Ostry atak jaskry

Ostry atak jaskry – przyczyny

Ostre zamknięcie kata przesączania, zwanego też ostrym atakiem jaskry należy do nagłych schorzeń narządu wzroku, wymagających pilnej interwencji okulistycznej. Przyczyną tego stanu jest nagłe zamknięcie kąta przesączania przez nasadę tęczówki, co uniemożliwia odpływ cieczy wodnistej z oka. Istnieją dwa mechanizmy zamknięcia kąta. Mechanizm z blokiem źrenicznym związany jest z przyleganiem tęczówki do soczewki na dużej powierzchni.

W takiej sytuacji ciecz wodnista nie może przechodzić przez otwór źreniczny do komory przedniej. Gromadzi się wówczas w komorze tylnej i powoduje przesuwanie się obwodowej części tęczówki ku przodowi i zablokowanie siateczki beleczkowania. Drugi mechanizm, bez bloku źrenicznego, jest związany z obecnością zmian patologicznych w biegunie tylnym gałki ocznej. Może to być obrzęk, zapalenie, guzy błony naczyniowej lub siatkówki. Zmiany te wpływają na położenie przepony tęczówkowo-soczewkowej przesuwając ją do przodu, co prowadzi do przesłonięcia kąta przesączania.

Ostry atak jaskry – jakie daje objawy?

Pacjent zgłasza ból gałki ocznej i głowy (typowo w okolicy czoła oraz skroni), zaburzenia widzenia w postaci obniżenia ostrości wzroku oraz widzenia tęczowych kół wokół źródeł światła oraz zaczerwienienie oka. Mogą się również pojawić objawy ogólne, najczęściej nudności i wymioty.

W badaniu okulistycznym zaobserwować można oprócz obniżenia ostrości wzroku, znaczny wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego (50-100 mmHg), obrzęk rogówki, poszerzoną, słabo reagującą na światło źrenicę, spłyconą komorę przednią, czasami z łagodnym wysiękiem, a także poszerzenie naczyń rąbkowych. Badanie dna oka może być utrudnione ze względu na obrzęk rogówki.

Czytaj również: Zaćma wrodzona – przyczyny, objawy, leczenie

Ostry atak jaskry – diagnostyka

Diagnostykę ostrego zamknięcia kąta należy rozpocząć od wywiadu zebranego od pacjenta. Trzeba uwzględnić również choroby ogólne i okulistyczne. Kolejnym krokiem jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz badanie w lampie szczelinowej. Pomocna jest także gonioskopia drugiego oka. Badanie to pozwala ocenić strukturę kąta przesączania. W tym przypadku gonioskopia oka towarzyszącego ukazuje wąski, zagrażający zamknięciem kąt przesączania.

Ostry atak jaskry – postępowanie

Postępowanie terapeutyczne ma na celu przede wszystkim zapobiec uszkodzeniu nerwu wzrokowego. Powinno prowadzić ono do jak najszybszego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Stosuje się miejscowo leki w postaci kropli lub podawane ogólnie drogą dożylną bądź doustną, a także miejscowe preparaty steroidowe. W razie potrzeby można podać pacjentowi leki przeciwbólowe i przeciwwymiotne.

Ostry atak jaskry – obwodowa irydotomia laserowa

Po obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego i uzyskaniu przezierności rogówki, wykonuje się obwodową irydotomię laserową. Jest ona również zalecana w oku towarzyszącym i ma charakter prewencyjny, to znaczy zapobiegania ostremu zamknięciu kąta przesączania. Irydotomia laserowa ma na celu przywrócenie przepływu cieczy wodnistej z komory tylnej do przedniej. Polega ona na wykonaniu laserem otworu w obwodowej części tęczówki.

W niektórych sytuacjach przeprowadzenie takiego zabiegu nie jest możliwe ze względu na brak przezierności rogówki, znaczne spłycenie komory przedniej, trwałe zamknięcie kąta przesączania przez zrosty. Bardzo ważna jest również współpraca ze strony pacjenta. Laserowa irydotomia obwodowa jest postępowaniem stosunkowo bezpiecznym, ale mogą pojawić się powikłania. W czasie zabiegu może dojść do krwawienia z naczyń tęczówki. Najczęściej ustaje ono samoistnie bądź pod wpływem niewielkiego ucisku. Bardzo rzadko dochodzi do uszkodzenia soczewki lub śródbłonka rogówki. Po zabiegu może wystąpić wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego lub łagodny odczyn zapalny w komorze przedniej. Do innych, sporadycznych powikłań należą: oparzenie plamki, zrosty przednie (między tęczówką a rogówką), a także jaskra złośliwa. Jeśli otwór irydotomijny nie jest przysłonięty przez powiekę górną pacjenci mogą odczuwać olśnienie i dwojenie jednooczne. Dlatego ważna jest odpowiednia lokalizacja otworu. Może także dojść do zamknięcia otworu.

W różnicowaniu ostrego zamknięcia kąta należy brać pod uwagę nie tylko stany okulistyczne, na przykład zapalenie błony naczyniowej czy inne postaci jaskry, ale także stany neurologiczne czyli migrenę czy klasterowe bóle głowy.

Ostry atak jaskry – zespół poatakowy

Następstwem ostrego zamknięcia kąta jest zespół poatakowy (tzw. stan po ostrym zamknięciu kąta). Pojawiają się wówczas charakterystyczne zmiany, które można zaobserwować w lampie szczelinowej. Najważniejsze, będące jednocześnie wykładnikiem przebytego ostrego zamknięcia kąta, są centralne zmętnienia torebkowe lub podtorebkowe soczewki, zwane Glaucomflecken.