Kwas hialuronowy – co to jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie, zabiegi, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne

Czym jest kwas hialuronowy?

Kwas hialuronowy (ang. hyaluronic acid – HA) to jeden z glikozaminoglikanów o wyjątkowych właściwościach pielęgnacyjnych, ochronnych i naprawczych. Poza możliwością związania 1000 razy więcej wody niż wynosi jego masa, kwas hialuronowy wpływa na metabolizm tkanki łącznej poprzez wiązanie czynników wzrostu.

Kwas hialuronowy występuje w tkankach organizmów żywych w postaci soli sodowej, czyli hialuronianu sodu. Jego unikalną cechą jest nieswoistość tkankowa i gatunkowa, co sprawia, że niezależnie od tego, czy występuje u człowieka, czy u zwierzęcia, ma taką samą budowę chemiczną.

Kwas hialuronowy to humektant, który jest istotnym elementem macierzy zewnątrzkomórkowej tkanki łącznej, z której zbudowana jest skóra. Należy do składników hydrofilowych, czyli mających powinowactwo do wody, które wspierają odbudowę bariery naskórkowej. Chroni ona skórę przed podrażnieniami oraz niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych.

Rodzaje kwasu hialuronowego

W zależności od wielkości cząsteczki, która warunkuje m.in. głębokość i efekt działania, wyróżnia się trzy formy strukturalne kwasu hialuronowego:

• małocząsteczkowy kwas hialuronowy – bierze udział w ostatnim etapie gojenia się ran. Dzięki niskiej masie cząsteczkowej kwas hialuronowy wnika w głębsze warstwy naskórka;
• średniocząsteczkowy kwas hialuronowy – stymuluje procesy naczyniotwórcze i immunologiczne oraz działa przeciwzapalnie. Poza tym silnie nawilża warstwę rogową naskórka oraz krótkotrwale wygładza skórę;
• wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy – wykazuje właściwości przeciwzapalne, zabezpieczające przed uszkodzeniem tkanek i zapewniające ich integralność oraz właściwości immunosupresyjne. Ponadto redukuje proces tworzenia się blizn.

Jakie właściwości wykazuje kwas hialuronowy?

Wielofunkcyjność i wielowymiarowość kwas hialuronowego wynika z jego właściwości:

• nawilżających;
• nawadniających;
• uelastyczniających;
• pobudzających namnażanie się fibroblastów;
• wspomagające regenerację uszkodzonych komórek i gojenie się ran;
• ochronnych przed: promieniowaniem UV i innymi szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi;
• antyoksydacyjnych;
• przeciwświądowych;
• immunoregulujących;
• pełnienia funkcji cząsteczki sygnałowej.

Jak działa kwas hialuronowy na twarz?

Ilość kwasu hialuronowego w skórze maleje wraz z wiekiem, co wynika z upośledzenia funkcji fibroblastów. Pomiędzy 25 a 50 rokiem życia ilość kwasu hialuronowego w skórze zostaje zredukowana o połowę, co negatywnie przekłada się na jej zdrowie i wygląd. Natomiast po ukończeniu 80 lat ulega całkowitemu zanikowi.

Można go uzupełniać poprzez aplikację zewnętrzną, czyli kosmetyki z kwasem hialuronowym przeznaczone do skóry twarzy lub ciała, zabiegi z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej oraz suplementację doustną.

Kwas hialuronowy działa wielowymiarowo, co jest szczególnie widoczne w obrębie twarzy:

• zapewnia optymalne nawilżenie skóry i blokadę przed ucieczką wody z naskórka;
• zwiększa elastyczność skóry;
• poprawia napięcie skóry;
• wygładza drobne zmarszczki;
• łagodzi podrażnienia skóry;
• chroni skórę przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych;
• poprawia koloryt cery.

Wskazania do zastosowania kwasu hialuronowego

Kwas hialuronowy w największej ilości występuje w skórze człowieka, a dokładniej w przestrzeni międzykomórkowej. To sprawia, że nadaje się on do każdego rodzaju skóry. Wśród wskazań do jego zastosowania wymienia się m.in.:

• pierwsze oznaki starzenia się skóry;
• zmarszczki o różnych głębokościach;
• zmiany rysów twarzy, wynikające z wieku;
• chęć wymodelowania poszczególnych części ciała;
• niski poziom nawilżenia skóry;
• wysuszenie skóry;
• utrata jędrności i elastyczności skóry;
• trudności w gojeniu się podrażnień skóry.

