Spadek libido u kobiet i mężczyzn – jakie są przyczyny i jak temu zaradzić?

Czym jest spadek libido?

Spadek libido to inaczej zmniejszenie popędu seksualnego. Niektórzy określają problem jako zmniejszenie ochoty na seks. Nie można wyznaczyć normy libido w populacji, ponieważ różni się ona indywidualnie. Aby podejrzewać spadek libido, należy wziąć pod uwagę trzy kryteria: trwały lub nawracający brak zainteresowania współżyciem seksualnym i/lub masturbacją; brak fantazji/myśli o tematyce erotycznej; zauważenie przez pacjenta powyższych dwóch objawów i odczuwanie z ich powodu dyskomfortu psychicznego.

Oczywiście, aby szukać pomocy czy to ze strony lekarza, czy terapeuty, niekonieczne jest wystąpienie aż tak skrajnych objawów, gdyż jest to cecha indywidualna, różna u każdego człowieka.

Spadek libido może być wywołany przez różne przyczyny, wśród których szczególne miejsce zajmują zmiany hormonalne oraz czynniki psychologiczne charakteryzujące się wyjątkową specyfiką. W niektórych przypadkach zmniejszenie popędu seksualnego wynika z chorób (ginekologicznych, urologicznych czy ogólnoustrojowych), operacji, zmęczenia, nałogów czy przyjmowania niektórych leków.

Zmniejszone libido określa się jako hipolibidemię. Klinicznie stwierdza się ją, gdy w wywiadzie brak zainteresowanie seksem występuje powyżej pół roku.

To też może Cię zainteresować: Jak depresja wpływa na seks?

Jakie są przyczyny spadku libido?

Niektóre z przyczyn spadku libido związane są z wiekiem i fizjologicznym procesem starzenia się, często również brakiem akceptacji dla zmian, jakie zachodzą w organizmie. Duża część potencjalnych przyczyn ma ścisły związek ze starością i przekwitaniem. Wiele czynników ujawnia się więc dopiero u starszych osób, kiedy to (wraz z upływem lat) może dojść do obniżenia libido.

Seksuolodzy wskazują na szereg przyczyn spadku libido u obu płci. Są to:

• zaburzenia hormonalne,
• choroby lub uszkodzenia mechaniczne narządów płciowych – powodują ból, świąd, pieczenie, dyskomfort w czasie stosunku,
• przyjmowanie leków – różnego rodzaju leki, na przykład normujące ciśnienie, antydepresyjne czy tabletki antykoncepcyjne mogą powodować zmniejszone zainteresowanie seksem,
• strach przed ciążą – często wynika z braku zaufania do metody antykoncepcyjnej.

Przeczytaj też: Czy istnieją tabletki na potencję dla kobiet?

Wiele przyczyn spadku libido ma swoje źródło w problemach natury psychicznej. Do zaburzeń wpływających na zmniejszenie zainteresowania seksem należą: depresja, przewlekły stres, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, niska samoocena, nieprzyjemne przeżycia seksualne, molestowanie seksualne lub gwałt w przeszłości.

Inną kategorię przyczyn spadku libido, bez względu na wiek, stanowią problemy w związku, np.: brak bliskości lub zaufania, negatywne nastawienie do seksu, monotonia lub brak bliskości, niewierność, nierozwiązane konflikty, nieśmiałość w wyrażaniu potrzeb seksualnych.

Zobacz też: Roleplaying, czyli odgrywanie ról w seksie

Ważną grupę przyczyn problemów z libido stanowią organiczne choroby ogólnoustrojowe. Wśród tych najczęstszych wymienia się:

• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzycę,
• chorobę niedokrwienną serca,
• choroby układu kostno-stawowego,
• zaburzenia hormonalne, jak np. nadczynność tarczycy,
• choroby neurologiczne, np stwardnienie rozsiane,
• otyłość i nadwagę.

Ważną, a często niedostrzeganą przez partnerów przyczyną spadku libido, jest przemęczenie, które może wiązać się z chorobą, jaką jest zespół przewlekłego zmęczenia .

