Zioła na kaszel – suchy, mokry, alergiczny, astmatyczny

Zioła na suchy kaszel krtaniowy – porost islandzki i prawoślaz

W zależności od rodzaju kaszlu stosuje się różne zioła. W kaszlu suchym są to m.in. korzeń prawoślazu czy ziele babki lancetowatej, a w mokrym – ziele tymianku i liść bluszczu. Są one dostępne także w gotowych preparatach, często w postaci syropów. Zioła na kaszel alergiczny bywają stosowane jedynie pomocniczo.

Pacjenci kaszlem krtaniowym, inaczej „szczekającym” (od charakterystycznego brzmienia), określają kaszel suchy. Składnikiem preparatów pomocnym w tym przypadku może być wyciąg z porostu islandzkiego (Lichen islandicus).

Swoje działanie przeciwzapalne zawdzięcza on obecności kwasów porostowych. Jest on dostępny głównie w postaci ziołowych tabletek czy pastylek do ssania na kaszel, które przyniosą ulgę również w chrypce czy bólu gardła. Zalecane są szczególnie osobom, których problemy wynikają z niedostatecznego nawilżenia gardła.

Popularnym ziołem na kaszel suchy jest również korzeń prawoślazu (Althaeae radix). Zawiera on związki śluzowe, które powlekają podrażnioną błonę śluzową gardła, co ukoi ból i zmniejszy częstotliwość napadów kaszlu. Może być stosowany w formie przyrządzonego samodzielnie maceratu (poprzez zalanie zimną wodą i pozostawienie na 20 minut pod przykryciem) lub gotowego syropu prawoślazowego.

Podobne działanie do korzenia prawoślazu mają także kwiat i liść ślazu dzikiego (Malvae flos et folium).

Kaszel – zioła – podbiał, kwiat dziewanny, babka lancetowata

Podobne działanie powlekające do korzenia prawoślazu na kaszel ma liść podbiału (Farfarae folium). Można go stosować dopiero u dzieci powyżej 12. roku życia – ze względu na śladowe ilości alkaloidów pirolizydynowych. Z tej samej przyczyny preparatów z jego zawartością nie mogą zażywać kobiety w ciąży, a stosowanie powinno być ograniczone do najwyżej 8 tygodni w roku.

W bólu gardła i suchym kaszlu ulgę przynieść może również kwiat dziewanny (Verbasci flos). Zawiera on śluzy oraz składniki o działaniu przeciwzapalnym.

Składnikiem ziołowych syropów na gardło podrażnione od suchego kaszlu mogą być także liść i ziele babki lancetowatej (Plantaginis lanceolatae folium et herba).

Wynika to z jej właściwości przeciwzapalnych, które zawdzięcza m.in. aukubinie. Surowiec ten zawiera także śluzy o działaniu osłaniającym. Może być on także stosowany w stanach zapalnych jamy ustnej.

Zioła na kaszel mokry – tymianek

W leczeniu mokrego kaszlu skutecznym surowcem będzie natomiast ziele tymianku (Thymi herba). Jego działanie wykrztuśne wynika głównie ze składników olejku eterycznego, z których najbardziej znany jest tymol.

Wynika to z dwóch mechanizmów. Z jednej strony podrażnieniu ulega błona śluzowa żołądka, co na zasadzie odruchu powoduje zwiększenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych. Z drugiej – po wchłonięciu olejku z przewodu pokarmowego bezpośrednio powodują rozrzedzenie wydzieliny. Działają również przeciwbakteryjnie, co jest dodatkową korzyścią w leczeniu.

Surowiec ten jest przeciwwskazany u osób z czynną chorobą wrzodową, podobnie jak wszystkie zioła wykrztuśne. Nie może być stosowany także przez kobiety w ciąży. Wyciąg z ziela tymianku występuje w postaci gotowego ziołowego syropu na kaszel.

Podobne, lecz nieco słabsze właściwości, ma ziele macierzanki (Thymi serpylli herba). Działanie wykrztuśne posiada także owoc anyżu (Anisi fructus).

Zioła wykrztuśne – liść bluszczu

Surowcem leczniczym jest liść bluszczu (Hederae helicis folium). Zawarte w nim saponozydy (głównie hederakozyd C) powodują zwiększenie wydzielania surfaktantu, co prowadzi do rozrzedzenia wydzieliny w drogach oddechowych. Sprawia to, że jest ona łatwiejsza do odkrztuszenia. Stosuje się go więc najczęściej jako surowiec (zioło) wykrztuśne, a więc w leczeniu kaszlu mokrego związanego z różnymi chorobami dróg oddechowych.

Liść bluszczu działa również spazmolitycznie, czyli rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli. Ponadto ma on potwierdzone działanie przeciwzapalne, co dodatkowo wspomaga leczenie. Liść bluszczu dostępny jest także w postaci syropów, również niezawierających cukru. Można je stosować u dzieci powyżej 4. roku życia.

Inne naturalne sposoby na kaszel

Jednym ze sposobów w opisywanej dolegliwości są inhalacje na kaszel. W przypadku suchego wystarczą takie z pary wodnej czy soli fizjologicznej. W kaszlu mokrym zaś najlepiej zastosować te z dodatkiem olejków eterycznych, np. tymiankowego, eukaliptusowego lub sosnowego.

Olejki są też składnikiem maści inhalacyjnych, którymi naciera się klatkę piersiową. Oprócz ziół na kaszel u dziecka podczas przeziębienia można stosować specjalne plasterki naklejane na piżamkę lub pościel. Zawierają one specjalne kompozycje zapachowe (np. olejek eukaliptusowy i z sosny zwyczajnej).

Domowym sposobem na kaszel suchy jest syrop z cebuli. Można go łatwo przygotować w domu – poprzez posypanie pokrojonej cebuli cukrem lub polanie jej miodem.

Można wypróbować również odpowiednią herbatkę. Skład mieszanki ziołowej na kaszel powinien się jednak różnić w zależności od typu kaszlu. Można ją samodzielnie przyrządzić z pojedynczych ziół.

Powinno się jednak pamiętać, aby napar był sporządzany pod przykryciem. Jest to szczególnie ważne w przypadku surowców, które swe działanie zawdzięczają składnikom olejku eterycznego. W przeciwnym razie związki czynne ulotnią się przed wypiciem herbatki ziołowej na kaszel i nie będzie on w pełni skuteczny.