Kwas hialuronowy – przeciwwskazania

Kwas hialuronowy nie może być podany w drodze iniekcji w ciąży i czasie karmienia piersią oraz podczas chorób ogólnoustrojowych czy autoimmunologicznych i infekcji skóry. Innym, ważnym przeciwwskazaniem do zastosowania kwasu hialuronowego są choroby nowotworowe.

Zastosowanie kwasu hialuronowego

W medycynie kwas hialuronowy wykorzystuje się do licznych celów, służących poprawie zdrowia i funkcjonalności poszczególnych narządów oraz tkanek. Znajduje on zastosowanie m.in. w: dermatologii, okulistyce, ortopedii, urologii i chirurgii ogólnej.

W celach estetycznych kwas hialuronowy stosuje się w formie nieusieciowanej do rewitalizacji skóry, a usieciowanej do wypełnień zmarszczek, bruzd i poprawy proporcji twarzy.

Dzięki dostępności zabiegów z kwasem hialuronowym, wiele osób rezygnuje z inwazyjnych operacji z zakresu chirurgii plastycznej, na rzecz mało inwazyjnego i bezpiecznego zabiegu iniekcji kwasem hialuronowym.

W kosmetologii i kosmetyce docenia się wieloaspektowy, korzystny wpływ HA na tkanki. Jest on aplikowany na skórę w formie kosmetyków oraz koktajli z substancjami aktywnymi, przeznaczonymi do wprowadzania w głębsze warstwy naskórka i skóry właściwej za pomocą specjalistycznej aparatury.

Kosmetyki z kwasem hialuronowym

Kwas hialuronowy to składnik o szerokim zastosowaniu kosmetycznym. Jest podstawową dobrych kremów nawilżających oraz większości kosmetyków pielęgnacyjnych, ochronnych i przeciwstarzeniowych. Omawiana substancja jest też chętnie dodawana do preparatów kosmetycznych przeciwko rozstępom i cellulitowi.

Zazwyczaj działają one na powierzchni skóry, czyli w obrębie naskórka. Wyjątkiem są preparaty, w których kwas hialuronowy został zamknięty w liposomach, które mają możliwość migracji do skóry właściwej.

Stężenie kwasu hialuronowego w kosmetykach do zastosowania domowego nie powinno przekraczać 2%. Omawiana substancja powinna być używana w codziennej pielęgnacji szczególnie w przypadku cer dojrzałych, suchych i z problemami.

Dodanie kwasu hialuronowego do kosmetyków sprawia, że zyskują one:

• właściwości nawilżające;
• ochronę przed wyschnięciem produktu kosmetycznego;
• właściwości zmniejszające TEWL, czy transepidermalną utratę wody z naskórka;
• ochronę zewnętrznej warstwy naskórka (rogowej) przed negatywnym działaniem czynników zewnętrznych;
• właściwości uelastyczniające skórę.

Suplementy diety z kwasem hialuronowym

Przyjmowanie suplementów diety, które zawierają w składzie kwas hialuronowy, uważa się za skuteczny sposób poprawy jakości skóry. Wynika to z faktu, że po podaniu zostaje on wchłonięty i przetransportowany przez układ limfatyczny do miejsca przeznaczenia. Stymuluje on produkcje endogennego kwasu hialuronowego, co przekłada się na opóźnienie procesów starzenia się skóry.

Kwas hialuronowy w kosmetologii i medycynie estetycznej – zabiegi

W medycynie estetycznej kwas hialuronowy w formie usieciowanej wykorzystuje się głównie do zabiegów spłycających bruzdy i zmarszczki, jako wypełniacz tkanek miękkich.

W kosmetologii kwas hialuronowy wprowadza się do skóry poprzez mezoterapię igłową. Roztwór kwasu hialuronowego w ampułkach wykorzystuje się do aplikacji poprzez mezoterapię mikroigłową czy dermapen, a także mezoterapię bezigłową.

Czy kwas hialuronowy ma skutki uboczne?

Czysty kwas hialuronowy jest biozgodny z organizmem człowieka, co przekłada się na to, że nie uczula i nie wywołuje efektów ubocznych. To bezpieczny składnik kosmetyków, który nie wykazuje toksyczności ani działania drażniącego.

Skutki uboczne zdarzają się jedynie w przypadkach: łączenia go z innymi substancjami, nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu czy użycia wątpliwej jakości preparatu.