Zabiegi po porodzie

Jakie zabiegi wykonuje się po porodzie?

Po porodzie fizjologicznym położnica przebywa jeszcze co najmniej 2 godziny na sali porodowej. W tym czasie dokonuje się kontroli kanału rodnego pod względem urazów i uszkodzeń. Za pomocą wzierników pochwowych na ogół bez trudności można zauważyć obrażenia szyjki macicy, pęknięcie pochwy. Po dokonanej kontroli dokonuje się zeszycia powstałych obrażeń oraz zeszycia uprzednio naciętego krocza. Szycie uszkodzonych tkanek i krocza wykonuje się w znieczuleniu miejscowym za pomocą wchłanianych nici chirurgicznych.

W przypadku wątpliwości co do całości urodzonego łożyska, przeprowadza się zabieg wyłyżeczkowania jamy macicy. Wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym krótkotrwałym. Polega on na wprowadzeniu do jamy macicy specjalnej łyżki, za pomocą której „skrobiąc”, usuwa się z jamy macicy ewentualne pozostałości popłodu (łożysko, błony płodowe).

Po wykonaniu wszystkich niezbędnych czynności na sali porodowej oraz sprawdzeniu wysokości dna i obkurczania mięśnia macicy, położnica jest przewożona do oddziału położniczego.

Aktywność kobiety po porodzie

Położnica po porodzie fizjologicznym powinna wstać z łóżka po upływie 6-8 godzin od porodu. Wczesne uruchamianie, wstawanie i chodzenie po porodzie fizjologicznym jest bardzo korzystne dla prawidłowego przebiegu połogu:

• sprzyja lepszemu przepływowi krwi zapobiegając zakrzepicy,
• przyspiesza proces zwijania się mięśnia macicy,
• ułatwia wydalanie odchodów z jamy macicy,
• poprawia funkcję pęcherza moczowego i ułatwia oddawanie moczu,
• przyspiesza powrót napięcia mięśni brzucha,
• usprawnia oddychanie, przez co zapobiega powikłaniom płucnym.

Położnica po porodzie fizjologicznym wypisywana jest do domu w 2-3-ciej dobie po porodzie.

Czytaj również: Pęknięcie macicy – przyczyny, objawy, postępowanie

Postępowanie po cięciu cesarskim

Położnica po cięciu cesarskim bezpośrednio po zabiegu jest przewożona na salę pooperacyjną, w której przebywa 24 godziny. Podczas pobytu na sali pooperacyjnej kontrolowane są podstawowe parametry życiowe: ciśnienie tętnicze krwi, tętno, czynności oddechowe. Po czasie ścisłego nadzoru położnica zostaje przewieziona na oddział położniczo-noworodkowy. W przypadku cięcia cesarskiego ryzyko powikłań dotyczy zarówno samego zabiegu, jak i znieczulenia koniecznego do wykonania operacji. Otwarcie powłok brzusznych i bezpośredni kontakt z zawartością jamy brzusznej powoduje, że ryzyko jest bardzo poważne. Do najczęstszych powikłań zaliczamy uszkodzenia:

• pęcherza moczowego,
• naczyń krwionośnych jamy brzusznej,
• jelit.

Operowanie w jałowym obszarze jamy brzusznej wiąże się z ryzykiem zakażenia pooperacyjnego. Przedłużające się krwawienie może być niebezpieczne dla zdrowia i życia rodzącej, gdyż mogą prowadzić do zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). Do problemów anestezjologicznych związanych ze znieczuleniem najpoważniejsze są powikłania znieczulenia ogólnego, obejmujące obok negatywnego wpływu na płód poprzez wywołaną stosowanymi lekami depresję oddechową, także bardzo ważne konsekwencje wywołane aspiracją kwaśnej treści żołądkowej do płuc rodzącej. Jest to tzw. zespół Mendelssona, czyli zachłystowe zapalenie płuc. Aktualnie zaleca się tzw. znieczulenia przewodowe, np. znieczulenie podpajeczynówkowe lub znieczulenie zewnątrzoponowe. Są one podawane do okolicy lędźwiowej kręgosłupa i obejmują znieczuleniem dolną połową ciała. Rodzące w trakcie zabiegu są przytomne, mogą rozmawiać z zespołem operacyjnym, usłyszeć i zobaczyć swoje dziecko zaraz po porodzie.

Po zabiegu pacjentka pozostaje w pozycji leżącej przez co najmniej 6 godzin. Powinna pamiętać o zakazie przyginania głowy do klatki piersiowej i wykonywania gwałtownych skłonów do przodu. Do niekorzystnych następstw znieczulenia podpajęczynówkowego mogą należeć popunkcyjne bóle głowy.

Położnicę uruchamia się po całkowitym ustąpieniu objawów związanym ze znieczuleniem (a więc wtedy, gdy wróci jej pełne czucie w kończynach dolnych). Jałowy opatrunek, którym zaopatrzono ranę pooperacyjną na sali operacyjnej zazwyczaj zdejmuje się po około ośmiu godzinach od wykonania cięcia cesarskiego. Następnie tylko dezynfekuje i pozostawia bez nakładania opatrunku. Szwy zazwyczaj są rozpuszczalne. Ból pooperacyjny jest problemem od momentu operacji do około 3-ciej doby, potem zmniejsza się. W tym czasie podaje się środki przeciwbólowe w zależności od potrzeb. Pierwszy posiłek po porodzie drogą operacyjną położnica otrzymuje w różnym czasie. Uzależnione to jest od techniki zabiegu i od przebiegu okresu pooperacyjnego. Tuż po zabiegu dożylnie podaje się płyny fizjologiczne, potem wodę przegotowaną, herbatę, kleik, suchary i od około czwartej doby stosuje się dietę lekkostrawną. Po cięciu cesarskim położnica jest wypisywana do domu w około 4-5 dobie.

Czytaj również: Depresja poporodowa – przyczyny, objawy, leczenie

Ewentualne powikłania po porodzie

Powszechnie uważa się, że cięcie cesarskie jest komfortowym sposobem porodu zarówno dla matki, jak dla dziecka. Jednak umieralność matek po cięciu cesarskim jest znacznie wyższa niż po porodzie siłami natury, ze względu na większy ciężar gatunkowy powikłań występujących po otwarciu jamy otrzewnej. Natomiast dla noworodka gwałtowne przejście z łagodnego środowiska płynu owodniowego do suchego i mało przyjaznego środowiska atmosferycznego często wiąże się z nasileniem adaptacyjnych zaburzeń oddychania i niższą skalą Apgar. Zdarzają się też bardzo rzadkie inne sytuacje w czasie cięcia cesarskiego, takie jak uszkodzenie zwłaszcza niedojrzałego płodu przy trudnym wydobyciu lub nieumyślne zranienie podczas szybkiej interwencji w sytuacji objawów zagrożenia życia płodu.