Aparat podniebienny – rodzaje, wskazania, efekty, cena

Aparaty na podniebienie – rodzaje i efekt stosowania

Podczas leczenia ortodontycznego aparatami stałymi cienkołukowymi często istnieje konieczność zastosowania dodatkowych aparatów grubołukowych, na przykład położonych na podniebieniu. Aparaty podniebienne są zazwyczaj mocowane do metalowych pierścieni, umieszczanych na stałe na zębach trzonowych i dodatkowych elementów z grubego łuku.

W zależności od rodzaju aparatu spełniają one różne funkcje podczas procesu leczniczego.

Wśród aparatów na podniebienie najpopularniejsze są:

• Bi-Helix i Quad-Helix – służą do rozszerzania łuku górnego i przemieszczenia zębów do przedsionka jamy ustnej. Mocowane są do pierścieni na zębach trzonowych łuku górnego.
• Łuk podniebienny Goshgariana – łączy pierścienie na zębach trzonowych górnych pierwszych lub drugich, ma na celu stabilizować położenie trzonowców, poszerzać łuk zębowy, powodować zwężenie łuku, rotacje zębów trzonowych i inne, pożądane przez stomatologa ruchy zębów.
• Ekspander podniebienny niklowo-tytanowy – określany też jako ekspander ortodontyczny, jest to jeden z najczęściej używanych aparatów dodatkowych, służy do rozszerzania łuku górnego, rotacji i przemieszczania ku tyłowi zębów trzonowych.
• Pendulum – aparat mocowany do zębów przedtrzonowych oraz trzonowych, którego celem jest dotylne przesuwanie zębów trzonowych.
• Zmodyfikowany łuk podniebienny do leczenia zgryzu przewieszonego – idealnie sprawdza się do leczenia zgryzu przewieszonego obejmującego tylko jeden ząb w szczęce, mocowany jest do zębów trzonowych oraz do zęba podlegającego przemieszczeniu.

To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie

• Płytka Nance’a – nazywana często płytką podniebienną, składa się z z okrągłego drutu przylutowanego do pierścieni na zębach trzonowych oraz płytki przylegającej do podniebienia. Jego zadaniem jest utrzymanie zębów trzonowych w pożądanej pozycji, czyli zwiększenia ich zakotwienia. Zazwyczaj używana jest po dystalizacji zębów trzonowych (tzn. po ich przesuwaniu ku tyłowi) lub po leczeniu wad z grupy dotylnych z użyciem ekstrakcji.
• Rotator podniebienny – służy do odrotowywania zębów trzonowych.
• Aparaty służące do rozszerzania szwu podniebiennego, takie jak: aparat Haasa, aparat ze śrubą hyrax – są to aparaty rozszerzające szczękę, stosowane w przypadku jej niewystarczającego wzrostu na szerokość.

Aparat podniebienny – wskazania

Aparaty podniebienne są stosowane w przypadkach, gdy leczenie tylko aparatami cienkołukowymi może okazać się niewystarczające. Znaczne rotacje zębów trzonowych, z racji ich dużej masy i powierzchni korzeni, mogą być trudne do poprawnego ustawienia jedynie przy użyciu zwykłego aparatu.

W przypadkach znacznego zwężenia szczęki, oprócz przesunięcia zębów często konieczna jest jej rozbudowa, którą łatwiej uzyskać dzięki aparatom na podniebienie. W niektórych przypadkach są one biernie umieszczone w jamie ustnej, by nie zaprzepaścić wyników już przeprowadzonych wcześniej etapów leczenia.

W zależności od oczekiwanego wyniku leczenia i tego, co należy wykonać, lekarz w razie potrzeby dobiera dodatkowy aparat na podniebienie.

Czy guzek na podniebieniu jest objawem choroby?

Łuk podniebienny – jak czyścić?

Większość z tych aparatów nie wymaga dodatkowego postępowania ze strony leczonego, poza utrzymaniem ich w stanie idealnej higieny, która przez ten aparat może być utrudniona. Zarówno jak przy leczeniu zwykłym aparatem, tak i przy użyciu dodatkowych elementów wskazane jest posiadanie irygatora. Irygator jest urządzeniem, które przez specjalną końcówkę pozwala na czyszczenie trudno dostępnych powierzchni przy użyciu wody wyrzucanej pod dużym ciśnieniem. Ułatwia to znacznie higienę zarówno młodszym pacjentom, jak i dorosłym. Pozwala na wypłukanie resztek pożywienia spod trudno dostępnych elementów aparatu, co zapobiega nieprzyjemnym konsekwencjom, takim jak przyrośnięcie aparatu do podniebienia.

Aparaty te są aktywowane przez lekarza prowadzącego leczenie na zwykłych wizytach kontrolnych – nie wymagają one zazwyczaj dodatkowych wizyt w gabinecie stomatologicznym.

Przeczytaj: Ból szczęki – możliwe przyczyny

Ile czasu nosi się łuk podniebienny?

Przy otrzymaniu informacji o konieczności założenia dodatkowego aparatu najczęściej pada pytanie, jak długo się go nosi. W zależności od planu leczenia i wady, w większości przypadków aparaty te są użytkowane wyłącznie przez pewien okres z całego leczenia ortodontycznego, najczęściej około pół roku. W przypadku aparatów mających na celu utrzymanie zębów w pożądanej pozycji, np. płytki podniebiennej nierzadko jest ona stosowana przez cały okres leczenia klasycznym aparatem.

Jedzenie i seplenienie z łukiem podniebiennym

Czynności fizjologiczne, jak jedzenie czy mowa, w początkowym okresie mogą być utrudnione, ze względu na konieczność przyzwyczajenia języka do mniejszej objętości jamy ustnej – część miejsca na język zajmuje aparat. Przez pierwsze kilka dni pacjent ćwiczy połykanie i często zgłasza seplenienie, jednak po upływie krótkiego czasu wszystkie problemy z tymi aparatami mijają.

Czy aparat na podniebienie boli?

Zakładanie aparatów podniebiennych nie boli, jednak w czasie leczenia mogą wystąpić pewne dolegliwości bólowe, wynikające z przemieszczania się zębów i rozszerzania kości. Ból zależy od osobniczej wrażliwości pacjenta – niektórzy nie odczuwają żadnego dyskomfortu, a dla innych jest bardzo silny nie tylko przy użyciu aparatu podniebiennego, ale również przy zwykłym aparacie cienkołukowym.

Jaka jest cena aparatów podniebiennych?

Koszt aparatu podniebiennego waha się w zależności od gabinetu stomatologicznego oraz od rodzaju aparatu. Cena aparatów mniej zaawansowanych, jak ekspander ortodontyczny, wynosi zazwyczaj około kilkuset złotych, zaś aparaty ze śrubą Hyrax mogą kosztować 1000–2000 złotych. Wizyty kontrolne najczęściej nie są dodatkowo płatne – są zawarte w cenie kontrolnej wizyty ortodontycznej z klasycznym aparatem.