Poród – jak przebiega, fazy, rodzaje, ile trwa?

Objawy porodu – jakie sygnały świadczą o rozpoczęciu się akcji porodowej?

Do objawów porodu należą: regularne skurcze, odejście czopa śluzowego i odejście wód płodowych.

Twoje ciało przygotowuje się do porodu przez całe tygodnie i jeszcze na długo przed wyznaczonym przez lekarza, orientacyjnym terminem rozwiązania ciąży, wysyła Ci sygnały, które o tej gotowości świadczą. Jednym z nich są skurcze przepowiadające (skurcze Braxtona-Hicksa), czyli nieregularne i zwykle niebolesne skurcze macicy, które pojawiają się w drugiej połowie ciąży.

Pod koniec III trymestru zaobserwujesz także obniżenie się dziecka w miednicy, co sprawi, że łatwiej będzie Ci oddychać, ale zwiększy się ucisk na pęcherz moczowy.

Inne zwiastuny porodu to:

• odejście śluzowego czopa,
• wahania nastroju,
• odejście wód płodowych,
• pojawienie się regularnej czynności skurczowej macicy (skurcze są bolesne i pojawiają się w coraz krótszych odstępach czasu).

Odejście wód płodowych to znak, że powinnaś jak najszybciej udać się do szpitala. Pęknięcie błon płodowych sprawia, że płód zostaje pozbawiony naturalnej, mechanicznej ochrony przed patogenami, co sprzyja przedostawaniu się drobnoustrojów do jamy macicy, a więc i zakażeniu.

Poród drogami natury – jak wygląda poród naturalny?

Poród naturalny to poród, w czasie którego dziecko przychodzi na świat przez drogi rodne kobiety, bez żadnej pomocy lub z drobną pomocą z zewnątrz. Warto zaznaczyć, że nie każdy poród fizjologiczny (drogami natury) jest porodem naturalnym. Jeśli poród zostanie wywołany, nie możemy mówić o naturalności, ponieważ dokonano istotnej interwencji medycznej, która miała wpływ na jego przebieg.

Akcja porodowa zazwyczaj rozpoczyna się między 38. a 42. tygodniem ciąży. Możemy wyróżnić cztery fazy porodu naturalnego. Każda z nich charakteryzuje się nieco inną dynamiką i pracą, jaką musi wykonać kobieta, by powitać na świecie swojego maluszka.

Pierwszy okres porodu – okres rozwierania się szyjki macicy

I okres porodu trwa od rozpoczęcia się regularnej czynności skurczowej macicy (skurcze co 10 minut, trwające od 30 do 45 sekund), aż do pełnego rozwarcia się szyjki macicy (na około 10 cm). W tej fazie zwykle dochodzi też do pęknięcia błon płodowych i odpłynięcia płynu owodniowego.

Wody płodowe powinny być przejrzyste, pozbawione brzydkiego zapachu i mieć lekko żółte zabarwienie. Zmiany w kolorze, konsystencji i zapachu wód płodowych mogą świadczyć o stanie płodu, np. zielone wody płodowe występują, gdy płód odda smółkę w łonie matki, a czerwone wody płodowe to wody podbarwione krwią. Oprócz skurczów w pierwszej fazie porodu możesz doświadczyć także biegunki, nudności i wymiotów. W ten sposób Twoje ciało oczyszcza się przed porodem.

Kiedy dotrzesz na salę porodową, położna „podepnie” Cię pod KTG, czyli sprzęt, który umożliwia monitorowanie dobrostanu płodu. Aby złagodzić ból związany z rozwieraniem się szyjki macicy, możesz stosować różne pozycje wertykalne, skakać na piłce lub wziąć ciepły prysznic. Przykre bóle w okolicy krzyżowej złagodzi masaż.

Pierwsza faza porodu trwa najdłużej. U pierwiastek, czyli kobiet, które jeszcze nie rodziły, I okres porodu może trwać od 9 do 18 godzin, natomiast u wieloródek – od 6 do 12 godzin.

Drugi okres porodu – okres od pełnego rozwarcia szyjki macicy do urodzenia dziecka

Kiedy szyjka macicy osiągnie pełne rozwarcie, rozpoczyna się druga, najbardziej bolesna faza porodu. W tym momencie doświadczysz silnych skurczów partych i koncentracji bólu w okolicy krocza i odbytu. Możesz mieć wrażenie, że Twoje ciało przejmuje nad Tobą kontrolę. Skurcze parte powoli wypychają dziecko na zewnątrz. Jeśli ustawienie płodu jest prawidłowe, to najpierw rodzi się główka maluszka, potem jego barki i reszta ciała.

W II okresie porodu bardzo ważna jest Twoja współpraca z położną. Skup się na oddechu i słuchaj jej instrukcji, a pozwoli Ci to uniknąć różnych komplikacji, takich jak np. pękniecie krocza. Nie zgadzaj się na nacięcie krocza bez wyraźnych wskazań medycznych. Dobra położna będzie chronić tkanki krocza i nie sięgnie po nożyczki, by ułatwić sobie pracę.

