Leki a seks – jakie leki obniżają libido?

Czym jest libido?

Potocznie terminy libido i popęd seksualny stosuje się zamiennie. Termin Libido wprowadził do psychologii Zygmunt Freud i tłumaczył je jako energię, popęd. Dzisiaj jako libido rozumie się zainteresowanie, pragnienie i dążenie do seksu a także zaangażowanie w czynności seksualne. Na to, jak duże jest libido u człowieka mają wpływ: biologia, psychika i uwarunkowania społeczne. Na poziomie biologicznym popęd seksualny powiązany jest z działaniem hormonów płciowych oraz neuroprzekaźniki. Przyjmuje się, że mężczyźni mają większy popęd seksualny niż kobiety. Największą motywację do zaspokajania potrzeb seksualnych mają mężczyźni do 35 roku. Poziom libido jest mocno zależny od poziomu testosteronu.

U kobiet najwyższy poziom libido występuje w okolicach 30 roku życia i utrzymuje się na dobrym poziomie nawet do 45 roku życia, maleje wraz z okresem menopauzy. Przy stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej, satysfakcjonujący poziom libido może utrzymywać się dłużej.

Przeczytaj też: Czy istnieją tabletki na potencję dla kobiet?

Leki zmniejszające ochotę na seks

Do leków zmniejszających ochotę na seks (czyli obniżających libido) należą przede wszystkim:

1. leki stosowane w chorobach krążenia (np. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca),
2. leki psychotropowe (neuroleptyki),
3. leki hipolipemizujące, czyli obniżające poziom cholesterolu we krwi,
4. leki hormonalne.

Leki stosowane w chorobach krążenia a libido

Należy pamiętać, że tylko niektóre preparaty lecznicze mają wpływ na sprawność seksualną. Zmniejszenie ochoty na seks oraz inne zaburzenia seksualne są zazwyczaj działaniem niepożądanym leków, wynikającym z mechanizmów ich działania. Dlatego też, gdy pacjent skarży się z powodu pogorszenia funkcji seksualnych i wiąże to z przyjmowaniem farmaceutyku (zwłaszcza nowo wprowadzonego leku lub po zwiększeniu dawki leku dotychczas stosowanego) powinien zgłosić ten problem swojemu lekarzowi prowadzącemu, który ustali czy dany lek mógł wywołać taki skutek uboczny i ewentualnie zaproponuje inny, skuteczny preparat.

Najbardziej aktywne seksualnie są osoby poniżej 60 roku życia, coraz więcej osób w tej grupie wiekowej zaczyna przewlekłe leczenie farmakologiczne w wyniku różnych schorzeń. Najczęściej pacjenci zmagają się z chorobami układu krążenia, takimi jak choroba wieńcowa i nadciśnienie tętnicze. Leki stosowane w terapii tych schorzeń mogą być przyczyną dysfunkcji seksualnych. I tak, nieselektywne B – blokery, leki moczopędne (diuretyki) czy blokery kanału wapniowego mogą być odpowiedzialne za problemy ze wzwodem (tj. problemów z uzyskaniem bądź utrzymaniem erekcji) u mężczyzn przewlekle przyjmujących te preparaty. Z kolei, inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEi) pozbawione są tego niekorzystnego efektu. U kobiet, niekorzystne działanie na sferę seksualną wyżej wymienionych leków nie jest tak oczywiste jak w przypadku płci męskiej, w badaniach podkreśla się większą rolę czynnika psychologicznego. Nie mniej jednak, w trakcie farmakoterapii obserwuje się przypadki zaburzeń lubrykacji (brak odpowiedniego nawilżenia pochwy)czy obniżenie libido u kobiet. Ponadto, spironolakton – lek stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego czy niewydolności serca, może powodować zaburzenia libido zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Leki psychotropowe (neuroleptyki) – wpływ na sprawność seksualną

Aktualnie, odnotowuje się wzrost zapadalności na choroby dotyczące sfery psychicznej człowieka, szczególnie zwiększa się ilość pacjentów cierpiących z powodu depresji, dlatego też leki przeciwdepresyjne stanowią bardzo rozpowszechnioną grupę farmaceutyków w populacji. Szacuje się, że problemy związane z seksem dotyczą, aż 60 % chorych na depresję. Neuroleptyki oraz antydepresanty stosowane w leczeniu schorzeń psychiatrycznych (np. w schizofrenii, depresji, zaburzeniach lękowych) mogą przyczyniać do występowania zaburzeń seksualnych u przedstawicieli obu płci, np. zmniejszenie libido czy zaburzenia potencji. Leki te wpływają na przekaźnictwo nerwowe dopaminergiczne, obniżając stężenie dopaminy w organizmie. Dopamina jest jedną z substancji odpowiedzialnych za reakcje seksualne. Należy pamiętać, że problemy związane z seksem mogą stanowić wynik samej choroby.