Inną przyczyną pogorszenia libido jest obturacyjny bezdech senny. U pacjentów z tym schorzeniem występuje w nocy: zatrzymanie oddechu, głośne, uporczywe chrapanie czy wybudzanie się ze snu. W dzień są oni ospali, rozdrażnieni, mają bóle głowy oraz problemy z koncentracją. Ponadto zespół obturacyjnego bezdechu sennego prowadzi do obniżenia stężenia testosteronu we krwi.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Spadek libido u mężczyzn

Do chorób oraz stanów, mogących wiązać się ze spadkiem libido u mężczyzn, należą:

• zaburzenia wytrysku – mogą przybrać postać: braku wytrysku, bolesnego wytrysku, wytrysku wstecznego;
• zaburzenia erekcji – trudności z osiągnięciem oraz utrzymaniem erekcji – problemy te zaczynają pojawiać się głównie po 40. roku życia;
• choroby gruczołu krokowego – przerost prostaty, zapalenie prostaty czy efekt leczenia zmian nowotworowych gruczołu krokowego;
• lęk przed zajściem w ciążę u partnerki;
• zaburzenia hormonalne, np.: niedobór testosteronu (w niedorozwoju gonad, cukrzycy, otyłości, chorobach wątroby lub nerek), nadmiar prolaktyny (między innymi w przebiegu guza przysadki wydzielającego ten hormon w nadmiarze), brak równowagi w poziomie hormonów tarczycy;
• przebyte zabiegi operacyjne w okolicy krocza;
• tak zwana męska menopauza określana jako andropauza, a ostatnio w terminologii medycznej jako zespół PADAM – jest to zespół niedoboru męskich hormonów (niedobór testosteronu), pojawiający się wraz ze starzeniem się organizmu, zazwyczaj po 40. roku życia;
• przewlekły ból;
• leki, szczególnie niektóre substancje stosowane w leczeniu depresji (fluoksetyna, paroksetyna) oraz padaczki.

Nie bez znaczenia pozostają także nałogi. Zarówno nadmierne spożywanie wyrobów alkoholowych lub narkotyków, jak i palenie tytoniu wpływają negatywnie na potencję. O ile konsumpcja alkoholu w małych dawkach może spowodować ośmielenie, wyższą samoocenę i zwiększenie libido, o tyle częste picie dużych ilości alkoholu prowadzi do obniżenia stężenia testosteronu odpowiedzialnego za popęd seksualny. Palenie tytoniu kurczy naczynia krwionośne w całym organizmie, również w obrębie narządów płciowych, co zmniejsza w nich przepływ krwi i utrudnia współżycie.

Zobacz też: Niskie libido u mężczyzn

Spadek libido u kobiet

Do chorób oraz stanów mogących wiązać się ze spadkiem libido u kobiet należą:

• menopauza, która ma negatywny wpływ na sferę psychiczną kobiety, a objawy wypadowe – takie jak uderzenia gorąca, zimne poty czy rozdrażnienie – zmniejszają ochotę na seks;
• niedobór estrogenów pojawiający się w okresie menopauzy jest przyczyną wielu niekorzystnych zmian w obrębie narządów płciowych kobiety – powoduje suchość pochwy i zwiększa ryzyko wystąpienia mikrourazów oraz infekcji intymnych;
• zabiegi operacyjne w obrębie piersi czy narządu rodnego (mogą wpływać na samoocenę i powodować zaburzenia funkcji seksualnych);
• ból podczas stosunku bez uchwytnej przyczyny (łac. dyspareunia);
• endometrioza – choroba, w której błona śluzowa macicy jest zlokalizowana również w nieprawidłowych, niefizjologicznych miejscach, np. jajowodzie, jajniku, szyjce macicy; usunięcie nieprawidłowej tkanki może wyleczyć dolegliwości bólowe;
• zespół napięcia przedmiesiączkowego;
• ciąża oraz okres karmienia piersią ze względu na: wahania hormonalne, zmęczenie, stres oraz zmiany w wyglądzie fizycznym;
• trudności z zajściem w ciążę będące powodem: stresu, frustracji, wahań nastroju i poczucia presji.

