Trądzik niemowlęcy – przyczyny, objawy kliniczne i leczenie

Trądzik, to schorzenie dermatologiczne, które większości z nas kojarzy się przede wszystkim z okresem dojrzewania. Należy mieć świadomość, że trądzik może pojawić się już u noworodków, niemowląt, a także u dzieci w wieku szkolnym. Trądzik występujący u niemowląt nazywany jest powszechnie trądzikiem niemowlęcym (Acne infantum).

Trądzik niemowlęcy – przyczyny

Trądzik niemowlęcy w dużym stopniu warunkowany jest przez geny. Z badań wynika, że nawet u 50% chorych niemowląt rodzice lub rodzeństwo cierpieli na ciężki trądzik w okresie dojrzewania. Co ciekawe, trądzik niemowlęcy częściej obserwowany jest u chłopców, niż u dziewczynek. Pojawiają się również doniesienia, mówiące o wpływie nieprawidłowości hormonalnych na pojawienie się trądziku u niemowląt. Przyczyn upatruje się w podwyższonym stężeniu androgenów – czyli tak zwanych męskich hormonów płciowych.

Kolejna teoria jeszcze w inny sposób tłumaczy pojawienie się trądziku u niemowląt. Mianowicie, do pojawienia się trądziku może predysponować fizjologiczna w pierwszym roku życia nadaktywność warstwy siatkowatej kory nadnerczy. Właśnie ta warstwa kory nadnerczy odpowiada za syntetyzowanie androgenów (czyli testosteronu i dehydroepiandrosteronu). Trądzik pojawiłby się w tym czasie u niemowląt, które są predysponowane genetycznie do pojawienia się tego schorzenia dermatologicznego.

Objawy trądziku niemowlęcego

Trądzik niemowląt pod względem obrazu klinicznego jest podobny do klasycznego trądziku, występującego w okresie dojrzewania. Do objawów klinicznych tego schorzenia należy przede wszystkim obecność na skórze takich zmian, jak krosty, grudki, zaskórniki i wykwity grudkowo - torbielowate. Te zmiany skórne lokalizują się przede wszystkim na twarzy niemowlęcia. Średni czas trwania choroby wynosi kilka miesięcy.

Niestety, przebieg trądziku niemowląt jest zazwyczaj cięższy, niż trądziku typowego dla młodzieży w okresie dojrzewania. Z badań wynika, że przebieg od umiarkowanego do ciężkiego dotyczy większości przypadków niemowląt z trądzikiem, z kolei w okresie dojrzewania, przebieg od umiarkowanego do ciężkiego występuje w około jednej trzeciej przypadków. Należy zaznaczyć, że u 17-56% niemowląt z trądzikiem dochodzi do pojawienia się blizn, dlatego tak ważne jest odpowiednio wczesne podjęcie leczenia tego schorzenia.

Trądzik niemowlęcy – leczenie

Leczenie trądziku niemowląt w wielu aspektach pokrywa się z leczeniem stosowanym w przebiegu trądziku okresu pokwitania. W leczeniu trądziku niemowlęcego zastosowanie znajdują następujące substancje:

• nadtlenek benzoilu –jest to substancja stosowana miejscowo, o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i zmniejszającym wydzielanie łoju i wolnych kwasów tłuszczowych. Substancja ta ma również działanie wysuszające i przeciwświądowe;
• tlenek cynku – zewnętrzne stosowanie preparatów z tlenkiem cynku pozwala na osiągnięcie efektu przeciwzapalnego, wysuszającego i ściągającego;
• adapalen – czyli związek, który wpływa na zmniejszenie powstawania zaskórników, a także posiada działanie zmniejszające stan zapalny i hamujące rozwój bakterii;
• kwas azelainowy – krem z kwasem azelainowym hamuje wytwarzanie kwasów tłuszczowych, hamuje rozwój bakterii, a co więcej – zmniejsza widoczność przebarwień, które mogą powstawać na skórze w związku ze zmianami trądzikowymi.

