Zwyrodnienia spojówek

Zwyrodnienia spojówki – tłuszczyk

Tłuszczyk to częsta zmiana zwyrodnieniowa spojówki pojawiająca się u osób dorosłych. Z reguły występuje obustronnie na spojówce gałkowej w obszarze szpary powiekowej.

Tłuszczyk powstaje najprawdopodobniej na skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe ze światła dziennego, co wpływa na zmianę struktury kolagenu i daje objaw małych żółtawobiałych, miękkich guzków, zlokalizowanych głównie na spojówce po stronie nosowej (rzadziej skroniowej).

Zwykle przebieg choroby jest bezobjawowy i nie wymaga leczenia. Na ogół zmiany rosną powoli lub wcale. Jedynym stanem, który predysponuje do terapii farmakologicznej jest ostre zapalenie w obrębie tłuszczyka. Leczenie polega wówczas na krótkotrwałym podawaniu małych dawek kortykosteroidów lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Niekiedy zdarza się, że tłuszczyk jest stanem poprzedzającym wystąpienie skrzydlika.

Zwyrodnienia spojówki – skrzydlik

Skrzydlik jest włóknisto-naczyniowym rozrostem spojówki gałkowej, przyjmującym postać skrzydłowatej błony. Umiejscawia się w obszarze szpary powiekowej, zazwyczaj po stronie nosowej. Ma kształt trójkąta, którego wierzchołek skierowany jest w stronę rogówki, na którą stopniowo narasta.

Skrzydlik powstaje najprawdopodobniej na skutek podrażnienia spojówki przez zbyt silne promieniowanie ultrafioletowe, pyły, suche i wietrzne środowisko, gdyż rozwija się przede wszystkim u osób narażonych na działanie drażniące tych czynników (głównie mieszkających w gorącym klimacie).

Często dużym problemem optycznym są zmiany rozrostowe skrzydlika nachodzące na obszar rogówki i naciekające na warstwę właściwą. Gdy proces jest zaawansowany może stać się przyczyną przesłonięcia źrenicy a tym samym osi widzenia, co wpływa na decyzję o chirurgicznym usunięcia skrzydlika.

Dużym utrudnieniem jest nawrotowość zmian. Niejednokrotnie wznowy charakteryzują się bardziej agresywnym wzrostem niż zmiany pierwotne, dlatego z reguły nie operuje się skrzydlika, który nie powoduje defektu widzenia. Obecnie stosowane metody oprócz wycięcia zmian proponują uzupełnienie ubytku autologicznym przeszczepem spojówki. Po terapii wspomaganej autotransplantacją zauważono bowiem znacznie mniejszy odsetek nawrotów.

W przypadku zmian zwyrodnieniowych jak tłuszczyk czy skrzydlik ważną kwestią pozostaje odpowiednia profilaktyka. Jest to szczególnie istotne dla osób zamieszkujących gorące klimaty, bądź pracujących w warunkach predysponujących do rozwoju ów zmian. Należy więc chronić wzrok nosząc okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV lub ochronne gogle podczas pracy, aby zapobiec wysuszeniu
i podrażnieniu spojówek.

Skrzydlik rzekomy i złogi wapniowe

Skrzydlik rzekomy Jest następstwem przebytych oparzeń termicznych lub chemicznych. Powstające blizny pooparzeniowe przyczyniają się do powstania fałdu, imitującego skrzydlika. W przeciwieństwie do niego, skrzydlik rzekomy nie jest jednak zrośnięty z podłożem i nie ulega rozrostowi.

Złogi wapniowe występują zazwyczaj u osób starszych lub rozwijają się na skutek przewlekłego zapalenia gruczołów tarczkowych Meiboma (wydzielających łój odpowiedzialny za prawidłowe natłuszczenie brzegów powiek i uszczelnienie szpary powiekowej). Mają postać małych, licznych biało-żółtych owalnych złogów. Z reguły nie stanowią problemu i nie wymagają leczenia, te większe mogą powodować urazy mechaniczne przylegającej bezpośrednio rogówki i wówczas należy je usunąć.

Nadmiar spojówki i torbiel retencyjna

Prawdopodobnie rozwija się na skutek współwystępowania zmian związanych z wiekiem oraz chorób tylnego brzegu powieki dolnej.

Zazwyczaj objawia się nadmiernym łzawieniem, spowodowanym mechanicznym zamknięciem dolnych punktów łzowych. Może również wystąpić uczucie obecności ciała obcego w oku podczas patrzenia w dół.

Leczenie opiera się głównie na lokalnym podawaniu kropli nawilżających do worka spojówkowego,a w stanach bardzo zaawansowanych na częściowym wycięciu spojówki.

Torbiel retencyjna jest to mała, cienkościenna, wypełniona bezbarwnym płynem torbiel. Zazwyczaj nie powoduje dolegliwości. Jeżeli jednak towarzyszy jej dyskomfort lub stanowi istotny problem kosmetyczny można wykonać punkcję za pomocą igły.