Wśród przyczyn niskiego libido u kobiet należy wymienić także lęk przed zajściem w ciążę.

Jak leczyć spadek libido?

Bywa, że problem ze spadkiem libido nie ustępuje, wówczas niezbędna jest wizyta u lekarza lub psychologa. Zdecydowanie należy otworzyć się przed specjalistą i opowiedzieć o swoich problemach dotyczących sfery seksualnej, gdyż są one częścią naszego zdrowia. Dzięki zgłoszeniu niepokojących objawów być może uda się wykryć groźne schorzenie we wczesnym okresie rozwoju, co będzie skutkowało pełnym wyleczeniem. Ponadto, jeśli spadek libido nie jest wywołany przez poważną chorobę organiczną, lekarz może zasugerować wiele opcji zmniejszenia tej dolegliwości, czy to w sposób farmakologiczny, operacyjny, czy poprzez zalecenie wsparcia terapeuty.

Kobieta zgłaszająca się do ginekologa z powodu spadku libido powinna oczekiwać pełnego badania ginekologicznego, również z wykonaniem ultrasonografii przezpochwowej i przezbrzusznej. Podczas badania lekarz może sprawdzić bolesność oraz wymiary narządów rodnych. Zlecone mogą zostać badania krwi w celu oceny poziomu hormonów, a także: morfologia krwi obwodowej, profil lipidowy, próby wątrobowe i ocena poziomu cukru we krwi. Jeżeli podstawowe badania nie wykażą zaburzeń, możliwe będzie wystawienie skierowania do specjalisty, np. z zakresu seksuologii czy psychiatrii, szczególnie w przypadku podejrzenia problemów psychologicznych u pacjenta.

Mężczyzna powinien spodziewać się przede wszystkim długiej i szczerej rozmowy. Może być niezbędne wykonanie badań dodatkowych, w tym laboratoryjnych. Istotnym elementem diagnostyki jest dla lekarza informacja o przyjmowanych lekach.

Sposoby na podwyższenie libido

Leczenie spadku libido zależy od jego przyczyny. Jeżeli przyjmowane przez pacjenta leki upośledzają jego popęd seksualny, zazwyczaj mogą być zamienione na inne. Choroba podstawowa wymaga wnikliwej diagnostyki. Bywa, że to problemy z libido i np. towarzyszące mu zaburzenia erekcji są jednym z objawów podstępnie rozwijającej się cukrzycy lub nadciśnienia. Stąd konieczność wykonania badań i szczerej rozmowy z lekarzem.

W przypadku niedoboru estrogenów u kobiet możliwe jest rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej, czy to systemowej (np. w postaci doustnych tabelek, plastrów), czy miejscowej (żel lub krążek).

U mężczyzn w przypadku niedoboru testosteronu również możliwa jest terapia zastępcza. Jako że niejednokrotnie przyczyny psychologiczne i socjalne są powodem spadku libido, pomocne może być udanie się do terapeuty.

Aby zadbać o libido, należy unikać złych nawyków w codziennym życiu, tzn.: rzucić nałogi, uprawiać sport, zminimalizować stres, zadbać o prawidłową komunikację w związku. Mimo tego, że problem spadku libido dotyczy tylko jednego z partnerów, druga osoba może czuć się odtrącona i niekochana, co często wywołuje spięcia wpływające na dalszy spadek libido. Należy opowiedzieć partnerowi o swoich odczuciach i problemach, a nie odtrącać go.

Skutecznym sposobem na libido mogą okazać się preparaty dostępne bez recepty. W przypadku mężczyzn jest to dehydroepiandrosteron – hormon, który w organizmie ulega przemianom do testosteronu. W przypadku kobiet korzystne może okazać się suplementowanie L-argininy i wyciągu z żeń-szenia.