Raczkowanie - co to, kiedy dziecko zaczyna raczkować, jak zachęcić

Kiedy dziecko zaczyna raczkować?

Dziecko może zacząć raczkować już od szóstego miesiąca życia, najczęściej uczy się raczkować około dziewiątego miesiąca, lecz nie jest to regułą. Przeważnie jednak dzieci zaczynają raczkować około 9-11 miesiąca życia lecz każde dziecko trzeba traktować indywidualnie, niektóre dzieci zaczynają raczkować wcześniej, inne później.

Część z nich całkowicie omija ten etap i od razu zaczyna chodzić, aczkolwiek ta grupa jest w mniejszości. Raczkowanie to etap poprzedzający chodzenie, dziecku łatwiej utrzymać równowagę podpierając się na rączkach ponieważ w tym okresie to właśnie ręce są silniejsze od nógkilkumiesięcznego dziecka. Jeżeli po ukończeniu pierwszego roku życia dziecko nie okazuje zainteresowania, ani nie podejmuje prób pierwszego przemieszczania się lub ma problemy z koordynacją ruchową, rodzice powinni skonsultować się z pediatrą. Należy pamiętać, iż wcześniaki często rozwijają się nieco słabiej od swoich rówieśników, zdobywają swoje umiejętności nieco później, ale dzięki ćwiczeniom nadrabiają swoje zaległości.

Czym jest raczkowanie?

Przed rozpoczęciem raczkowania dziecko musi się do niego przygotować, ponieważ jest to dla niego nowe wyzwanie. Na etapie pełzania uczy się przyjmować pozycję czworaczą (ciężar ciała przenoszony jest na wyprostowane ramiona oraz zgięte kolana przy zgiętych biodrach). Zanim dziecko zacznie raczkować powinno umieć już stabilnie i pewnie samo siedzieć, będzie to znak, że mięśnie pleców i brzucha są już gotowe, aby unieść tułów w pozycji,,na czworaka”. Będąc w pozycji czworaczej dziecko czując się pewnie i stabilnie na początku zaczyna się bujać przenosząc ciężar swojego ciała do przodu i do tyłu. Najczęściej kiedy zobaczy jakiś przedmiot, który koniecznie musi zaraz dostać dziecko podejmuje próbę pierwszego przemieszczenia się, po której często upada na brzuszek, lecz nie poddaje się i kolejne próby przychodzą szybko, z dania na dzień dziecko doskonali naukę raczkowania. Kolejność ruchów jest naprzemienna np. kiedy dziecko rozpoczyna swoje przemieszczanie się od prawej ręki i lewej nogi następnie lewa ręka i prawa noga.

Niektóre dzieci nie przechodzą etapu raczkowania, mogą ślizgać się na pupie lub na brzuchu, turlać się po pokoju by uzyskać swój zamierzony cel. Przyjmując pozycję czworaczą buja się do przodu i do tyłu lecz nie wykorzystuje możliwości poruszania się właśnie w ten sposób. Nie ma powodów do obaw, ważne jest że dziecko porusza się i znajduje motywację do poruszania się.

Raczkowanie niemowlęcia - niepokojące objawy

Należy zgłosić się do lekarza, kiedy:

• dziecko podczas raczkowania trzyma krzywo główkę,
• nie podejmuje żadnych prób przemieszczania się,
• raczkując podwija jedną z nóżek pod siebie, zawsze tą samą,
• raczkując przewraca się zawsze na ten sam bok,
• dziecko podczas raczkowania dłonie ma zaciśnięte w piąstki, w początkowym etapie nauki raczkowania może się tak zdarzyć, jest to chwilowe i powinno szybko zniknąć.

Zachęcanie dziecka do raczkowania

Raczkowanie jest ważnym etapem w rozwoju. Dziecko nie powinno być wkładane do chodzika oraz prowadzane pod paszkami, takie oto postępowanie jest bardzo szkodliwe dla kręgosłupa oraz rozwijającego się mózgu dziecka. Stale noszone na rękach, uwięzione w kojcu, chodziku, leżaczku, foteliku, na kanapie dziecko nie będzie miało okazji to rozpoczęcia raczkowania i treningu. Powinno się mu stworzyć odpowiednie warunki do zabawy na podłodze już od 4 miesiąca życia (np. maty edukacyjne). Dziecko można zachęcać do raczkowania poprzez umieszczenie jego ulubionych przedmiotów, zabawek w pewnej odległości od niego. Bawiąc się z dzieckiem siadając w jakiejś odległości od niego, pokazując mu ciekawe przedmioty i wołając do niego zachęcamy go do podjęcia próby przemieszczenia się. Warto nieraczkującym oraz raczkującym dzieciom zapewnić inne ćwiczenia na ruchy naprzemienne.Polecane jest dotykanie prawą rączką lewej nóżki i na odwrót, zachęca się dziecko do tego poprzez naklejanie kolorowych naklejek, najlepiej fiszek. Pamiętajmy, aby nie przyklejać ich na gołą skórę dziecka lecz na materiał ubranka. Zadaniem naszej pociechy będzie odklejanie naklejek prawą rączką z lewej nóżki i na odwrót.

Istota raczkowania

Etap raczkowania umożliwia doskonalenie nabytych już wcześniej umiejętności dziecka oraz integrowanie ich z informacjami dostarczanymi przez inne zmysły.

1. Dziecko kształtuje swoją postawę i usprawnia swoją koordynację ruchową podczas raczkowania.
2. Wzmacniane są mięśnie całego ciała, stabilizujące kręgosłup, mięśnie brzucha, szyi oraz bioder i wzmocnienie nadgarstków.
3. Naprzemienne poruszanie się wpływa na tworzenie nowych połączeń nerwowych pomiędzy dwoma półkulami mózgu.
4. Dziecko ćwiczy swoją orientację w przestrzeni, koncentrację wzroku na różnych przedmiotach oraz rozwija swoją ciekawość świata.
5. Podczas ćwiczenia koordynacji ruchowej dziecko aktywizuje do pracy mózg, dzięki czemu usprawnia się również ośrodek mowy.

Bezpieczeństwo raczkowania

Zadaniem rodziców w okresie raczkowania jest przystosowanie domu/ mieszkania tak, by ich dziecko było w nim bezpieczne:

1. Należy zabezpieczyć kanty mebli, szuflady, kontakty oraz kable;
2. Schody powinny zostać zabezpieczone bramką;
3. Rodzice w miarę możliwości powinni zrezygnować z obrusów, aby dziecko nie ściągało go ze stołu wraz z tym co na nim się znajduje;
4. Należy usunąć z pola zasięgu drobne przedmioty, jedzenie dla zwierząt, wszelkie chemikalia, doniczki z roślinami;
5. Drzwi do kuchni, łazienki oraz innych pokoi, które nie są przystosowane do tego, by dziecko się w nich poruszało powinny być zabezpieczone;
6. Należy zadbać również o wygodny ubiór dziecka. Ubranie bez szwów na kolanach, najlepiej sprawdzają się w tej roli dresy czy rajstopki, dopóki dziecko nie rozpocznie kolejnego etapu rozwoju czyli chodzenia, należy zakładać mu skarpetki z antypoślizgową podeszwą.