Izoprenalina – lek, jakie są wskazania i dostępne preparaty?

Izoprenalina – co to jest?

Izoprenalina, noradrenalina, adrenalina i dopamina to substancje chemiczne o nazwie katecholaminy. Trzy ostatnie występują naturalnie w organizmie, z kolei izopreanalina (isoprenalinum) jest syntetyczną pochodną adrenaliny. Jako substancje lecznicze katecholaminy wykazują właściwości pobudzające układ współczulny poprzez wpływ na receptory adrenergiczne. W zależności od tego, na jaki receptor działa konkretna substancja, obserwujemy inny wpływ na organizm.

Wpływając na układ współczulny izoprenalina i inne katecholaminy pobudzają czynność serca oraz rozszerzają mięśnie gładkie układu oddechowego i pokarmowego.

Adrenalina wpływa na receptory α (alfa) i β (beta). Powinowactwo do tych receptorów wywołuje kurczenie naczyń skórnych i jelitowych, natomiast naczynia mięśni szkieletowych ulegają rozszerzeniu, akcja serca oraz częstotliwość skurczów przyśpiesza i zwiększa się użycie tlenu przez serce. Adrenalina ma niewielki wpływ na ciśnienie, rozszerza oskrzeliki i źrenice, kurczy śledzionę i spowalnia ruchy jelit. Z kolei noradrenalina działa głównie na receptory α, przez co bardzo silnie kurczy naczynia krwionośne skóry, jelit, śledziony, mięśni szkieletowych i nerek. W konsekwencji dochodzi do bardzo dużego wzrostu ciśnienia.

Jak działa, co mówi ulotka?

W odróżnieniu od tych dwóch neuroprzekaźników, izoprenalina jest nieselektywnym adrenolitykiem, czyli wykazuje silny wpływ działając wybiórczo na receptory β1 oraz β2, z niewielkim powinowactwem do alfa. Zalicza się ją do grupy leków o nazwie leki beta-adrenergiczne, podobnie jak orcyprenalina i dobutamina.

Spośród katecholamin ma najsilniejszy wpływ na receptory beta. Konsekwencją takich właściwości jest wpływ na wszystkie naczynia krwionośne.

Izoprenalina wykazuje dodatnie działanie inotropowe, czyli wzmacniające siłę skurczu mięśnia sercowego oraz chronotropowe, czyli zwiększenie częstotliwości skurczów (szybka akcja serca). Pod wpływem izoprenaliny rozkurcz naczyń krwionośnych jest tak duży, że dochodzi do spadku ciśnienie rozkurczowego i wzrostu skurczowego.

Dawkowana jest jako wlew dożylny (ampułki) i jako roztwór do inhalacji. Dostępne preparaty to Isoprenalin, Aludrin, Novodrin.

Jakie są wskazania do stosowania izoprenaliny?

Z powodu silnego rozkurczu oskrzeli i wpływu na czynność serca wskazania do stosowania izoprenaliny wiążą się ze zdarzeniami sercowymi i epizodami nagłej duszności. Wpływając na układ współczulny izoprenalina pobudza czynność serca oraz rozszerza mięśnie gładkie układu oddechowego i pokarmowego.

Siarczan izoprenaliny stosowało się jako tabletki podjęzykowe lub areozol wziewny, gdy dochodziło do skurczu oskrzeli.

Przeczytaj więcej o przyczynach skurczu oskrzeli.

Właściwości izoprenaliny znajdują zastosowanie w leczeniu zaburzeń rytmu serca, do których należą bradykardia, blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego oraz,,torsade de pointes”.

Bradykardia to spowolnienie akcji serca, które objawia się spadkiem tętna, a częstość akcji serca wynosi poniżej 60 uderzeń na minutę.

Blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego jest kolejnym zaburzeniem, przy którym może być pomocna izoprenalina. Dolegliwość ta polega na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów elektrycznych pomiędzy komorami i przedsionkami serca. Najczęściej przyczyną jest zawał mięśnia sercowego.

Natomiast,,torsade de pointes” to silny częstoskurcz komorowy (arytmia). Dochodzi wówczas do zatrzymania krążenia, co stwarza bezpośrednie ryzyko zgonu.

Izoprenalina – skutki uboczne

Izoprenalina ma bardzo silny wpływ na układ współczulny, dlatego skutki uboczne pojawiają się stosunkowo często. Ze względu na ryzyko działań niepożądanych odchodzi się od stosowania izoprenaliny, która jest zastępowana innymi preparatami.

Stosowanie izoprenaliny w nagłych sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu może przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. Ponieważ lek często wywołuje nadmierne i niekontrolowane pobudzenie, jest to środek coraz rzadziej stosowany, wybieranym jedynie, gdy istnieją przeciwwskazania do zastosowania skuteczniejszych i bezpieczniejszych preparatów.

Izoprenalina może powodować działania niepożądane, takie jak:

• zaczerwienie twarzy, uderzenia gorąca, omdlenia;
• tachykardia (przyśpieszenie akcji serca), kołotanie serca;
• zatrzymanie pracy serca;
• drżenie rąk i nóg;
• niepokój i nadmierna potliwość;
• ból i zawroty głowy;
• nudności i wymioty;
• brak apetytu;
• zespół Morgagniego-Adamsa-Stokesa;
• obrzęk płuc;
• uszkodzenie szkliwa, czerwone podbarwienie śliny i plwociny, powiększenie ślinianek.