Które leki są skuteczne w leczeniu przeziębienia u dzieci i dorosłych?

Przeziębienie – przyczyna to przewianie czy wirusy?

Przeziębienie to potoczne pojęcie określające infekcję wirusową górnych dróg oddechowych. Choroba zazwyczaj ma łagodny przebieg. Zakażenia wirusowe to główna przyczyna dolegliwości takich jak: katar, zatkany nos, drapanie i ból gardła czy kaszel.

Według statystyk dorosłego człowieka dotykają w ciągu roku przeciętnie 2–4 tego typu drobne infekcje wirusowe, podczas gdy przeziębienie u dzieci może występować nawet 6–12 razy, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Związane jest to z naturalnie słabiej wykształconym układem odpornościowym i nie jest w żaden sposób groźne.

Istnieje teoria, która mówi, że tak zwane przewianie i wychłodzenie jest przyczyną przeziębienia. Brak szalika i czapki czy zjedzenie porcji lodów nie ma nic wspólnego z zachorowaniem na przeziębienie. Wirusy wywołujące infekcje są bardziej aktywne w okresie jesieni i zimy. Zachorowaniu sprzyja przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie częściej znajdują się chorzy. Ważnym czynnikiem jest przesuszenie śluzówek, przez które łatwiej wnikają wirusy.

Jakie są pierwsze objawy przeziębienia?

Objawy przeziębienia to przede wszystkim:

• ogólne osłabienie i rozbicie;
• katar – wodnista, bezbarwna wydzielina z nosa;
• zatkany nos;
• zaczerwienione gardło z obecnością śluzowej, przezroczystej wydzieliny, rozpulchnione migdałki;
• podwyższona temperatura ciała (ale najczęściej pod postacią stanów podgorączkowych, raczej poniżej 38^oC);
• suchy kaszel;
• spadek apetytu.

Objawy utrzymują się przez około 7 dni, a następnie stopniowo ustępują. Przewlekające się dolegliwości powinny skłonić do wizyty u lekarza.

Które leki są skuteczne w leczeniu przeziębienia?

Na wstępie należy zaznaczyć, że antybiotyki nie działają na przeziębienie które jest infekcją wirusową. Ich stosowanie nie ma sensu i może przynieść więcej szkód niż korzyści (antybiotyki zabijają bakterie naturalnie, prawidłowo występujące w przewodzie pokarmowym). Lekarz zaleca przyjęciu antybiotyku, kiedy przeziębienie leczone jest nieprawidłowo i kiedy pojawią się nadkażenia bakteryjne. Leczenie przeziębienia jest przede wszystkim objawowe.

Leki na przeziębienie, które szybko zlikwidują jego objawy to:

• paracetamol – ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, może być podawany u małych dzieci;
• niesterydowe leki przeciwzapalne, przede wszystkim ibuprofen i naproksen – również skutecznie obniżają gorączkę i zapobiegają dolegliwościom bólowym;
• tabletki na gardło do ssania – zwykle zawierają w składzie substancje łagodzące ból gardła, mentol, witaminę C; ponadto nawilżają jamę ustną i gardło;
• leki na katar obkurczające naczynia błony śluzowej nosa – leki w sprayu: ksylometazolina, tetryzolina, oksymetazolina szybko zmniejszają ilość wydzieliny i są sprawdzonym sposobem na zapchany nos; nie należy stosować ich jednak dłużej niż kilka dni, gdyż przyczyniają się wtedy do nadmiernego wysuszania błony śluzowej nosa, co może mieć negatywne konsekwencje i niweluje ich skuteczność;
• pseudoefedryna – zwykle obecna jako jeden ze składników tabletek lub proszków przeciwprzeziębieniowych – również działa na zatkany nos i zatkane zatoki;
• woda morska, roztwory soli fizjologicznej – używane do płukania nosa udrażniają go, jednocześnie wypłukując obecne w nim drażniące czynniki;
• witamina C, rutozyd – wpływają na prawidłową przepuszczalność naczyń krwionośnych; są szeroko stosowane w leczeniu przeziębienia.

Oprócz leków działających objawowo, rozważyć należy stosowanie leku na wirusy bez recepty – pranobeksu inozyny. Lek przeciwwirusowy hamuje namnażanie się wirusów w komórkach. Przyczynia się dzięki temu do ograniczenia rozwoju infekcji u chorego. Dodatkowo pobudza do działania układ odpornościowy, a jego korzystne efekty zmniejszają ryzyko wystąpienia zakażeń wirusowych w przyszłości.