Niektóre leki przeciwdepresyjne mają wpływ na wszystkie 3 reakcje seksualne, mianowicie na popęd seksualny (zaburzenia popędu seksualnego), podniecenie oraz przeżywanie orgazmu. Te działania niepożądane wywołują przede wszystkim trójcykliczne leki przeciwdepresyjne oraz inhibitory monoaminooksydazy. Ponadto, inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI), powszechnie stosowane w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych mogą odpowiadać za spadek popędu płciowego oraz osłabienie wrażliwości na bodźce seksualne.

Satysfakcja związana z życiem seksualnym stanowi jeden z elementów, wpływających pozytywnie na terapię depresji. Problemy seksualne powstałe w wyniku stosowania farmakoterapii, szczególnie u młodych ludzi mogą być przyczyną dodatkowej frustracji, dlatego leczenie powinno być odpowiednio dobrane do potrzeb pacjenta. Gdy nie jest możliwe odstawienie leku lub jego zamiana na równie skuteczny, nie powodujący zaburzeń seksualnych lekarz może zaproponować pacjentowi tzw. schemat „drug holiday”, polegający na odstawieniu preparatu przed planowanym stosunkiem płciowym (zazwyczaj na ok. 48 godzin przed).

Leki obniżające stężenie cholesterolu we krwi a libido

Leki hipolipemizujące wykorzystywane są w walce z nadmiernym stężeniem cholesterolu w organizmie. Należą do nich przede wszystkim takie leki jak : fibraty, ezytymib oraz statyny. Statyny stanowią ponadto nieocenione leki będące podstawą terapii choroby niedokrwiennej serca. Niekorzystny efekt wyżej wymienionych preparatów w zakresie funkcji seksualnych dotyczy głównie płci męskiej. Wykazano, że wśród mężczyzn stosujących leki hipolipemizujące występuje zwiększony odsetek osób, mających problemy z erekcją. Statyny nasilać mogą również już istniejące zaburzenia potencji.

Leki hormonalne a popęd płciowy

Jedynymi z najpopularniejszych leków hormonalnych stosowanych przez kobiety są preparaty, zawierające progesteron i estrogen, będące syntetycznymi żeńskimi hormonami płciowymi. Preparaty te stanowią podstawę antykoncepcji hormonalnej, służącej zapobieganiu niechcianej ciąży. W zależności od rodzaju leku, stosunku substancji czynnych oraz indywidualnego garnituru hormonalnego tabletki antykoncepcyjne mogą powodować obniżenie libido jak i jego podwyższenie. Za osłabienie popędu płciowego odpowiedzialny jest głównie progesteron, dlatego też preparaty zawierające tylko jego pochodne bądź z niewielką dawką estrogenów mogą być odpowiedzialne za zmniejszenie ochoty na seks. Działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej mogą być wyeliminowane poprzez dobranie odpowiedniego preparatu dla danej pacjentki (np. preparatu trójfazowego czy o zwiększonej dawce estrogenu). Czasem zniesienie skutków ubocznych może przynieść zmiana drogi podania hormonów np. z doustnej na transdermalną (przezskórną).

Leczenie hormonalne stosowane jest również u mężczyzn. Może opierać się na farmakoterapii preparatami, hamującymi działanie męskich hormonów płciowych (androgenów) np. cyproteron stosowany m.in. w leczeniu raku gruczołu krokowego. W wyniku jego działania dochodzi do znacznego obniżenia libido oraz zaburzeń erekcji. Z kolei, u mężczyzn przyjmujących suplementację testosteronu efekt jest odwrotny – popęd seksualny ulega zwiększeniu.

Obejrzyj film z seksuologiem – leki a problemy z libido

Wypowiedź seksuologa – leki obniżające libido