Leki na nietrzymanie moczu – tabletki, zioła, wkładki?

Nietrzymanie moczu – wysiłkowe, w ciąży i po porodzie

Nietrzymanie moczu (w języku medycznym inkontynencja,choć termin ten może dotyczyć zarówno nietrzymanie moczu, jak i nietrzymanie stolca) to złożony problem. Najczęściej pojawia się wysiłkowe nietrzymanie moczu – ten typ schorzenia związany jest z osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie są w stanie utrzymać prawidłowego skurczu cewki moczowej. Popuszczanie moczu pojawia się wówczas w sytuacjach związanych z wysiłkiem fizycznym (w trakcie uprawiania sportu, w czasie aktywności seksualnej), jak również podczas gwałtownego napinania tłoczni brzusznej (popuszczanie moczu podczas śmiechu, kaszlu, kichania).

Pojawiające się nietrzymanie moczu w ciąży związane jest właśnie z osłabieniem mięśni dna miednicy oraz naciskiem powiększającej się macicy na okolice cewki i pęcherza moczowego. Nietrzymanie moczu po porodzie może wynikać nie tylko z osłabienia mięśniowego, ale również być skutkiem uszkodzenia struktur w obrębie krocza czy zwieracza cewki moczowej. W takiej sytuacji konieczna bywa chirurgiczna rekonstrukcja ginekologiczna.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Nietrzymanie moczu u mężczyzn i nietrzymanie naglące

Problem z nietrzymaniem moczu może wynikać również z nadmiernej aktywacji pęcherza – mowa o naglącym nietrzymaniu moczu. Występuje wówczas silna potrzeba natychmiastowego oddania moczu i zwykle w ciągu kilku sekund dochodzi do jego wypływu. Do nagłego, intensywnego parcia na pęcherz dochodzi w niektórych sytuacjach, jak zmiana pozycji ciała, dźwięki (na przykład odgłos lejącej się wody), w trakcie stosunku płciowego (typowo podczas orgazmu) W ten sposób może pojawiać się również nietrzymanie moczu w nocy. Przyczyną naglącego nietrzymania moczu bywają zaburzenia neurologiczne, porody urazowe, nawykowe zaparcia, nawracające zakażenia układu moczowego, jak również starszy wiek czy otyłość.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn nie musi być związane z zaburzeniami funkcji mięśni dna miednicy czy pęcherza. Niekiedy pozorne nietrzymanie moczu wynika z zaburzeń prostaty – gruczołu krokowego, którego objętość powiększa się wraz z wiekiem. U starszych mężczyzn dochodzi do ucisku przerośniętej prostaty na okolice cewki moczowej. Objawem tego jest oddawanie bardzo często niewielkich porcji moczu oraz stale towarzyszące uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. W tym przypadku preparaty na nietrzymanie moczu będą nieskuteczne – konieczne jest podjęcie leczenia przyczynowego, hamującego przerost gruczołu krokowego.

Leki na nietrzymanie moczu – tabletki bez recepty i na receptę

Leki na nietrzymanie moczu wskazane są, kiedy zawodzi trening pęcherza, ćwiczenia mięśni wspomagających i fizjoterapia mająca zwiększyć kontrolę oddawania moczu. Największe efekty obserwowane są w naglącym parciu na mocz. Tabletki na nietrzymanie moczu zawierają takie substancje, jak oksybutonina, tolterodyna, których działanie powoduje rozkurcz mięśni gładkich, w tym cewki moczowej. Duloksetyna jest lekiem na wysiłkowe nietrzymanie moczu. Włączenie leczenia powinno być poprzedzone badanie urodynamicznym oraz oceną ginekologiczną u kobiet.

Lekiem na nietrzymanie moczu na receptę są też preparaty stosowane w przeroście gruczołu krokowego, które hamują jego dalsze powiększanie się, jak tamsulozyna, doksazosyna czy finasteryd. Substancje te znajdują zastosowanie jedynie u mężczyzn, w przypadkach, gdy nietrzymanie moczu wynika z przepełnienia pęcherza uciśniętego przez powiększoną prostatę.

Preparaty na nietrzymanie moczu bez recepty to zwykle suplementy diety o nieudowodnionym działaniu klinicznym. Ich skuteczność jest zwykle niewielka i oparta jedynie na efekcie placebo.

Tabletki na nietrzymanie moczu bez recepty często zawierają złożone wyciągi ziołowe. Czy zioła na nietrzymanie moczu mogą okazać się skuteczne? Ziołolecznictwo znajduje niewielkie zastosowanie w leczeniu tego schorzenia. Należy natomiast uważać na niektóre napary ziołowe, które mogą wręcz potęgować problem. Do ziół o udowodnionym działaniu moczopędnym zalicza się pokrzywę, skrzyp, mniszek lekarski, brzozę, mącznicę lekarską oraz wiele innych.

Ćwiczenia mięśni Kegla – sposób na nietrzymanie moczu

Ponieważ przyczyną wysiłkowego nietrzymania moczu jest osłabienie mięśnia dna miednicy (głównie mięśni Kegla), lekarstwem na nietrzymanie moczu tego typu są również określone ćwiczenia.

Ćwiczenia mięśni Kegla można wykonywać samodzielnie w domu lub pod kontrolą fizjoterapeuty. Ważna jest systematyczność w wykonywaniu ćwiczeń na nietrzymanie moczu, ponieważ efekty obserwowane są zwykle dopiero po kilku tygodniach lub miesiącach od rozpoczęcia rehabilitacji.

Jak ćwiczyć mięśnie Kegla? Istnieje wiele modyfikacji ćwiczeń, ale najprostsze z nich nie wymagają szczególnych przygotowań ani warunków. Przykładowe ćwiczenia dla początkujących to:

• stanie w rozkroku ze stopami skierowanymi na zewnątrz; z tej pozycji należy napinać pośladki, utrzymać napięcie przez chwilę i następnie rozluźnić (ćwiczenie powtórzyć kilkukrotnie);
• stanie na lekko ugiętych kolanach, plecy wyprostowane, ręce oparte na biodrach; należy wypychać miednicę do przodu i wracać do pozycji wyjściowej, po czym wypinać miednicę do tyłu (ćwiczenie powtórzyć kilkakrotnie).

Czytaj również: Homeopatia – czym jest, jak działa?

Domowe leczenie nietrzymania moczu

Lekiem na nietrzymanie moczu jest również modyfikacja stylu życia: zmniejszenie spożycia alkoholu i kofeiny (mających działanie moczopędne) oraz redukcja masy ciała w przypadku nadwagi czy otyłości. Nie zaleca się znacznego ograniczania spożywania płynów, szczególnie u osób starszych i podatnych na odwodnienie, aczkolwiek zmniejszenie ilości wypitych płynów przed wyjściem towarzyskim lub planowanym ważnym wydarzeniem, może być doraźnym sposobem radzenia sobie z chorobą.

Aby ograniczyć dyskomfort związany z mimowolnym popuszczaniem moczu oraz zadbać o higienę, warto stosować wkładki na nietrzymanie moczu. Obecnie na rynku istnieją wkładki zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn, o różnym stopniu chłonności i rozmiarach. W sytuacji, gdy nietrzymanie moczu zostanie zdiagnozowane przez lekarza urologa, możliwa jest również refundacja wkładek przez Narodowy Fundusz Zdrowia.