Jakie niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego możesz zastosować? Pomogą Ci techniki oddechowe i ćwiczenia relaksacyjne. Ulgę w bólu przyniesie też stosowanie ciepłych okładów na krocze. Pamiętaj, że jeśli chcesz skorzystać z bardziej zaawansowanych technik łagodzenia bólu porodowego, masz prawo zdecydować się na znieczulenie zewnątrzoponowe. Trzeba je podać w momencie, gdy szyjka macicy będzie rozwarta na 4-5 cm, a więc dużo wcześniej.

Drugi okres porodu może potrwać do 2 godzin u pierworódki i do godziny u wieloródki. Jeśli poród się przedłuża lub gdy pojawią się komplikacje, lekarz może zdecydować o operacyjnym zakończeniu ciąży przez cesarskie cięcie. II faza porodu kończy się, kiedy dziecko znajdzie się w Twoich ramionach.

Trzeci okres porodu – urodzenie, wydalenie łożyska

Trzecia faza porodu to czas wydalenia łożyska. Zwykle rodzi się ono kilka – kilkanaście minut po urodzeniu dziecka, a w jego wydalaniu pomagają skurcze parte potęgowane przez oksytocynę, która wydziela się w kontakcie skin to skin matki i dziecka.

Łożysko ma postać brązowego, mięsistego dysku o średnicy około 20 cm i wadze 1 kg. Rodzi się w sposób bezbolesny, a kiedy zostanie wydalone poza jamę macicy – położna musi je zbadać. Łożysko musi urodzić się w całości, a jeśli jego fragment utkwi w macicy, konieczne będzie łyżeczkowanie jamy macicy, czyli mechaniczne oczyszczenie macicy z resztek tkanek. Wspomniana wyżej procedura zapobiega krwotokom poporodowym i innym komplikacjom, takim jak np. sepsa. Co się dzieje z łożyskiem po porodzie? Zostaje ono zutylizowane wraz z innymi odpadami medycznymi.

Czwarty okres porodu – obserwacja mamy i dziecka, wczesny okres poporodowy

Czwarta faza porodu obejmuje 2-godzinny okres, kiedy to mama i dziecko przebywają na sali porodowej, a personel medyczny monitoruje ich stan i zajmuje się uzupełnianiem dokumentacji medycznej. Jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, pacjentka wraz z noworodkiem zostaje przeniesiona na oddział położniczy, gdzie opiekę nad nią przejmuje inny zespół medyczny. Na oddziale położniczym świeżo upieczona mama uczy się opieki nad dzieckiem i karmienia piersią. Noworodek ma tutaj wykonywane wszystkie konieczne badania przesiewowe.

Poród naturalny – zaopatrzenie obrażeń poporodowych

Po porodzie fizjologicznym konieczna jest ocena obrażeń poporodowych oraz zaopatrzenie i zszycie ran, jeśli wymaga tego sytuacja. Personel medyczny powinien ocenić stan szyjki macicy, ścian pochwy, warg sromowych oraz okolicy cewki moczowej i odbytu.

W czasie porodu naturalnego może dojść do pęknięcia krocza, które różnicuje się następująco:

• pęknięcie I stopnia – uszkodzenie śluzówki pochwy,
• pęknięcie II stopnia – uszkodzenie śluzówki pochwy i mięśni krocza,
• pęknięcie III stopnia – uszkodzenie śluzówki pochwy, mięśni krocza i zwieracza odbytu,
• pęknięcie IV stopnia – jak wyżej plus przerwanie ciągłości śluzówki odbytu.

Można zapobiec pęknięciu krocza przy porodzie poprzez samodzielny masaż krocza prowadzony przed porodem. W tym celu można też udać się do fizjoterapeutki uroginekologicznej, która pomoże przygotować delikatne tkanki do porodu.

Episitomia, czyli nacięcie krocza, nie jest sposobem na zmniejszenie obrażeń przy porodzie. Jest to przestarzała procedura medyczna, której nie praktykuje się w szpitalach w zachodniej Europie. Nacięcie nie chroni przed poważnymi urazami krocza, a wręcz samo taki uraz wywołuje, co wydłuża czas powrotu do normalnej aktywności po porodzie.

Poród – jakie są rodzaje porodów?

Poród niejedno ma imię. Możemy więc wyróżnić:

• poród fizjologiczny, czyli drogami natury,
• poród naturalny, czyli poród fizjologiczny bez żadnej interwencji medycznej,
• poród przez cesarskie cięcie, czyli poród operacyjny,
• poród zabiegowy, czyli z użyciem kleszczy lub wyciągacza próżniowego,
• poród domowy, czyli poród poza szpitalem, ale z opieką położnej,
• poród w wodzie, czyli poród w specjalnej wannie,
• poród lotosowy,
• hipnoporód.

Wybór rodzaju porodu zależy od wielu czynników i może być indywidualną decyzją kobiety, opartą na jej potrzebach, przekonaniach czy wcześniejszych doświadczeniach na sali porodowej. Porody zabiegowe i operacyjne wykonuje się tylko i wyłącznie z konkretnych wskazań medycznych, za zgodą ginekologa-położnika.