Naczynioruchowy nieżyt nosa – jak leczyć katar naczynioruchowy?

Co to jest naczynioruchowy nieżyt nosa?

Naczynioruchowy nieżyt nosa jest to przewlekły nieżyt nosa (uporczywy, przewlekły katar). Typowe objawy kataru naczynioruchowego to:

• wydzielina z nosa,
• kichanie,
• obrzęk śluzówek nosa,
• uczucie zatkania nosa, czasem z towarzyszącym nieżytem spojówek.

Pacjent odczuwa nieswoistą nadwrażliwość błony śluzowej nosa. Objawy wynikają z nadmiernej stymulacji receptorów w śluzówce nosa przez przywspółczulny układ nerwowy.

Czynnikami wywołującymi nadmierną reakcję, a tym samym naczynioruchowy nieżyt nosa najczęściej są:

• gwałtowna zmiana temperatur (np. przejście z zimnego podwórka do ciepłego mieszkania),
• kurz,
• dym papierosowy,
• intensywnie pachnące środki chemiczne (np. środki higieniczne, perfumy),
• przyprawy (np. pieprz, papryka w proszku).

Stwierdzono, że objawy naczynioruchowego nieżytu nosa mogą nasilić się pod wpływem stresu.

Czytaj również: Rak nosogardła (jamy nosowo-gardłowej) – przyczyny, objawy, leczenie

Katar naczynioruchowy a katar alergiczny

Naczynioruchowy nieżyt nosa często bywa mylony z alergicznym nieżytem nosa. Wspólne dla obydwu powyższych jednostek chorobowych są objawy (katar z obecnością wodnistej wydzieliny w jamach nosa, kichanie, blokada nosa, łzawienie) oraz ich występowanie po ekspozycji na takie czynniki jak np. kurz.

Inny jest jednak mechanizm prowadzący do wystąpienia objawów. W diagnostyce różnicowej za naczynioruchowym nieżytem nosa przemawiają:

• całoroczny, a nie sezonowy charakter objawów,
• niskie stężenie całkowite przeciwciał IgE we krwi,
• ujemne wyniki testów alergologicznych (panelu swoistych przeciwciał IgE oraz punktowych testów skórnych).

Naczynioruchowy nieżyt nosa bywa także mylony z katarem na tle infekcyjnym (katarem wirusowym). Katar w infekcji również może się nasilać pod wpływem czynników drażniących, jest jednak przemijający i zwykle po upływie tygodnia ulega samowyleczeniu.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Innymi przewlekłymi nieżytami nosa, z którymi należy różnicować naczynioruchowy nieżyt nosa są:

• nieżyt nosa na tle hormonalnym (w niedoczynności tarczycy),
• polekowy nieżyt nosa,
• nieżyt nosa na tle dyskinezy rzęsek,
• przerostowy nieżyt nosa (związanym z obecnością polipów),
• zanikowym nieżytem nosa.

Tak zwany katar hormonalny pojawia się w ciąży.

W różnicowaniu nieżytów nosa istotną rolę odgrywa badanie podmiotowe (wywiad) i badanie przedmiotowe, konsultacja laryngologiczna, a także wykonanie testów alergologicznych i ocena stężenia całkowitego IgE.

Jak leczyć naczynioruchowy nieżyt nosa?

W leczeniu naczynioruchowego nieżytu nosa kluczowe znaczenie ma unikanie ekspozycji na czynniki prowadzące do rozwoju objawów.

Osoby cierpiące na tę jednostkę chorobową nie powinny przebywać w zakurzonych pomieszczeniach, stosować intensywnie pachnących kosmetyków, środków higienicznych i perfum. Muszą też unikać towarzystwa osób palących papierosy, bezwzględnie przeciwwskazany jest także nikotynizm czynny.

Niekorzystnie działającym czynnikiem, którego także, w miarę możliwości, powinno się unikać, są gwałtowne zmiany temperatur (dotyczy to temperatur otoczenia, ale także temperatur spożywanych posiłków) – powinno się unikać np. przechodzenia z chłodnego basenu do gorącej sauny i na odwrót.

W leczeniu farmakologicznym naczynioruchowego nieżytu nosa stosowane są:

• glikokortykosteroidy donosowe (pacjenci często jednak nie odczuwają poprawy pomimo ich stosowania),
• preparaty donosowe zawierające azalastynę,
• donosowe leki przeciwcholinergiczne (działające hamująco na układ przywspółczulny),
• kapsaicyna (przewlekle stosowana, wywołuje miejscową blokadę nerwów przywspółczulnych),
• azotan srebra.

Doustne leki przeciwhistaminowe, po które często sięgają pacjenci mylący naczynioruchowy nieżyt nosa z alergicznym nieżytem nosa, nie dają poprawy.

W skrajnych sytuacjach naczynioruchowy nieżyt nosa może być leczony chirurgiczne. Zabieg polega na przecięciu włókien nerwów przywspółczulnych zaopatrujących śluzówkę nosa. Alternatywą dla leczenia chirurgicznego jest: krioterapia lub laseroterapia.

Czytaj również: Ucho pływaka – przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie