy w dokładny sposób dbać o prawidłową higienę jamy ustnej z wykorzystaniem szczoteczek o miękkim włosiu, past oraz płukanek z fluorem.

Jeśli lekarz zaleci, trzeba używać past ze zwiększoną dawką fluoru. Powinno się unikać słodyczy oraz kwaśnych produktów, a jeśli się je spożyje – należy przepłukać jamę ustną wodą oraz wyszczotkować zęby ok. 30 minut po skonsumowaniu. Warto wdrożyć inne zabiegi profilaktyczne, jak np. lakowanie zębów u dzieci czy też fluoryzację, ale o tym na pewno poinformuje lekarz stomatolog. Hipoplazja szkliwa prowadząca do wady zgryzu musi być skonsultowana ze specjalistą ortodoncji.

Zaburzenia mineralizacji szkliwa, a więc też fluoroza, są leczone poprzez wcieranie w zęby przez lekarza w odpowiednich odstępach czasu preparatów kompozytowych.

Plamki na szkliwie można zlikwidować m.in. poprzez wybielanie zębów w gabinecie stomatologicznym. Jeżeli ta metoda zawiedzie, lekarz z pewnością zaproponuje pacjentowi licówki kompozytowe lub porcelanowe.

Brak szkliwa na zębach stałych u dziecka lub zniszczone szkliwo można zastąpić materiałem kompozytowym lub koronami protetycznymi.

Bruzdy na zębach (koronach) spowodowane hipoplazją, które przeszkadzają pacjentowi, należy leczyć, stosując kompozyty bądź licówki.