Co robić, kiedy dziecko słabo przybiera na wadze?

Ocena prawidłowego przyrostu wagi dziecka

Obserwacja zachowań dziecka jak i rodziców, może naprowadzić na odpowiedź, dlaczego właśnie tak się dzieje. Przyrost masy ciała jest podstawowym wskaźnikiem skutecznego karmienia. Wskaźnik ten jest często źle interpretowany, co jest przyczyną obaw rodziców.

Poniższa tabela przedstawia odpowiednie przyrosty masy ciała wg dr Ruth Lawence.

Fizjologiczny spadek masy ciała występuje w pierwszych dobach życia, szczyt osiąga w 3-4 dobie. Obniżenie masy ciała wynosi około 10 % urodzeniowej masy ciała i jest to naturalny objaw w pierwszych dobach życia. Związany jest z oddaniem smółki, moczu, utratą wody w wyniku parowania, wysychaniem pępowiny, ograniczoną zdolnością zagęszczania moczu oraz późnym karmieniem.

Zapobiegać nadmiernemu spadkowi masy ciała można poprzez unikanie przegrzewania oraz jak najwcześniejsze karmienie dziecka.

Przeczytaj też: Czym dopajać niemowlaka?

Efektywne karmienie dziecka

Jeśli rodzic nie jest pewny czy jego maluch się najada to najprostsze sposoby, żeby to ocenić są następujące:

• prawidłowe chwycenie piersi: czubek nosa oraz broda dziecka dotykają piersi, buzia jest szeroko otwarta, wargi są wywinięte, brodawka oraz duża część otoczki jest w buzi dziecka (około 1,2-2cm),
• dziecko ssie spokojnie i aktywnie słyszysz jego miarowe połykanie,
• w czasie ssania wyraźnie odczuwasz, rozluźnienie piersi,
• dziecko zasypia lub spokojnie czuwa po karmieniu.

W pierwszych 4-6 tygodniach dziecko powinno być karmione 8-12 razy na dobę. Przerwy pomiędzy karmieniami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny. Jeśli dziecko śpi dłużej niż 4 godziny, powinno je się obudzić do jedzenia. Część rodziców uważa, że jeśli ich dziecko się nie budzi na karmienie, to nie jest głodne, co w praktyce może prowadzić do odwodnienia u dzieci.

Jeśli dziecko wymaga dokarmienia, w pierwszej kolejności należy je dokarmiać odciągniętym pokarmem.

Po okresie stabilizacji laktacji dziecko powinno być karmione wyłącznie mlekiem matki zgodnie z jego potrzebami oraz potrzebami matki. Nie należy dopajać dziecka.

W razie choroby matki lub dziecka, bądź przyjmowania leków przez matkę należy kontynuować karmienie piersią po konsultacji z doradcą lub z konsultantem laktacyjnym.

W okresie stabilizacji laktacji nie należy stosować smoczków jako uspokajaczy, może to spowodować odrzucenie piersi, kształtowanie niewłaściwego wzorca ssania, niewystarczające pobieranie mleka oraz trudności w rozpoznawaniu potrzeb dziecka, co może prowadzić do niedożywienia.

Problemy z laktacją a spadek masy ciała

Czasami pomimo najszerszych chęci gruczoły mleczne nie produkują wystarczającej ilości pokarmu potrzebnemu dziecku. Najprostszym sposobem by to sprawdzić jest ważenie dziecka przed i po karmieniu. Jeśli po 2-3 tygodniach karmienia pokarmu jest mniej niż 120-140 gram dziennie, kobieta powinna zacząć pić herbatki laktacyjne (ważne by w składzie herbaty była kozieradka) oraz rozpocząć stymulację swoich piersi laktatorem. Jeśli te zabiegi nie pomogą, kobieta powinna udać się na konsultację się z doradcą laktacyjnym.

Jeśli rodzice są zaniepokojeni czy ich maluch się najada, powinni poprosić o poradę pediatrę. Oceni on stan dziecka i rozwieje wątpliwości.

Ulewanie a spadek masy ciała

Dzieci, które obficie ulewają mogą mieć problem z prawidłowym wzrostem masy ciała. Postępowanie w przypadku ulewania:

• krótkie, a częstsze karmienie,
• po nakarmieniu dziecka dobrze jest je przytrzymać w pozycji pionowej co pomaga „odbiciu”,
• po karmieniu warto ułożyć malca na jednym lub drugim boku, aby w przypadku ulania dziecko się nie zakrztusiło pokarmem.