Trądzik niemowlęcy – antybiotyki

Trądzik niemowlęcy można leczyć również z użyciem antybiotyków stosowanych miejscowo, takich jak erytromycyna i klindamycyna. Trądzik niemowlęcy o ciężkim przebiegu może wymagać leczenia ogólnego. W tym przypadku stosuje się antybiotyki z grupy makrolidów – czyli erytromycynę, a także w wyjątkowych przypadkach retinoidy. Retinoidy to pochodne witaminy A, zmniejszające aktywność gruczołów łojowych, a także hamujące ich rozrost.

Należy mieć na uwadze fakt, że w leczeniu trądziku niemowlęcego nie powinno się stosować antybiotyków z grupy tetracyklin, ponieważ tetracykliny mogą spowodować przebarwienie i uszkodzenie zębów lub opóźnienie rozwoju kośćca. Z tego względu, antybiotyki te są przeciwwskazane do stosowania u dzieci do 12 roku życia.

Trądzik niemowlęcy – różnicowanie

Zmiany skórne przypominające trądzik niemowlęcy mogą być wywołane przez inne schorzenia dermatologiczne. Do chorób, z którymi należy różnicować trądzik niemowlęcy należy przede wszystkim.

Schorzenia o podobnych objawach do trądziku niemowlęcego:

• zapalenie okołoustne (perioral dermatitis) - w schorzeniu tym mamy do czynienia z pojawieniem się grudek wokół oczu i ust. Jak odróżnić zapalenie okołoustne od trądziku niemowląt? Przede wszystkim, w zapaleniu okołoustnym nie mamy do czynienia z krostami i zaskórnikami - te zmiany skórne są typowe dla trądziku. Do przyczyn zapalenia okołoustnego należy między innymi stosowanie sterydów miejscowych na skórę twarzy. Miejscowa sterydoterapia jest stosowana w przypadku atopowego zapalenia skóry;
• osutka trądzikopodobna - tego rodzaju osutka może wynikać ze stosowania na skórę twarzy tłustych kosmetyków lub też stosowania doustnych glikokortykosteroidów.

Trądzik niemowlęcy czy trądzik noworodkowy?

Zmiany trądzikowe mogą wystąpić nawet u dzieci od razu po urodzeniu. Trądzik noworodkowy występuje do 6 tygodnia życia dziecka. W porównaniu do trądziku niemowlęcego, trądzik noworodkowy charakteryzuje się łagodnym samoograniczającym się przebiegiem. Zakłada się, że przyczyną trądziku noworodkowego są androgeny pochodzenia matczynego, które dostają się do organizmu płodu drogą łożyska, jeszcze podczas życia wewnątrzmacicznego.

Trądzik niemowlęcy – jak postępować?

Co robić, gdy zauważymy na twarzy naszego dziecka zmiany przypominające trądzik? W takiej sytuacji należy przede wszystkim jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą dermatologiem lub pediatrą. Wiele przypadków trądziku niemowlęcego może wiązać się z powikłaniem w postaci pozostawienia blizn, dlatego wczesna diagnoza, jak i wczesne podjęcie terapii jest tak ważne.

Pielęgnacja skóry z trądzikiem niemowlęcym

W przypadku stwierdzenia u dziecka trądziku niemowlęcego:

• nie należy bez konsultacji z lekarzem pediatrą stosować dostępnych bez recepty preparatów na trądzik niemowlęcy,
• nie należy trzeć skóry dziecka,
• zabiegi higieniczne należy powtarzać z taką samą częstotliwości jak do tej pory, gdyż trądzik niemowlęcy nie jest spowodowany brakami w higienie, a zbyt intensywne mycie może pogłębić podrażnienie skóry,
• nie należy stosować tłustych balsamów na skórę dziecka, gdyż mogą one zaostrzyć objawy choroby,
• kremy i kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry małego dziecka stosować należy ostrożnie i dokładnie obserwować skórę dziecka oraz jej reakcję na dany preparat oraz przerwać stosowanie takiego produktu, jeśli tylko stan skóry niemowlaka się pogorszy,
• skórę twarzy myć tylko przeznaczonym do tego mydłem lub specjalną kostką i delikatnie spłukiwać wodą,
• należy delikatnie osuszać skórę dziecka i unikać tarcia.

Wideo: wypowiedź dermatologa na temat trądziku noworodkowego i trądziku niemowlęcego