Objawy nadczynności tarczycy

Hormony a nadczynność tarczycy

Nasilenie objawów klinicznych najczęściej odzwierciedla stopień nadczynności tarczycy (hipertyreozy) i stan ogólny pacjenta. Szczegółowa analiza objawów jest podstawą do postawienia prawidłowej diagnozy, co pozwala na odpowiednio szybkie zastosowanie właściwego leczenia.

Nadmierne oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki widać szczególnie w ich wpływie na układ nerwowy i sercowo-naczyniowy. Objawy są bardzo różne – mogą przybrać postać izolowaną lub pojawić się w grupie. Oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki w przebiegu hipertyrezoy prowadzi do hipermetabolizmu. Pacjenci skarżą się na zwiększoną ciepłotę ciała, uczucie kołatania serca. Stwierdza się podwyższone ciśnienie tętnicze. Chory cierpi na bezsenność, staje się nerwowy, pobudzony, nie może skupić uwagi. Wzrasta przemiana materii, chory chudnie, może tracić włosy.

Nadczynność tarczycy a układ nerwowy

Nadmiar hormonów tarczycy wywiera wpływ na układ nerwowy w postaci:

• pobudzenia nerwowego i psychicznego,
• nadmiernej ruchliwości chorego,
• trudności ze skupieniem uwagi i koncentracją,
• gonitwy myśli, niepokoju, płaczliwości,
• stanów lękowych, nawet zaburzeń psychicznych,
• chwiejności emocjonalnej,
• bezsenności lub skróconego, płytkiego snu,
• chaotycznych ruchów.

Nadczynność tarczycy a układ krążenia

Hipertyreoza oznacza zmiany w układzie sercowo-naczyniowym. Mogą pojawić się:

• uczucie stałego kołatania serca, przyspieszenie nawet do 150/min.,
• uczucie dławienia za mostkiem i inne dolegliwości, sugerujące chorobę niedokrwienną serca,
• napady częstoskurczu,
• przyspieszenie czynności serca w spoczynku,
• nadkomorowe zaburzenia rytmu serca, najczęściej migotanie przedsionków,
• wzrost skurczowego i spadek rozkurczowego ciśnienia tętniczego,
• wzrost amplitudy tętna,
• zwiększona objętość minutowa serca.

Nadczynność tarczycy a mięśnie

Charakterystyczne dla nadczynności tarczycy są zmiany w układzie mięśniowym:

• osłabienie mięśniowe dotyczy głównie mięśni prostowników, napięcie, zesztywnienie mięśni (trudności z wchodzeniem na schody),
• drżenie rąk i palców (niemożność utrzymania długopisu), niekiedy drżenie całego ciała,
• rzadko osłabienie mięśni klatki piersiowej – może być przyczyną duszności,
• słaby uścisk dłoni,
• obrzęk przedgoleniowy (w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa).

Nadczynność tarczycy a metabolizm

Wzmożone oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki oznacza zwiększenie metabolizmu:

• źle znoszona wysoka temperatura otoczenia,
• skóra – ciepła, wilgotna, aksamitna, całe ciało pokryte lepkim potem,
• znaczny spadek masy ciała,
• stałe uczucie gorąca,
• wzmożone pragnienie,
• wzmożone łaknienie,
• zmniejszona tolerancja glukozy, zwiększone wytwarzanie glukozy – hiperglikemia,
• wzrastający katabolizm cholesterolu – hipocholesterolemia,
• wzrastająca przemiana i zapotrzebowanie na witaminy A, B₁, B₆,
• przeważające stany podgorączkowe,
• wysychanie błony śluzowej jamy ustnej,
• biegunki – duża ilość stolców bez bolesnego parcia.

Nadczynność tarczycy a oczy

Nadczynność tarczycy kojarzona jest z występowaniem wytrzeszczu, co w fachowej literaturze nosi miano oftalmopatii tarczycowej lub orbitopatii tarczycowej. Inne objawy oczne to:

• uczucie wypychania gałek ocznych,
• upośledzenie ruchomości gałek ocznych,
• światłowstręt, łzawienie, obrzęk powiek, nawet podwójne widzenie,
• objaw Stellwaga – rzadkie mruganie powiek,
• objaw Möbiusa – odskakiwanie gałki ocznej przy próbie patrzenia zbieżnego,
• rozbiegane, błyszczące oczy, wyraz przerażenia w oczach.

Objawy nieswoiste nadczynności tarczycy

Zmienia się także sam gruczoł tarczowy. Nadczynności tarczycy towarzyszyć może:

• bolesność i powiększenie gruczołu tarczowego (wole),
• trudności w połykaniu i oddychaniu,
• szmer naczyniowy nad tarczycą – głównie choroba Gravesa-Basedowa.

Mogą pojawić się także inne objawy:

• kruchość paznokci,
• wypadanie włosów,
• nadmierna potliwość,
• skąpe i skrócone miesiączki u kobiet,
• osteoporoza na skutek zwiększonego metabolizmu wapnia,
• niecharakterystyczne bóle brzucha,
• naczynia skórne powiększone i rozszerzone.

Nie wszystkie przedstawione objawy są specyficzne. Największą uwagę należy zwrócić na objawy krążeniowe i związane z układem nerwowym. Może zdarzyć się, że w pierwszej kolejności zwrócą uwagę takie objawy jak: potliwość, osłabienie, apatia, a nie bardziej charakterystyczne jak tachykardia czy pobudzenie psychoruchowe. Sama rozmowa i zachowanie się może zdradzić objawy choroby, np. w postaci nadmiernego pobudzenia czy nerwowości.