Warfaryna – interakcje, preparaty, dawkowanie, skutki uboczne

Warfaryna – co to za lek?

Warfaryna to doustny antykoagulant, stosowany w leczeniu zaburzeń krzepnięcia krwi. Tylko lekarz może wystawić receptę na warfarynę – stosowana bez jego kontroli może być naprawdę groźna. Jej używanie nastręcza jednak wiele trudności i już na samym początku bardzo ciężko jest ustalić prawidłową dawkę terapeutyczną. Dlatego lekarzom przychodzi na pomoc tak zwany współczynnik INR (International Normalized Ratio – Międzynarodowy Współczynnik Znormalizowany), który wylicza się dla pacjentów objętych leczeniem warfaryną.

Warfaryna i acenokumarol (jej pochodna) to aktualnie jedyne doustne antykoagulanty dla których wylicza się ten współczynnik. Przy stosowaniu acenokumarolu lub warfaryny INR powinien wynosić między 2,0 a 3,5. Kontrola INR jest niezwykle istotna – zbyt niskie wartości skutkują brakiem właściwej ochrony przeciwzakrzepowej i możliwym nawrotem choroby, natomiast zbyt wysokie wartości niosą za sobą ryzyko niepożądanych i potencjalnie groźnych dla zdrowia i życia krwawień.

Przeczytaj też: Neoparin – co to za lek i jak działa?

Warfaryna – działanie i zastosowanie

Warfaryna posiada budowę podobną do budowy witaminy K (ważnego czynnika potrzebnego do prawidłowego działania kaskady krzepnięcia krwi), przez co zastępuje ją, lecz nie powoduje to żadnego efektu terapeutycznego. Z całej mechanizmu krzepnięcia krwi warfaryna hamuje czynniki II, VII, IX, X.

Z racji tego, że INR może się bardzo wahać (jest mocno zależny m.in. od diety, stosowania innych leków, stanu zdrowia pacjenta i towarzyszących mu chorób) dawkowanie warfaryny jest trudne i zindywidualizowane. Z tego powodu na początku leczenia trzeba laboratoryjnie oznaczać INR raz na 2-3 dni, by później robić to coraz rzadziej. Gdy już krzepliwość krwi będzie ustabilizowana, oznaczanie INR można ograniczyć nawet do jednego badania w miesiącu.

Wskazania warfaryny do wdrożenia jej do terapii są od lat niezmienne i obejmują:

• profilaktykę i leczenie zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej,
• wtórne zapobieganie zawałowi serca,
• zapobieganie powikłaniom zakrzepowo-zatorowym po zawale serca oraz w migotaniu przedsionków, patologii zastawek serca i protezowaniu zastawek serca.

Niewątpliwą zaletą jest cena warfaryny. Za 100 tabletek preparatu zapłacimy od 12 do 28 zł w zależności od dawki i od tego, czy lek będzie przepisany z refundacją czy bez niej. Dodatkową zaletą w leczeniu tą substancją, w przeciwieństwie do stosowania nowych doustnych antykoagulantów jest to, że istnieje „odtrutka na warfarynę” – jest nią po prostu witamina K, którą podaje się dożylnie lub doustnie.

Warfaryna – przeciwwskazania i skutki uboczne

Niestety sposób działania warfaryny powoduje, że posiada ona cały szereg skutków ubocznych. Do najważniejszych z nich należą wszelkiego rodzaju krwawienia. Jeśli dawka leku nie będzie odpowiednio dobrana to może dochodzić do mikrowylewów, krwawień z dziąseł, długiego czasu krwawienia po skaleczeniu, a w skrajnych przypadkach nawet do krwawień z odbytu czy wylewu krwi do mózgu. Do mniej poważnych skutków ubocznych warfaryny zaliczają się również dolegliwości jelitowe – bóle brzucha, wymioty, biegunki, a także wysypki, uczulenia i bardzo rzadko zwapnienia tchawicze czy zapalenia naczyń.

Bardzo ważną rzeczą o jakiej trzeba pamiętać jest poinformowanie lekarza o leczeniu warfaryną przed zabiegami operacyjnymi. Zwykle niezbędne jest odstawienie warfaryny na kilka dni przed zabiegiem i włączenie leczenia heparyną drobnocząsteczkową – lekiem przeciwzakrzepowym o krótszym i bardziej przewidywalnym czasie działania. Konieczne jest również odstawienie leku przy ekstrakcji zęba – warfaryna może wywołać silny krwotok, trudny do zahamowania w warunkach gabinetu stomatologicznego.

Przeciwwskazaniem dla warfaryny będą wszelkie choroby przebiegające z zaburzeniem krzepliwość krwi – hemofilia, małopłytkowość, choroba von Willebranda, a także uczulenia na składniki preparatu. Nie zaleca się stosowania warfaryny w ciąży, gdyż przenika ona przez łożysko i może powodować wystąpienie wad rozwojowych.

Warfaryna – interakcje z lekami i żywnością

Uciążliwe przy stosowaniu leczenia przeciwzakrzepowego są liczne interakcje warfaryny z innymi lekami oraz z żywnością. W terapii warfaryną dieta ma ogromne znaczenie. Trzeba pamiętać o produktach z dużą zawartością witaminy K (sałata, brokuły, kalafior, pomidory, szpinak) – nie powinno się ich spożywać w nadmiernych ilościach, gdyż współczynnik INR będzie się bardzo wahał. Dobrze jest tak ułożyć dietę, by podaż witaminy K była w miarę stała. Zioła również wpływają na działanie leku, na przykład dziurawiec, miłorząb czy żurawina z warfaryną powodują silniejsze działanie tego antykoagulantu.
Trzeba też zwracać uwagę na liczne interakcje warfaryny z lekami, a szczególnie na:

• amiodaron,
• amoksycylinę,
• azytromycynę,
• cefuroksym,
• digoksynę,
• kodeinę,
• kwas walproinowy,
• ketokonazol,
• NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne),
• omeprazol,
• simwastatynę,
• tramadol,
• witaminę A i E,
• spironolakton.

Są to tylko wybrane, najpopularniejsze leki, z którymi dochodzi do interakcji. Warto przeczytać wcześniej ulotkę by poznać wszystkie substancje, z którymi koliduje warfaryna. Stosowanie warfaryny i leków przeciwbólowych również wiąże się niestety ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia krwawień. Podobna sytuacja ma miejsce przy łączeniu warfaryny i aspiryny, która sama w sobie ma dodatkowe działanie przeciwpłytkowe (co także powoduje hamowanie procesów krzepnięcia).

Warfaryna – preparaty

Preparat warfaryny w Polsce jest tylko jeden – Warfin. Dostępny jest w dawkach 3 mg oraz 5 mg. Na tę chwilę, nie ma innych zamienników warfaryny. Nie jest dostępna również warfaryna bez recepty, jednak leczenie nią nie jest drogie i nawet bez refundacji miesięczny koszt terapii nie powinien przekroczyć 30 – 40 zł.