Przerost małżowin nosowych – jak rozpoznać i jak leczyć powiekszone małżowiny nosowe?

Małżowiny nosowe – co to jest przerost małżowin nosowych?

Małżowiny nosowe są elementem anatomicznym nosa. Są to symetryczne struktury znajdujące się na bocznych ścianach jam nosa, tworzące trzy piętra (małżowiny nosowe dolne, środkowe, małżowiny nosowe górne). Małżowiny nosowe, podobnie jak cały nos, biorą udział w nawilżaniu, oczyszczaniu i ogrzewaniu powietrza, które wpada do organizmu przez nos do dróg oddechowych.

Małżowiny nosowe składają się z części kostnej oraz z błony śluzowej, pokryte są nabłonkiem. Przerostu małżowin nosowych najczęściej jest wynikiem przerostu błony śluzowej małżowin (zdecydowanie rzadziej – przerostu części kostnej). Dochodzi do niej na tle przewlekłego nieżytu nosa, m.in. na tle alergicznym oraz naczynioruchowym. Obrzęk i przerost małżowin nosa może być także konsekwencją długotrwałego nadużywania niektórych leków donosowych (zwłaszcza kropli do nosa obkurczających śluzówki, przeznaczonych do stosowania krótkotrwałego, które, nadużywanie, uszkadzają śluzówkę i dają efekt przeciwny do zamierzonego).

Najczęściej mamy do czynienia z przerostem małżowin nosowych dolnych. Przerost może być symetryczny lub też jednostronny. W bardziej zaawansowanych stadiach przerostu śluzówki dochodzi do powstawania polipów nosa.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Objawy przerośniętych małżowin nosowych

Przerośnięte małżowiny nosowe upośledzają drożność nosa. Chory ma zatem nieprzyjemne uczucie zatkania nosa, często oddycha przez otwarte usta. Dodatkowo, objawami i skutkami przerostu małżowin nosowych są:

• upośledzenie węchu, nawracający katar (wodnisty, śluzowy lub śluzowo-ropny, gdy dochodzi do nadkażenia),
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• częste infekcje górnych dróg oddechowych – zwłaszcza zapalenie gardła i krtani (prowadzi do tego częste oddychanie przez otwarte usta oraz upośledzenie funkcji nosa, jaką jest oczyszczanie powietrza m.in. z drobnoustrojów),
• przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa (przerośnięte małżowiny nosowe uniemożliwianą bowiem prawidłowe oczyszczanie zatok),
• skrzywienie przegrody nosa (dochodzi do niego przede wszystkim w wyniku przerostu dolnej małżowiny nosowej),
• chrapanie, bezdechy,
• zaburzenia drożności trąbki słuchowej (trąbki Eustachiusza) i związane z tym wysiękowe zapalenie ucha środkowego (dające w efekcie dyskomfort w obrębie ucha oraz upośledzenie słuchu),
• zmiana charakteru mowy (tzw. mowa nosowa).

To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie

Jak rozpoznać powiększone małżowiny nosa?

Przerost małżowin nosa daje podobne objawy do wielu innych jednostek chorobowych, m.in. do przewlekłego zapalenia zatok, alergicznego nieżytu nosa, naczynioruchowego nieżytu nosa, przerostu migdałka gardłowego. W różnicowaniu istotne znaczenie ma badanie laryngologiczne z dokładnym obejrzeniem nosa (rynoskopią) poszerzone o ewentualne badania dodatkowe, np.:

• rynomanometrię,
• rynometrię akustyczną,
• endoskopię jam nosa i zatok przynosowych,
• badania obrazowe (np. RTG lub TK zatok, RTG nosogardła),
• posiew wydzieliny z nosa.

Aby właściwie rozpoznać przerośnięte małżowiny nosa, przeprowadza się także konsultację alergologiczną z wykonaniem testów (punktowych testów skórnych lub panelu swoistych przeciwciał IgE).

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Jak wygląda leczenie przerostu małżowin nosowych?

Przerost małżowin nosowych może wymagać leczenia operacyjnego nazywanego konchoplastyką. W celu zmniejszenia objętości małżowin i usunięcia ewentualnych polipów nosa bywa wykorzystywana radiochirurgia – działanie na tkanki za pomocą fal emitowanych przez specjalne elektrody. Małżowiny nosowe bywają także zmniejszane za pomocą kriochirurgii (czyli chirurgii z wykorzystaniem działania zimna).

Kiedy operować małżowiny nosowe? Wskazaniami do zabiegowego zmniejszenie małżowin nosowych są:

• bezdechy oraz chrapanie;
• znaczne upośledzenie węchu;
• przewlekłe zapalenie zatok na tle przerostu małżowin nosowych, trudności w oddychaniu wywołane przez przerost małżowin nosowych;
• zaburzenia drożności trąbki słuchowej i związane z tym wysiękowe zapalenie ucha środkowego.

Czytaj również: Rak nosogardła (jamy nosowo-gardłowej) – przyczyny, objawy, leczenie