Ucho pływaka – przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie

Ucho pływaka – jakie są przyczyny?

Ucho zewnętrzne człowieka składa się z małżowiny usznej oraz przewodu słuchowego zewnętrznego, który od ucha środkowego oddzielony jest błoną bębenkową. Oprócz roli przewodzenia fal dźwiękowych spełnia ono także funkcję obronną, chroniąc dalsze części ucha przed dostaniem się do ich wnętrza szkodliwych drobnoustrojów i zanieczyszczeń.

Jest to możliwe dzięki specyficznej budowie przewodu słuchowego – jego długości oraz obecności gruczołów produkujących woskowinę. Wychwytuje ona zanieczyszczenia dostające się do kanału oraz zmienia środowisko na kwaśne, szkodliwe dla bakterii.

Do zakażenia ucha (zakażenia przewodu słuchowego zewnętrznego) dochodzi w momencie, gdy jego zabezpieczenia i mechanizmy obronne ulegną osłabieniu. Taka sytuacja ma miejsce m.in. w przypadku wspomnianego już wcześniej nadmiaru wilgoci w uchu.

Woda usuwa woskowinę, co stwarza korzystne warunki do rozwoju bakterii. Zapaleniu ucha zewnętrznego sprzyjają również wszelkie zranienia lub mikrourazy wewnątrz kanału słuchowego, powstałe na przykład wskutek nieuważnego czyszczenia ucha patyczkiem higienicznym lub spinaczem.

Czynnikami ryzyka rozwoju zakażenia są również reakcje alergiczne, zakażenia grzybicze, a także noszenie aparatów słuchowych, które ograniczają dopływ powietrza do wnętrza ucha oraz mogą działać drażniąco.

Czytaj również: Otoskleroza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja

Ucho pływaka – objawy zapalenia ucha zewnętrznego

Objawy ucha pływaka są zwykle łagodne, choć mogą ulec pogorszeniu, gdy infekcja nie jest leczona. W zależności od stopnia nasilenia objawów zaklasyfikowano je do trzech grup: objawów łagodnych, umiarkowanych i zaawansowanych.

Objawy łagodne ucha pływaka to:

• lekkie zaczerwienienie wnętrza ucha,
• świąd w przewodzie słuchowym,
• niewielki ból ucha zaostrzający się w momencie pociągania małżowiny usznej lub skrawka, czyli małej chrząstki znajdującej się po przeciwległej stronie małżowiny, blisko wejścia do kanału słuchowego,
• czasami bezbarwny i bezwonny wysięk z ucha,

Umiarkowane objawy zapalenia ucha zewnętrznego to: bardziej widoczne zaczerwienienie, silniejszy świąd, nasilenie bólu (występuje np. ból ucha po kąpieli), zwiększenie wysięku lub pojawienie się wysięku ropnego, uczucie pełności wewnątrz ucha, lekki niedosłuch związany ze zwężeniem kanału słuchowego.

Zaawansowane objawy ucha pływaka to: całkowita niedrożność przewodu słuchowego, silny ból ucha promieniujący w stronę szyi lub twarzy, zaczerwienienie i obrzęk przechodzące na małżowinę uszną, powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, gorączka.

Ponieważ nieleczone ucho pływaka ulega szybkiej progresji, należy skontaktować się z lekarzem już w momencie zauważenia objawów łagodnych. Istnieje wówczas mniejsze ryzyko powikłań niż w przypadku, gdy objawy tej choroby ucha stają się bardziej zaawansowane. Nieleczone ucho pływaka może rozwinąć się do postaci złośliwego zapalenia ucha zewnętrznego – dochodzi wówczas do rozprzestrzenienia się infekcji na okoliczne tkanki.

Zapalenie ucha zewnętrznego – leczenie

Leczenie ucha pływaka przeprowadza się przy pomocy zabiegów wykonywanych w domu lub wykonywanych przez lekarza.

W leczeniu zapalenia ucha zewnętrznego należy unikać zamoczenia kanału słuchowego. A jeśli już tak się stanie, należy natychmiast osuszyć go watą, uważając, aby żaden jej kawałek nie pozostał w przewodzie.

Należy usunąć z chorego ucha wszystkie przedmioty mogące pogłębiać infekcję lub powodować reakcje alergiczne, czyli na przykład kolczyki, aparaty słuchowe, zatyczki do uszu. Aby złagodzić ból ucha, można zażyć leki przeciwbólowe.

Czy z zapaleniem ucha można iść na basen? Trzeba zrezygnować z pływania dopóki nie jest pewne, że infekcja minęła.

Jeżeli chodzi o ucho pływaka, krople z antybiotykiem, przeciwgrzybiczne lub z glikokortykosteroidami pomogą zmniejszyć obrzęk.

Czytaj również: Choroba Meniere'a – przyczyny, objawy, leczenie

Ucho pływaka – jak zapobiegać?

Aby zapobiec bólowi ucha u dziecka po basenie i zapaleniu, należy stosować kilka prostych metod. Przede wszystkim należy unikać sytuacji, w których woda może dostać się do przewodu słuchowego. Jeśli już tak się zdarzy, trzeba osuszyć ucho delikatnym wacikiem.

Trzeba wystrzegać się pływania w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych, a podczas pływania stosować specjalne zatyczki do uszu, które zapobiegną dostaniu się wody do kanału słuchowego.

Nie wolno czyścić uszu ostrymi przedmiotami, gdyż mogą one uszkodzić nabłonek wyściełający wnętrze kanału słuchowego, co sprzyja jego zakażeniom. Do tego celu warto stosować specjalne spraye do uszu z naturalnymi olejkami. Ponadto należy unikać przeciągów oraz wychodzenia na zimne powietrze po kąpieli – takie postępowanie zwiększa ryzyko infekcji.