Acenokumarol – działanie, dawkowanie, interakcje, skutki uboczne, cena

Acenokumarol – działanie

Acenokumarol od ponad 60 lat jest podstawowym lekiem przeciwzakrzepowym, który pod względem chemicznym zaliczany jest do pochodnych kumaryn. Terapia przeciwzakrzepowa zaliczana jest do najczęściej stosowanych we współczesnej medycynie. Najważniejszymi przedstawicielami leków przeciwzakrzepowych, czyli tzw. antykoagulantów są heparyny oraz pochodne kumaryny (antagoniści witaminy K). Acenokumarol – obok warfaryny – jest najchętniej stosowanym lekiem przeciwzakrzepowym w Polsce. Stosowanie tego leku jest obarczone dużym ryzykiem występowania działań niepożądanych oraz licznych interakcji międzylekowych. Dlatego pacjenci stosujący go powinni posiadać niezbędną wiedzę na temat prawidłowego dawkowania i środków ostrożności, jakie należy zachować przy jego zażywaniu.

Działanie acenokumarolu, jako antagonisty witaminy K, polega na zaburzeniu procesów karboksylacji białek stanowiących integralną część czynników krzepnięcia: II, VII, IX i X oraz białka S i C, które również biorą udział w tym procesie. W wyniku jego działania powstają nieaktywne formy wyżej wymienionych białek, czego efektem jest zastopowanie procesu krzepnięcia krwi. Działanie przeciwkrzepliwe jest widoczne dopiero po 3–5 dniach od chwili rozpoczęcia leczenia. Do tego momentu w krwi znajdują się jeszcze prawidłowo zbudowane białka odpowiedzialne za krzepnięcie krwi, które nie zostały poddane działaniu acenokumarolu.

Kiedy konieczne są zastrzyki przeciwzakrzepowe?

Acenokumarol – wskazania i przeciwwskazania

Wskazaniem do stosowania acenokumarolu są:

• zakrzepica żył głębokich,
• zatorowość płucna,
• zapobieganie nawrotom zakrzepicy żylnej i zatorów płucnych,
• migotanie przedsionków,
• zatory tętnicze,
• stan po zawale serca, szczególnie u osób ze zwiększonym ryzykiem powstania zakrzepu,
• wszczepienie sztucznych zastawek serca,
• leczenie przeciwzakrzepowe w przypadku występowania wad zastawkowych.

Przeciwwskazaniem do stosowania acenokumarolu są:

• nadwrażliwość na acenokumarol,
• ciąża,
• skazy krwotoczne i zbyt duże rozrzedzenie krwi,
• planowany zabieg chirurgiczny ośrodkowego układu nerwowego, operacje oczu i rozległy zabieg chirurgiczny,
• choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy lub krwotoki z przewodu pokarmowego.

Acenokumarol – dawkowanie

Zgodnie z wytycznymi acenokumarol należy brać raz dziennie po 1 tabletce, najlepiej o tej samej porze. W celu osiągnięcia odpowiedniego stężenia acenokumarolu we krwi lekarz może zalecić przez pierwsze 2 dni branie zwiększonej dawki leku. Dopiero po osiągnięciu stężenia terapeutycznego stosuje się normalne dawkowanie, zwane dawkowaniem podtrzymującym.

Osoby ze zdiagnozowaną ciężką niewydolnością serca, zaawansowaną miażdżycą i niewydolnością nerek powinny mieć dawkowanie ustalane indywidualnie. Wszystkie preparaty zawierające acenokumarol dostępne są na receptę. Acenokumarol WZF dostępny jest w kapsułkach w dwóch dawkach: 1 mg i 4 mg. Najwyższa dawka objęta jest refundacją, cena „na ryczałt” wynosi 5,12 zł.

Dowiedz się więcej na temat leków przeciwzakrzepowych.

Acenokumarol – wskaźnik INR

Dawka leku ustalana jest dla każdego pacjenta na podstawie pomiaru INR (ang. international normalized ratio) – międzynarodowego współczynnika znormalizowanego, którego wartość wskazuje skłonność krwi do krzepnięcia. Im wyższa wartość wskaźnika INR, tym czas krzepnięcia krwi dłuższy i większe ryzyko krwotoku.

U osób zdrowych wartość INR powinna mieścić się w przedziale 0,8–1,2. Natomiast w przypadku osób leczonych lekami przeciwzakrzepowymi wartość dla większości wskazań powinna mieścić się w przedziale 2,0–3,0. Wskaźnik INR jest bardzo ważnym parametrem w leczeniu acenokumarolem i należy go kontrolować co 4 tygodnie. Jak pokazują badania, w tej grupie chorych bardzo często dochodzi do przedawkowania leku, czego efektem są krwawienia.

Zobacz, na czym polega badanie INR.

Acenokumarol a inne leki

Acenokumarol jest lekiem metabolizowanym w wątrobie, dlatego ryzyko wpływu na jego przemiany jest duże. Lekami osłabiającymi działanie acenokumarolu są:

• barbiturany,
• doustne leki antykoncepcyjne,
• leki moczopędne z grupy tiazydów,
• produkty roślinne zawierające wyciąg z dziurawca zwyczajnego.

W przypadku łączenia acenokumarolu z wyżej wymienionymi lekami niezbędne będzie zwiększenie dawki. Natomiast do leków nasilających działanie preparatu zaliczamy m.in. steroidy, paracetamol, statyny, hormony tarczycy i inne leki o działaniu przeciwkrzepliwym. Stosowanie tych leków razem zwiększa ryzyko wystąpienia krwawień.

Acenokumarol – interakcje z pożywieniem

Chorzy poddani leczeniu przeciwkrzepliwemu acenokumarolem są grupą, która powinna bezwzględnie kontrolować ilość witaminy K przyjmowanej z pożywieniem. Produkty spożywcze bogate w witaminę K, tj. awokado, truskawki, brzoskwinie, brokuły, kapusty, sałaty, szpinak, brukselka, jajka, wątróbka, olej, mleko sojowe oraz orzeszki pistacjowe osłabiają działanie acenokumarolu, dlatego powinny być wyeliminowane lub mocno ograniczone w codziennym menu.

Dopuszczalne jest zjadanie nie więcej niż 1 porcji dziennie pokarmów bogatych w witaminę K. Z kolei mango, sok grejpfrutowy, olej rybi i czosnek nasilają działanie acenokumarolu i zwiększają ryzyko krwawień. Przewlekłe picie alkoholu może przyspieszać metabolizm antykoagulantów w organizmie, na skutek nasilenie działania enzymów oksydacyjnych wątroby, a tym samym zwiększać ich działanie przeciwzakrzepowe.

Sprawdź, jak ważna jest dieta przy lekach przeciwzakrzepowych.