Domowe sposoby na przeziębienie

Nie zawsze konieczne jest stosowanie leków. Dla złagodzenia objawów przeziębienia i przetrwania go w większym komforcie pomocne mogą okazać się poniżej wymienione domowe, naturalne sposoby na przeziębienie.

• Odpoczynek – pozostanie w domu, kilkudniowa rezygnacja z pracy lub szkoły zapobiega rozwojowi poważniejszych infekcji, nadkażeń bakteryjnych, a także zmniejsza ryzyko przeniesienia infekcji na inne osoby. Poza tym na osłabiony przez przeziębienie organizm zbawiennie zadziałać może odpoczynek w łóżku.
• Obfite pojenie – picie przede wszystkim niegazowanej wody mineralnej, ewentualnie z dodatkiem cytryny, herbaty, w tym herbat ziołowych np. zawierających dodatek imbiru. Odpowiednia ilość płynów konieczna jest do uzupełnienia strat związanych z poceniem w czasie gorączki, a ponadto rozrzedza wydzielinę obecną w nosie i gardle, zmniejszając uczucie zatkanego nosa.
• Nawilżanie powietrza – do jeden z najlepszych domowych sposobów na przeziębienie. Przez suche śluzówki gardła i nosa wirusy wnikają szybciej. Nawilżanie wykonywane przy użyciu specjalnych urządzeń nawilżających lub stosowanie inhalacji z pary wodnej – kilka minut utrzymywania głowy przykrytej ręcznikiem nad garnkiem z gorącą wodą pozwala udrożnić drogi nosowe i stanowi skuteczny sposób na zatkany nos. Podobny efekt uzyskać można podczas kąpieli – gorący prysznic również pozwoli na odpowiednie nawilżenie dróg oddechowych.
• Spanie z uniesioną głową – to dobry sposób na zatkany nos, ułatwiający oddychanie w nocy.
• Płukanie gardła letnią wodą z solą – łagodzi ból gardła.

Jak leczyć przeziębienie u małych dzieci i niemowląt?

Leczenie przeziębienia u dzieci opiera się na podobnych zasadach jak u dorosłych. Podstawę stanowi łagodzenie dolegliwości. Leki na gorączkę u dziecka to: paracetamol i ibuprofen w dawkach adekwatnych do wagi i wieku dziecka.

U dzieci poniżej 12. roku życia nie należy stosować aspiryny – kwasu acetylosalicylowego. Stwierdzono zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a u dzieci po podaniu tego leku. Jest to bardzo poważna choroba uszkadzająca liczne narządy, w tym mózg i wątrobę. W związku z tym należy szczególną uwagę przykładać do składu preparatów, które podaje się dziecku. Tabletki, proszki wieloskładnikowe, a nawet niektóre pastylki do ssania mogą zawierać kwas acetylosalicylowy.

Ponadto dzieciom warto podawać preparaty witaminowe oraz środki medyczne poprawiające odporność z przeznaczeniem dla dzieci w różnym wieku. Dobrym zwyczajem jest konsultowanie się dla bezpieczeństwa z lekarzem przed podaniem dziecku jakiegokolwiek leku. Skuteczne są też domowe sposoby na przeziębienie u dziecka z inhalacjami parą wodną, obfitym pojeniem czy płukaniem nosa wodą morską.

Przeziębienie – kiedy zgłosić się do lekarza?

Zwykle z pomocą domowych sposobów na przeziębienie oraz podstawowych leków dostępnych bez recepty organizm samodzielnie radzi sobie z infekcją wirusową. W pewnych sytuacjach jednak konieczny może okazać się kontakt z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Należy to rozważyć szczególnie, gdy:

• objawy utrzymują się ponad 2 tygodnie lub nasilają się nadal po pierwszym tygodniu choroby;
• obecna jest duszność, świsty oddechowe;
• utrzymuje się wysoka gorączka, powyżej 38^oC;
• obecny jest uporczywy kaszel z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny;
• występuje silny ból głowy, mięśni i stawów, ból zatok lub ucha.

Powyższe objawy mogą wskazywać na infekcję bakteryjną, która być może rozwinęła się na podstawie istniejącej infekcji wirusowej. Konieczne jest zbadanie przez lekarza i ewentualne włączenie leków przeciwbakteryjnych – antybiotyków.