Jeśli mimo to ulewanie staje się coraz obfitsze lub przechodzi w wymioty, rodzice powinni skontaktować się z pediatrą.

Rozwój dziecka a spadek masy ciała

W czasie gdy dziecko zdobywa nowe umiejętności, może wystąpić zahamowanie, zwolnienie przyrostu masy ciała. Około 4 miesiąca życia dziecka można je zaobserwować po raz pierwszy. Dziecko w tym okresie staję się bardziej ruchliwe, zdobywa nowe umiejętności, takie jak przekręcanie się z pleców na brzuszek tracąc przy tym dużo energii i spalając kalorie. Ponowne zahamowanie wagi może nastąpić przy zdobywaniu kolejnych umiejętności, takich jak siadanie czy raczkowanie. Nie należy dokarmiać swojego malucha na siłę, rodzice powinni przypomnieć sobie czego nowego się nauczył w ostatnim czasie, lecz zadbali o to by jego posiłki były bardziej kaloryczne. Starszemu dziecku można zacząć podawać np. kaszki.

Anemia i alergia pokarmowa a spadek masy ciała dziecka

Niski wzrost masy ciała, blada skóra i śluzówki dziecka oraz brak energii to oznaki niedokrwistości (anemii). Pomiędzy 3-6 miesiącem życia może pojawić się anemia fizjologiczna. Jej powodem jest wyczerpanie zapasów żelaza w organizmie dziecka, które zostały zgromadzone podczas ciąży. Rodzice powinni skonsultować się z lekarzem, który rozwieje wątpliwości i może zalecić suplementację diety o dziecka tym pierwiastkiem.

Pierwszym zauważalnym objawem alergii pokarmowej u malucha zazwyczaj starszego niż 2 miesiące bywa wysypka na policzkach, tułowiu czy płatkach uszu. Czasem pierwszym objawem alergii pokarmowej jest intensywna kolka, długotrwały katar, kaszel bez gorączki. Dziecko nie chce jeść bo karmienie kojarzy mu się z bólem brzuszka, który występuje po nim. Nie każda wysypka, kolka czy katar jest objawem alergii.

Karmiąc starsze, zdrowe niemowlę, można stopniowo dokonywać próby rozszerzenia diety matki, wprowadzając pojedynczo nowe produkty do diety, obserwując, czy maluchowi to odpowiada.

Należy zachować szczególną ostrożność przy spożywaniu pomidorów, ryb i orzechów.

Przy występowaniu objawów alergii pokarmowej należy koniecznie skonsultować się pediatrą, który oceni sytuację i zaleci prawidłowe postępowanie.

Dieta kobiety karmiącej piersią a masa ciała dziecka

W organizmie kobiety gromadzone są zapasy składników odżywczych, które następnie są wykorzystywane w pierwszych miesiącach karmienia piersią. Właściwy sposób żywienia matki zabezpiecza jej organizm i dziecka przed powstaniem niedoborów pokarmowych.

1. Podczas spożywania około pięciu posiłków w ciągu dnia kobieta powinna dostarczyć swojemu organizmowi w przybliżeniu 2800 kal. (500 kal. więcej ze względu na karmienie). Każdy posiłek powinien zawierać białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy i składniki mineralny. Zapotrzebowanie na energię jest zależne od wieku, aktywności fizycznej i masy ciała mamy karmiącej.
2. Dieta powinna być bogata we wszystkie grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach oraz składniki mineralne (wapń, fosfor, cynk, żelazo, jod, selen, miedź, cynk).
3. Nie wolno zapominać o odpowiedniej ilości picia płynów około2,5 litra wody dziennie (woda mineralna, herbatki ziołowe, kompoty).

Produkty niewskazane podczas karmienia piersią:

• jedzenie typu fast food,
• kawa i mocna herbata, napoje gazowane i zawierające kofeinę mogą powodować niepokój, rozdrażnienie, kolkę u dziecka,
• alkohol oraz papierosy.

W razie jakichkolwiek wątpliwości należy konsultować się z położną lub pediatrą, którzy rozwieją wątpliwości i pomogą rozwiązać zaistniały problem.